عضو هیأت مدیره شرکت ملی گاز ایران:
سرعت گازرسانی در دولت سیزدهم شتاب زیادی گرفت
گاز طبیعی در ایران به عنوان سوخت غالب با سهم حدود ۷۵ درصدی از سبد سوخت ملی و به‌دنبال آن، رشد روزافزون خود در همه بخش‌ها، نقش و اهمیت آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی زندگی مردم برجسته شد. لازمه حفظ این جایگاه نیازمند همراهی همه‌جانبه با صنعت گاز کشور متناسب با تحولات ایجاد شده در بخش‌های ملی و بین‌المللی در مسیر توسعه است. از این رو توجه به تخصیص اعتبارات و سرمایه‌گذاری‌های فراوان برای حفظ، رشد و توسعه همچنین ایجاد زیرساخت‌ها و تأسیسات جدید همسو با تولید، فرآورش و انتقال گاز طبیعی برای تأمین پایدار انرژی مورد نیاز مبادی مصرف تنها راه پاسخگویی به تقاضا و نیازهای جدید کشور است. بر این اساس، تاکنون گازرسانی به ۳۹۵ نیروگاه، ۳۱ مشترک پتروشیمی که هریک شامل چند مجموعه پایین‌دستی هستند، ۷۸ صنعت سیمانی، ۲۸۵ صنعت فولادی، بیش از ۱۴۲ صنعت در شهرک‌های صنعتی و خارج از آنها، ۲۲۰۰ جایگاه عرضه گاز طبیعی فشرده (سی‌ان‌جی) و حدود ۳۰ میلیون واحد مسکونی در کشور تکمیل شده است. ایران بیش از ۲۸ پالایشگاه گازی، ۳۸ هزار کیلومتر خطوط انتقال گاز و بیش از ۴۴۰ هزار کیلومتر شبکه توزیع گاز دارد. همچنین بیش از ۳۶ هزار روستا و هزار و ۲۲۰ شهر گازرسانی شدند که می‌توان گفت اقدامی بسیار بزرگ در بحث توسعه و خدمت‌رسانی انجام شده است.
آغاز گازرسانی به حدود ۲۹۸۰ مرکز صنعتی جدید با صرف هزینه‌ای معادل حدود ۱۶ هزار میلیارد ریال در ۳۱ استان کشور هم در دستور کار است که ۹ شهر با زیر پوشش قرار دادن ۴۹، ۳۶۸ خانوار جدید با صرف هزینه‌ای نزدیک به ۱۳ هزار میلیارد ریال و ۱۲۲۹ روستا با زیر پوشش قرار دادن بیش از ۸۳ هزار خانوار جدید با صرف هزینه حدود ۵۶ هزار میلیارد ریال به شبکه گاز کشور متصل می‌شوند.
همچنین گازرسانی به ۷۴۰ مرکز صنعتی مصرف‌کننده گاز طبیعی در استان سیستان و بلوچستان با صرف هزینه حدود ۴۰ میلیارد ریال در دستور کار است.
بیشترین تعداد آغاز بهره‌برداری از گازرسانی روستایی به‌ترتیب شامل استان‌های کرمان با ۲۰۶، کرمانشاه با ۱۵۳، آذربایجان‌غربی با ۱۱۴، سیستان و بلوچستان با ۹۳، خراسان جنوبی با ۹۰ و خوزستان با ۸۲ روستا برای زیر پوشش قرار دادن نزدیک به ۵۰ هزار خانوار جدید با صرف هزینه حدود ۳۹ هزار میلیارد ریال (بدون احتساب هزینه استان سیستان و بلوچستان) می‌شود. براساس این گزارش، صرف هزینه‌ای حدود ۳۱ هزار میلیارد ریال برای کلنگ‌زنی آغاز عملیات اجرایی گازرسانی در ۸ شهر، ۵۸۱ روستا، ۶۳۲ صنعت جدید و ۱۱۲ کیلومتر خط تغذیه جدید در برنامه است که بالغ بر ۸۸ هزار میلیارد ریال برای کلنگ‌زنی آغاز عملیات اجرایی گازرسانی در ۸ شهر واقع در استان‌های بوشهر، چهار شهر سیستان و بلوچستان، ۳ شهر قزوین برای گازرسانی به بیش از ۲۹ هزار خانوار جدید است.
