نگاهی به آمار ارائه شده از سوی معاون وزیر نفت در امور گاز در رابطه با پیشرفت‌ها و دستاوردهای صنعت گاز در 4 دهه گذشته، این واقعیت را عیان می‌کند که صنعت گاز ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی با تکیه بر دانش مهندسان ایرانی بر قله خدمت‌رسانی به مردم ایستاده است.
درهمین راستا، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در تشریح اقدامات انجام شده در صنعت گاز کشور در مقایسه با پیش از انقلاب، گفت: اقداماتی که پس از انقلاب اسلامی ایران در صنعت گاز کشور انجام شده، دستاوردهای چشمگیری را برای کشور به ارمغان آورده است، تا جایی که مقایسه وضعیت گازرسانی و اقدامات این صنعت پس از انقلاب به نسبت پیش از انقلاب، حاکی از جهش صعودی از نقطه صفر به سمت قله‌های پیشرفت است.
مجید چگنی در تشریح این اقدامات، گفت: ظرفیت پالایش گاز، پیش از انقلاب روزانه 36 میلیون مترمکعب بود که پس از انقلاب به بیش از یک میلیارد و 55 میلیون مترمکعب در روز رسید و میزان خطوط انتقال پرفشار گاز که تا پیش از انقلاب، 2900 کیلومتر بود، امروز به بیش از به 38500 کیلومتر رسیده است.
وی ادامه داد: ایستگاه‌های تقویت فشار گاز از 8 ایستگاه به 88 ایستگاه افزایش پیداکرده، ضمن آنکه قبل از انقلاب 18 نیروگاه از گاز استفاده می‌کردند که پس از انقلاب، این عدد به 99 نیروگاه رسیده است.
مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران در رابطه با مقایسه میزان گاز‌رسانی به شهرها و روستاهای کشور قبل و پس از انقلاب گفت: پیش از انقلاب، 5 شهر کشور از نعمت گاز بهره‌مند بودند که اکنون این عدد به1226 شهر رسیده و به لحاظ درصد، بیش از 98 درصد خانوارهای ساکن شهرهای کشور از نعمت گاز بهره‌مند شده‌اند.
چگنی، با بیان اینکه در روستاها نیز قبل از انقلاب فقط به یک روستا گازرسانی شده بود، تصریح کرد: این در حالی است که پس از انقلاب، مجموع روستاهایی که از نعمت گاز بهره‌مند شده‌اند به ۳۶ هزار و ۶۱۴ روستا رسیده که حدود 86 درصدازخانوارهای ساکن روستاهای کشور را شامل می‌شود.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، این افزایش در بخش شبکه گاز شهری و روستایی نیز چشمگیر است؛ به نحوی که پیش از انقلاب شبکه گاز شهری و روستایی درمجموع 2050 کیلومتر بود و پس از انقلاب طول شبکه گاز شهری و روستایی به 426 هزار و 755 کیلومتر رسیده است.
ذخیره‌سازی؛ اقدامی کاملاً انقلابی
معاون وزیر نفت در امور گاز در ارتباط با اقداماتی که پس از انقلاب در صنعت گاز پایه‌گذاری و انجام شده، گفت: برخی ازاقدامات درصنعت گاز هستند که پس از انقلاب انجام شده که ازجمله این موارد، می‌توان به ذخیره‌سازی اشاره کرد؛این امر بدان معنی است که اکنون ما 2 مخزن شوریجه و سراجه را داریم که در ایام سرد به خصوص در زمستان امسال مورد استفاده قرار گرفته و بیش از 23 میلیارد مترمکعب گاز در این مخازن ذخیره شده است.
معاون وزیر نفت در امور گاز، سهم گاز از سبد انرژی کشور را بیش از 70 درصد عنوان کرد وگفت: یکی از مهم‌ترین عرصه‌های دستاوردهای صنعت گاز پس از انقلاب اسلامی، تکیه به سرمایه انسانی و دانش مهندسان و متخصصان ایرانی است. به نحوی که اگر پیش از انقلاب، این صنعت وابسته به متخصصان خارجی بوده، امروز شاهد این هستیم که مهندسان و متخصصان ایرانی، صفر تا صد صنعت گاز در عرصه‌های مختلف از ساخت پالایشگاه تا خطوط انتقال و ایستگاه‌های تقویت و تقلیل فشار را طراحی و اجرا می‌کنند.
