صنعت پتروشیمی حامی جدی شرکت‌های دانش بنیان
مجید دفتری
مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی
شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی یک شرکت مصرف‌کننده کالا و تجهیزات نیست، بلکه خود تولیدکننده فناوری است. با توجه به این موضوع، شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی در کنار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار گرفته هرچند که در این راستا سه نوع همکاری را با شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز کرده است.
در این راستا، به شرکت‌های دانش‌بنیانی که محصولی بر مبنای دانش خودشان تولید کرده‌اند، کمک می‌کند که در واحدهای کوچک فرایندی شرکت آن محصولات تست میدانی شوند.
بر این اساس، مشتریان محصول از عملکرد آن اطمینان حاصل می‌کنند تا فروش محصول دانش‌بنیان بازار پیدا کند. درعین حال، با شرکت‌های دانش‌بنیانی که محصول نیمه‌تمام دارند و دانش آنها برای تولید آن محصول به بلوغ نرسیده، همکاری می‌کند تا دانش تکمیل و آماده عرضه به مشتری شود.
همچنین، با شرکت‌های دانش‌بنیانی که بنیه علمی و فناوری دارند اما زمینه مناسبی برای فعالیت در حوزه صنعت پتروشیمی پیدا نکرده‌اند، همکاری می‌کند تا در زمینه مورد نظر با توانمندی خود وارد کار در صنعت پتروشیمی شوند.
شرکت پژوهش و فناوری، شرکتی پژوهشی است و در دسته مشتریان محصولات دانش‌بنیان نبوده و شرکت‌های تولیدی صنعت پتروشیمی از محصولات این شرکت‌ها استفاده می‌کنند و آماری که آنها بدهند، قطعاً بهتر است و همچنین تجمیع این آمار در شرکت ملی پتروشیمی وجود دارد.
با این وجود، در سال‌های اخیر توانسته‌ایم برای اولین بار مهندسی پایه تکنولوژی تولید پلی‌اتیلن سنگین با شرکت سازه، ساخت کمپرسورهای فشرده‌سازی الفین‌ها را با شرکت‌های دانش‌بنیان پیش ببریم.
با توجه به بزرگی صنعت پتروشیمی و مصرف مواد و تجهیزات متنوع و مختلف، صنعت پتروشیمی نیاز زیادی به محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان دارد.
با توجه به حذف تأمین‌کنندگان خارجی و یا قیمت رقابتی، تأمین از داخل شرکت پتروشیمی نقش مهمی را در این زمینه داشته است.
برای همین منظور، شرکت پتروشیمی مرکزی را برای مدیریت این موضوع تأسیس کرده است.
اما فعالیت‌های دانش‌بنیان دارای ریسک هم هست؟
طبیعی است کار با شرکت‌هایی که وارد عرصه تولید صنعتی نشده‌اند برای مصرف‌کننده و سرمایه‌گذار خطرپذیر بوده اما با شناسایی عوامل خطرزا، در کنترل خطرهای کار تلاش می‌شود و اخیراً جلساتی با شرکت بیمه مرکزی ایران گذاشته شده تا ریسک استفاده از کالا و دانش بومی کاهش یابد.
چالش‌هایی که شرکت‌های دانش‌بنیان دارند با آنچه شرکت ملی صنایع پتروشیمی انجام داده متفاوت است و مرکزی را برای کمک به شرکت‌های دانش‌بنیان و توسعه همکاری با آنها تأسیس کرده که اقدام بسیار خوبی به نظر می‌رسد تا از جهات مختلف به این شرکت‌ها کمک کنند.
سهم شرکت‌های دانش‌بنیان از اقتصاد ملی با توجه به فعالیت‌های انجام گرفته خوب است.
البته با برنامه‌هایی که در حال اجرا است افزایش هم خواهد یافت ولی باید توجه داشت که فعالیت اقتصادی باید در مسیر طبیعی خود رشد کند و این امر زمان‌بر است و باید صبر کرد.
برای افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان در اقتصاد ملی باید به حمایت از چرخه‌های درگیر در آن برخیزیم زیرا چرخه‌های درگیر در آن، ابتدا تولیدکننده دانش بوده و باید قوانین حفظ مالکیت معنوی خیلی شفاف و روشن شود و به این قشر تولیدکننده حق دانش دهد.
این مورد در کشور چندان عملی نشده و چرخه بعد تولید است که در شرکت‌های دانش‌بنیان انجام می‌شود و الان قوانین خوبی برای حمایت از این بخش وجود دارد.
چرخه سوم مصرف‌کننده محصولات دانش‌بنیان است که برای آنها هم تشویق و حمایت‌هایی در نظر بگیریم.
این حمایت‌ها برای صنایع استفاده‌کننده از محصولات ایرانی، حمایت مدیران آنها در پذیرش ریسک است و دادن بخشی از صرفه‌جویی ایجاد شده ناشی از محصول ایرانی به کارکنان صنعتی است که کالای ایرانی را مورد استفاده قرار می‌دهد و پای کار می‌ایستد تا خطرات آن مرتفع شود.
متأسفانه اکنون فقط به حمایت از شرکت تولیدکننده بسنده می‌شود و این کامل نیست.
باید توجه کرد که در شرکت‌های غربی یک مخترع از محل اختراع خود تا زمان مشخصی انتفاع مالی می‌برد.