اما روند گازرسانی در دولت سیزدهم تا چه میزان رشد کرد؟
مسلم رحمانی، عضو هیأت مدیره و مدیر هماهنگی امور گازرسانی شرکت ملی گاز ایران در این گفت‌و‌گو توضیحاتی داده است:
وضعیت گازرسانی در سال 1401 چطور بود؟
سال 1401 یکی از سال‌های بی‌نظیر برای شرکت ملی گاز ایران بود زیرا با همه مشکلاتی که در اجرای طرح‌ها وجود داشت و حتی با مسائلی که در بعد کلان برای این شرکت به وجود آمد اما شرکت ملی گاز ایران توانست امر گازرسانی را در 26 استان کشور به اتمام برساند.
درکنار این امر، بالغ بر 4770 صنعت از نعمت گاز برخوردار شده‌اند که این اعداد نشان می‌دهد که همه ارکان وزارت نفت از جمله شرکت ملی گاز برای اینکه بتوانند نعمت گاز را در شهرها، روستاها و صنایع مختلف جاری کنند چه اقدامات بزرگی انجام داده‌اند. واقعیت این است که شرکت ملی گاز ایران بالغ بر 12 هزار میلیارد تومان طرح‌های گازرسانی را اجرایی کرده که افتتاح شده و نزدیک به 11 هزار میلیارد تومان دیگر هم طرح دردست اجرا دارد.
دردولت سیزدهم درزمینه گازرسانی به استان‌ها و شهرها چه اقداماتی انجام شده که در سال‌های قبل دچار تأخیر و وقفه شده بود؟
یکی ازمهمترین طرح‌هایی که سرعت مناسبی نداشته و دچار چالش بود گازرسانی به استان سیستان وبلوچستان، هرمزگان وکرمان بوده که با برنامه‌ریزی که انجام شده وزارت نفت این سال را سال گازرسانی به استان سیستان وبلوچستان تعریف کرد که طرح‌های بزرگی در این استان پیگیری شد. از جمله گازرسانی به زابل درشمال سیستان و بلوچستان که از جمله خط‌هایی بود که به اتمام رسیده است. درحال حاضرخطوط دیگری در طول استان هرمزگان پیگیری می‌شود که جاسک، میناب و بندر لنگه را پوشش می‌دهد. شاخص‌ترین اقدامات، توسعه گازرسانی به استان‌های سیستان وبلوچستان، هرمزگان و کرمان بود؛ استان‌هایی که درشاخص گازرسانی نسبت به مراکز دیگراستانی کشور پایین بودند.
دراستان کرمان اقدامات بسیار خوب وگسترده‌ای صورت گرفته به نحوی که پیش‌بینی می‌شود در دوسال آینده گازرسانی به این استان به اتمام برسد.
سال آینده سال ویژه‌ای برای استان کرمان خواهد بود، زیرا این استان تحت پوشش گازرسانی کامل قرارخواهد گرفت. براساس تصمیمی که در وزارت نفت اتخاذ شد تسریع گازرسانی به استان‌های سیستان وبلوچستان و هرمزگان بود. براساس تصمیم وزارت نفت، علاوه بر شرکت گاز سیستان و بلوچستان، شرکت‌های گاز استانی، استان‌های دیگری چون گیلان، فارس، یزد، خراسان رضوی، خراسان جنوبی وشرکت مهندسی توسعه گاز ایران در کنار شرکت گاز سیستان و بلوچستان ایستاده‌اند و توسعه گازرسانی به استان سیستان و بلوچستان به یک اولویت تبدیل شده که طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده در دوسال و نیم آینده گازرسانی به استان سیستان از روند پرشتابی برخوردار باشد و حتی این استان ازنظر شاخص گازرسانی به شاخص کشوری برسد.
در استان هرمزگان هم علاوه بر شرکت گاز استانی، شرکت‌های گاز استان بوشهرو کردستان به عنوان شرکت‌های معین هرمزگان مشخص شده‌اند و با سرعتی که در شبکه گازرسانی دراستان هرمزگان پیش می‌آید این استان در گازرسانی به میانگین کشوری می‌رسد.
درحال حاضر 1224 شهر و 36 هزارروستا گازرسانی شده وضریب نفوذ گازرسانی روستایی 84 درصد است. درواقع 95 درصد خانوارشهری و روستایی از نعمت گازرسانی برخوردارهستند.