چگنی، اظهار کرد: در موضوع تعمیرات اساسی و تأمین تجهیزات نیز این قاعده پابرجاست تا جایی که بیش از 90 درصد تجهیزات مورد نیاز صنعت گاز کشور در داخل طراحی، تولید و به کارگیری می‌شود.
امید به توسعه کشور با حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در تمامی عرصه‌ها
وی در ادامه و در بخش دیگری از سخنان خود به حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه اشاره کرد و گفت: با حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در تمام عرصه‌ها، امید به توسعه کشور در همه جنبه‌ها وجود دارد.
معاون وزیر نفت در امور گاز با بیان این مطلب، اظهار کرد: مطابق با فرمایشات مقام معظم رهبری، بخش دانش‌بنیان، پیشران توسعه و حرکت رو به جلو کشور خواهد بود.
وی ادامه داد: با توجه به گستره عظیم جغرافیایی فعالیت شرکت ملی گاز ایران در سراسر کشور و نیاز به محصولات های‌تک برای ارتقای سطح خدمات‌رسانی به مردم و بخش صنعت، شرکت ملی گاز ایران اهتمام جدی به تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه فعالیت خود دارد و امیدواریم که حمایت از صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی صنعت نفت برکات و نتایج خوبی در زمینه محصولات دانش‌بنیان صنعت گاز داشته باشد.
چگنی در ادامه، افزود: اتفاقات خوبی در صنعت نفت در حال رخ دادن است. قوانینی هم که مجلس در ارتباط با بخش تولید و شرکت‌های دانش‌بنیان به تصویب رسانده، راه را برای آنها هموار کرده است.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه با حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در تمام عرصه‌ها امید به توسعه کشور در همه جنبه‌ها وجود دارد، تصریح کرد: باید شرکت‌های دانش‌بنیان تقویت شوند تا بتوان به دستاوردهای راهبردی و محوری کشور برسیم؛ امیدواریم در آینده شاهد حضور بیشتر محصولات دانش‌بنیان در صنعت گاز و مجموع صنایع کشور باشیم.
وی ادامه داد: شرکت ملی گاز ایران در بین شرکت‌های وزارت نفت همواره در راستای فضا دادن به شرکت‌های دانش‌بنیان، پیشرو و پیشقدم بوده است.
چگنی افزود: مشارکت در فعالیت صندوق پژوهش و فناوری برای شرکت‌ها همانند سرمایه‌گذاری و اعطای تسهیلات است. امیدواریم که شرکت ملی گاز ایران با درکی که از اهمیت پژوهش و فناوری دارد، همواره مدافع دانش‌بنیان‌ها باشد.
خانه گاز؛ محل ارتباط شبکه گسترده نخبگان و اندیشکده‌ها
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در بخش دیگری از اظهارات خود از اقدام مهم تشکیل «خانه گاز» طی سال گذشته سخن گفت و رسالت خانه گاز را ایجاد شبکه‌ای از نخبگان و اندیشکده‌ها فارغ از دسته‌بندی سیاسی و جناحی با هدف ارائه مشاوره‌های تخصصی به نهادهای تصمیم‌گیر و تدوین راهکارهایی در راستای متنوع‌سازی سبد انرژی کشور دانست.
چگنی با بیان این مطلب، اظهار داشت: جایگاه صنعت گاز از جمیع جهات در کشور بی‌بدیل است. سهم بیش از ۷۰ درصدی گاز در سبد انرژی کشور و دایره گسترده‌ای از مشترکین خانگی و صنعتی و نیروگاهی سبب شده تا راه‌اندازی نهاد خانه گاز به منظور ارتقاء سطح تصمیم‌سازی و هم‌افزایی نخبگان ضرورت پیدا کند.
