عرضه سهام پالایش نفت شازند در بورس در انتظار تصمیم سهامداران
شرکت پالایش نفت امام خمینی(ره) شازند، یکی از شرکت‌های پالایشی وابسته به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بوده که دراجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی، 30 درصد از سهام این شرکت به شرکت کارگزاری سهام عدالت انتقال یافت. ناگفته نماند که بخشی از سهام شرکت و در راستای رد دیون دولت به سازمان تأمین اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بیمه کشاورزی وعشایر واگذار شد. قعالیت اصلی شرکت انجام عملیات پالایش و فرآورش نفت خام و سایر هیدروکربورها، ساختمان فرآورده‌های نفتی نظیر بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و سوخت هواپیما است. با این حال سؤال این است که وضعیت صنعت پالایشی و شرکت پالایش نفت امام خمینی در سال 1401 چگونه بود؟ برای یافتن پاسخ این سؤالات گفت‌و‌گویی با مجید رجبی‌کهریزی، مدیرعامل شرکت پالایش نفت امام خمینی(ره) شازند انجام شده است که از نظر می‌گذرد:
سال 1401 برای شرکت پالایش نفت شازند و صنعت پالایش چگونه بود؟
این شرکت به‌عنوان اصلی‌ترین وظیفه خود ضمن تلاش مستمر در جهت تحقق اهداف فنی و عملیاتی، علاوه بر پالایش و تولید فرآورده‌های باکیفیت و کمیت برنامه‌ریزی شده، موفق شده 40 درصد فراتر از میزان برنامه، تولید خود را افزایش دهد که مایه مباهات است.
همچنین با همکاری پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت ایمیدرو، طراحی خط تولید کک سوزنی که یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های زنجیره تولید صنعت فولاد کشور است با پیشرفت 80 درصد طراحی پایه، یک مجتمع با ظرفیت 95 هزار تن در سال، بومی‌سازی خواهد شد.
با توجه به تأسیس این شرکت در سال 1372 و وضعیت تولید آن، چه برنامه‌هایی برای افزایش تولید و بازدهی بیشتر در این شرکت دنبال شده است؟
این پالایشگاه در سال 72 با ظرفیت اولیه پالایش روزانه 150 هزار بشکه نفت خام سبک افتتاح شد که با تلاش و دانش متخصصان این شرکت بدون صرف هزینه سرمایه‌گذاری، خوراک آن تا 170 هزار بشکه در روز افزایش یافت.
درعین حال با راه‌اندازی فازهای دوم در سال‌های 1390 تا 1391 ضمن کیفی‌سازی ارتقای محصولات به استاندارد یورو 4، ظرفیت پالایشی تا 250 هزار بشکه در روز افزایش یافت و با کاهش نفت کوره تولیدی، تولید بنزین به بیش از16 میلیون لیتر و تولید گازوئیل به بیش از 12 میلیون لیتر درروز افزایش یافت. هم‌اکنون این شرکت پالایشی به‌عنوان تنها تولیدکننده سوخت کشتیرانی کم گوگرد مطابق با استاندارد جهانی 2020 و اولین شرکت پالایشی تولیدکننده پروپیلن، نرمال هگزان و نرمال پنتان به‌عنوان خوراک پتروشیمی‌ها محسوب می‌شود.
بررسی روند تولیدات این شرکت در زمینه محصولات مختلف نشان می‌دهد روند تولید بعضی از محصولات افزایش یافته و برخی دیگر رشد چندانی نداشته است، علت این امر چیست؟
درخصوص 5 فرآورده اصلی، سیاستگذاری تولید با شرکت ملی پالایش و پخش بوده و بر اساس برنامه اعلام شده، میزان تولید به هر فرآورده تخصیص داده می‌شود. در زمینه سایر فرآورده‌ها با توجه به تقاضا، نیاز بازار و امکانات تولید، محصولات عرضه می‌شوند.
با توجه به سودده بودن این شرکت آیا برنامه‌ای برای عرضه سهام بخشی از این شرکت در بورس وجود دارد؟
با توجه به واگذاری بخش عمده‌ای از سهام شرکت به سهامداران غیردولتی، تصمیم‌گیری برای عرضه در بورس با سهامداران خواهد بود.
با وجود محدود بودن تعداد پالایشگاه‌ها در کشور، از نظر جنابعالی پالایشگاه‌سازی امری مقرون به صرفه و اقتصادی است یا خیر؟
سودآوری پالایشگاه‌ها تا حد زیادی بستگی به میزان پیچیدگی واحدها و نوع محصولات دارد، بویژه هر چه پالایشگاه‌ها به پتروپالایش نزدیک‌تر باشند، ارزش افزوده محصولات بیشتر و اقتصادی‌تر خواهد بود.
با توجه به مشخص بودن مشتریان شرکت‌های پالایشگاهی چرا حاشیه سود شرکت‌ها با توجه به بالا بودن درآمد عملیاتی آنها پایین است؟
بخشی از این موضوع به ماهیت واحدها و فرایندهای تبدیلی پالایش مرتبط است، همچنین اختلاف کم قیمت فرآورده‌ها با خوراک، حاشیه سود پالایشگاه‌ها را نسبت به سایر صنایع پایین نگه می‌دارد. در صنایعی که تولیدات آنها مستقیم به بازار وارد می‌شود، حاشیه سود به این صورت است. درصورت ایجاد فرایندهای تبدیلی و پایین‌دستی بیشتر، حاشیه سود افزایش خواهد یافت.
در حال حاضر محصولات تولیدی این شرکت از نظر کیفیت و استاندارد در کشور در چه جایگاهی قرار دارد؟
تمام محصولات این پالایشگاه طبق استاندارد یورو4 تولید می‌شود که از این نظر مزیت بالایی در سطح کشور دارد و هیچ‌یک از پالایشگاه‌های نفت به طور کامل دارای محصولات استاندارد یورو 4 و 5 نیستند و فقط بخشی از فرآورده‌ها را طبق استاندارد یورو تولید می‌‌کنند.
چند درصد بازار پالایشی کشور نزد این شرکت است؟
این درصد در محصولات مختلف متفاوت است. برای نمونه اولین تولیدکننده گاز مایع کشور (از نظر حجم تولید)، تنها تولیدکننده پروپیلن پلیمرگرید، تنها تولیدکننده سوخت کشتیرانی و دومین تولیدکننده بنزین کشور هستیم. این شرکت از لحاظ ظرفیت پالایشی در کشور رتبه چهارم را دارد.