دربودجه حدود 3 هزارمیلیارد تومان برای گازرسانی روستایی در نظر گرفته شد، این عدد برای گازرسانی مناسب است؟
درحال حاضر میزان طرح‌های فعال گازرسانی 11 هزار میلیارد تومان بوده که این عدد برای سال 1402 به 4 هزارمیلیارد تومان رسیده که درکل عدد زیادی نیست و برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای سال آینده اعداد بیشتری مورد نیاز است. در این بین، یکی از محل‌ها بند دال تبصره یک بوده که با تحقق این بند، کمک خوبی به گازرسانی مناطق صعب العبورخواهد شد.
صنایع در سال‌های اخیر دچار وقفه در برق‌رسانی و گازرسانی بوده‌اند، چه شد در این دولت گازرسانی به صنایع دارای نظم و عدم قطعی برق و گاز شدند؟
درکل تعداد صنایعی که به آنها گازرسانی صورت گرفت، بالغ بر 4700 صنعت بوده و این صنایع نیاز به انرژی دارند و جالب‌تر اینکه میزان مصرف گاز در صنایع رو به رشد بود.
در این راستا و با تمهیداتی که مد نظر قرار گرفت در بخش بالادست، شرکت ملی نفت تلاش کرد تا حداکثر تولید درسال‌جاری اجرایی شود به نحوی که 848 میلیون مترمکعب گاز به خطوط سراسری تزریق شد.
انجام تعمیرات دوره‌ای بموقع بود وهیچ خللی در تولید به وجود نیاورد.
واقعیت این است که به دلیل موج سرمای اخیردر26 استان کشور که در دی‌ماه صورت گرفت، دمای هوا در شرق و غرب کشور به منفی 28 درجه رسید، این امر مصرف گاز را در بخش خانگی و تجاری بشدت بالا برد و نزدیک به 700 میلیون متر مکعب گاز مصرف شد.
هرچند که دراین بین، قطعی گازامسال ملموس نبود. خوشبختانه با اقداماتی که در بخش توزیع گاز وجود داشت و 30 میلیون مصرف کننده گاز، همراهی مردم باعث شد با کنترل مصرف، قطعی گاز مشاهده نشود. این پایداری مرهون همراهی همه استان‌ها، مردم و صنایع مختلف بود.
در راستای اصلاح الگوی مصرف، تعرفه پلکانی چه تأثیراتی ایجاد کرد؟
پلکانی بودن تعرفه‌ها از زمان هدفمندی یارانه‌ها به وجود آمد اما ازسال گذشته با ورود دولت و شرکت ملی گاز، پلکانی پررنگتر شد.
سال‌های متمادی مدیریت الگوی مصرف به صورت قاطع انجام نمی‌شد، اما امسال دولت براساس قانون بودجه، مکلف شد که الگوی مصرف را مورد ارزیابی قرار دهد.
براساس بند «کاف» تبصره 15 قراربود تعرفه گاز پرمصرف‌ها افزایش یابد.
ازاین محل دولت مکلف بود که الگوی مصرف را بازنگری کند. برای دوپلکان آخر که بد مصرف بودند واستفاده‌هایی چون استخرروباز داشتند، مبالغ بیشتری باید تعیین می‌شد.
با توجه به برودت بالای هوا و مصوبه دولت، در زمان صدور قبض، تصمیم گرفتیم با رشدی که داده شد 70 درصد تخفیف را برای افراد مد نظر قرار دهیم. ناگفته نماند که این تخفیف تا ابتدای سال 1402 بوده اما از ابتدای سال جاری قیمت‌ها به مصوبه آذرماه برمی گردد. بررسی‌ها نشان داد که درفصل سرد سال و قبوضی که توزیع شد 2.7 درصد مشترکان در پلکان بالای 11 و 12 قرار گرفتند. 97 درصد مردم ومشترکان در مرحله پرمصرف‌ها قرار نگرفتند و قابلیت کنترل مصرف داشتند و جزو پر مصرف‌های حاد نبودند.
بنابراین در راستای اصلاح الگوی مصرف قابلیت کنترل و مدیریت مصرف برای تمام مشترکان وجود دارد.
آن تعداد از مشترکان پرمصرفی که دررده 2.7 قرار دارند بر اساس بازدید میدانی مشخص شد که برخی از مشترکان در منزل مسکونی فعالیت تجاری داشتند.
برخی دیگر تخلف کرده و ازیک منزل به مغازه کناری انشعاب داده بودند.
در زمستان، با توجه به اینکه مصرف خانگی زیاد می‌شود نیاز به همراهی و کنترل بیشتری داریم.