وی با بیان اینکه خانه گاز پایگاهی برای همه نخبگان و دغدغه‌مندان حوزه انرژی کشور است، گفت: شبکه‌سازی در بین نخبگان و تصمیم‌سازان برای صنعت گاز بسیار مهم است و خانه گاز قرار است تا شبکه‌ای از نخبگان را با هدف هم‌افزایی و تدوین راهکار درباره مسائل مبتلا‌به صنعت گاز تشکیل دهد.
معاون وزیر نفت در امور گاز در ادامه، افزود: علاوه بر مسأله‌یابی، خانه گاز در صدد خواهد بود با بکارگیری عقلانیت و تخصص، بین نهادهای تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر دخیل در حوزه انرژی و به طور مشخص صنعت گاز، وفاق ایجاد کند.
چگنی با بیان اینکه بخشی‌نگری یکی از معضلات تصمیم‌گیری در حوزه انرژی است، تصریح کرد: متأسفانه در این سال‌ها دغدغه‌های صنعت گاز آن‌طور که باید از سوی بخش‌های مختلف مورد توجه قرار نگرفت و سرانجام در زمستان امسال به دلیل مشکلات حوزه انرژی کشور و با هدف هماهنگی و هم افزایی و رفع موانع تأمین انرژی، جلسات مستمری بین بخش گاز و و دیگر دستگاه‌ها برگزار شد که نکته مثبتی بود.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در ادامه، گفت: تحلیل بازار انرژی و تجارت گاز و آینده‌پژوهی و مدل‌سازی اقتصادی، دو مأموریت اولیه خانه گاز است که با توجه به چالش‌های کشور در رابطه با تجارت گاز، مسائل زیست محیطی، قیمت‌گذاری و... حتماً حوزه‌های مأموریتی این نهاد افزایش خواهد یافت.
چگنی با اشاره به تجربه زمستان 1401 و پیش‌بینی چالش‌هایی در این ارتباط در سال‌های پیش رو، خاطر نشان کرد: دو موضوع فرهنگ‌سازی و تصمیم‌سازی برای متنوع کردن سبد انرژی کشور، از اهم مواردی است که باید مدنظر خانه گاز باشد.
 از سوزانده شدن یک میلیارد مترمکعب گاز
فلرینگ و اجرای پروژه جمع‌آوری گازهای همراه، دیگر اقدام مهم این شرکت طی سالی بود که گذشت.
وزیر نفت در امور گاز در این ارتباط نیز اظهار کرد: تا یک سال آینده، ۲ پروژه در پالایشگاه‌های مجتمع پارس جنوبی نهایی خواهد شد و به این ترتیب، حداقل از سوزانده شدن یک میلیارد مترمکعب گاز  به عمل می‌آید.
چگنی با بیان اینکه آهنگ رشد و توسعه کشور با قدرت و با تکیه بر سوخت پاک گاز ادامه دارد، افزود: برای اینکه در سال‌های آینده پایداری لازم را در توسعه صنعت گاز در پارس جنوبی داشته باشیم، باید برای توسعه زیرساخت‌ها هزینه کنیم و برنامه منسجمی برای پاسخگویی به دغدغه‌های رفاهی، اجتماعی و بهداشت و درمان کارکنان داشته باشیم.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به مراحل نهایی قرارداد جمع‌آوری گازهای همراه نفت در پالایشگاه‌های پارس جنوبی، گفت: تا یک سال آتی، ۲ پروژه در این زمینه نهایی و حداقل از سوزانده شدن یک میلیارد مترمکعب گاز در منطقه  خواهد شد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: هم‌اکنون مذاکرات با چهار شرکت دیگر برای جمع‌آوری گازهای همراه این منطقه در حال انجام است و بزودی نتایج آن مشخص خواهد شد.
برنامه‌های پیشنهادی وزارت نفت برای جبران ناترازی گاز در زمستان سال‌جاری
معاون وزیر نفت در امور گاز در بخش پایانی سخنان خود، بار دیگر با اشاره به زمستان گذشته و همکاری و همیاری مردم و مسئولین درخصوص مصرف بهینه گاز، با بیان اینکه عبور از زمستان سال گذشته با وجود سرمای بی‌سابقه و تداوم آن در اکثر مناطق کشور، بدون قطعی گاز، تجربه ارزشمندی بود، اظهار داشت: با این حال، از هم‌اکنون باید به فکر ناترازی گاز در زمستان پیش رو باشیم. چگنی با بیان این مطلب و با اشاره به اجرای طرح‌های تعویض بخاری‌های کم‌بازده، توسعه کنتورهای هوشمند و همچنین افزایش ظرفیت مخازن ذخیره‌سازی گاز در کنار صنایع عمده برای جبران ناترازی گاز در زمستان سال ۱۴۰۲، گفت: تأمین مالی اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی از محل صرفه‌جویی گاز خواهد بود.
وی ادامه داد: راهبردی که برای حل ناترازی گاز در سال‌جاری داریم، بحث بهینه‌سازی است. در این زمینه سرعت دادن به تعویض بخاری‌های فرسوده با بخاری‌هایی با بازده بالا می‌تواند بخشی از ناترازی گاز را جبران کند.
معاون وزیر نفت در امور گاز استفاده از کنتورهای هوشمند برای مدیریت مصرف را راهکار دیگر بهینه‌سازی مصرف گاز از سوی شرکت ملی گاز ایران عنوان کرد و گفت: اگر اجرای این پروژه بدرستی پیش برود، تا حد زیادی مصرف گاز کنترل خواهد شد.
عدم تناسب رشد مصرف با رشد تولید
چگنی به ضرورت فرهنگ‌سازی برای کاهش مصرف افسارگسیخته گاز در کشور اشاره کرد و افزود: ظرفیت تولید در کشور به میزان محدود افزایش پیدا می‌کند، اما رشد مصرف متناسب با رشد تولید نیست.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تأکید کرد: با توجه به رشد مصرفی که داریم، لازم است تا همه دستگاه‌ها برای بهینه‌سازی مصرف وارد شوند تا بتوان ناترازی انرژی را در کشور مدیریت کرد.
وی با بیان اینکه می‌توان با تأمین سوخت جایگزین برای صنایع تا حد زیادی از انرژی مورد نیاز آنها در زمان اوج مصرف گاز را تأمین کرد، تأکید داشت: اگر آنها از سوخت دوم استفاده کنند، شرایط مناسب‌تر و پایدارتری را در تأمین انرژی خواهند داشت و بنابراین صنایع باید از ابتدای سال، حتماً به فکر ذخیره‌سازی باشند.
تعویض ۴ میلیون بخاری کم‌بازده
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به پیشنهاد وزیر نفت برای ساخت مخازن ذخیره‌سازی CNG و LPG در کنار صنایع عمده کشور، بیان کرد: لازم است تا واحدهای صنعتی که به گاز نیاز دارند برای زمان پیک‌سایی یا اوج مصرف، این مخازن را بسازند تا در صورت قطع گاز یا افت فشار، از ظرفیت این مخازن استفاده کنند.
وی در ادامه، اظهار داشت: شورای اقتصاد برای تعویض ۴ میلیون بخاری کم‌بازده تکالیفی تعریف کرده که باید انجام شود؛ ضمن آنکه منابع مالی مورد نیاز آن از سوی سرمایه‌گذار داخلی تأمین و از محل صرفه‌جویی در مصرف گاز بازپرداخت می‌شود.
معاون وزیر نفت در امور گاز در پایان، با بیان اینکه پایداری عرضه گاز طبیعی، مدیون زحمت و تلاش همه عزیزان این مجموعه است، گفت: من دست تمامی این عزیزان را به گرمی می‌فشارم؛ بی‌شک کسی نمی‌تواند آن‌طور که باید قدردان تلاش‌های آنان باشد.