در حافظه موقت ذخیره شد...
مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره:
سرمایه‌گذاری 2 2 میلیارد دلاری نفت فلات قاره در میادین نفتی
شرکت نفت فلات قاره یکی از شرکتهای مهم صنعفت نفت و یکی از وظایف آن اجرای قرارداد‌ها در زمینه اکتشاف، توسعه و تولید نفت خام و گاز طبیعی و فرآورش و انتقال نفت خام و فرآورده‌های نفتی به مخازن و بنادرمربوط به بارگیری درمحدوده جغرافیایی خلیج فارس و دریای عمان به استثنای پارس شمالی و جنوبی است. با هدف بررسی فعالیت و وضعیت توسعه‌ای میادین این شرکت، با علیرضا مهدی‌زاده مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران گفت‌و‌گویی انجام شده که از نظر می‌گذرد:
شرکت نفت فلات قاره ایران به عنوان پیشتاز توسعه نفت و گاز در پهنه خلیج‌فارس و دریای عمان شناخته شده و وظایف سازمانی این شرکت در دو دسته عملیاتی و توسعه‌ای قابل تقسیم‌بندی است.
در سال 1401 و با همت و تلاش کارکنان خدوم این شرکت در مناطق عملیاتی و سکو‌های دریایی و با پشتیبانی و حمایت مدیران وکارکنان ستادی پیشرفت چشمگیری در اغلب برنامه‌‌های عملیاتی و توسعه‌ای این شرکت رخ داده است.
در حوزه برنامه‌‌های توسعه‌ای نیز اقدامات ارزند‌ه‌ای در طول سال 1401 انجام گرفته که برخی از مهمترین آنها مشتمل بر تحقق برنامه افزایش تولید ناشی از تکمیل طرح افزایش تولید در میادین سیوند و اسفند، حصول پیشرفت قابل ملاحظه در طرح افزایش تولید میدان مشترک فروزان، حفاری و تکمیل 32 حلقه چاه در میادین مختلف این شرکت قابل اشاره است.
همچنین تعمیرات و بازسازی مخازن ذخیره نفت‌خام که نقش مهمی در برنامه‌ریزی صادرات ایفا می‌کنند نیز با اولویت پیگیری 500 هزار بشکه در سال‌جاری به ظرفیت ذخیره‌سازی این شرکت افزوده شد.
با توجه به لزوم حرکت در مسیر تحقق شعار سال، شرکت نفت فلات قاره ایران با حمایت تعداد زیادی از پروژه‌‌های تولید بار اول به پیشرفت‌‌های قابل توجهی دست یافته است که از جمله آنها تولید و به‌کارگیری موفق هوز‌های انعطاف‌پذیر شناور بارگیری نفت و ساخت نمونه صنعتی شیرین‌سازی گاز به روش غشایی است.
در حوزه عملیاتی اگر چه طی سال‌‌های گذشته و به دلیل برخی محدودیت‌‌های مالی و سیاسی، برنامه نوسازی تأسیسات این شرکت در مقایسه با برنامه مطلوب، فاصله داشته است اما با توجه به پیگیری‌‌های مکرر، حضور در مناطق عملیاتی و اقدامات به عمل آمده تحول چشمگیری در این امر پدیدار شده است به نحوی که فقط در طول سال‌جاری دست کم تعمیرات اساسی 8 دستگاه توربوژنراتور در انواع مختلف تکمیل شده و با موفقیت به فرایند تولید این شرکت اضافه شده‌اند.
همچنین با حمایت هیأت‌مدیره شرکت ملی نفت ایران، اعتبارات متناسبی جهت پیشبرد برنامه‌‌های نوسازی از جمله در سکو‌های دریایی، گوی‌‌های شناور و اسکله صادراتی مورد موافقت قرار گرفته است.
وجود طرح‌‌های سنواتی در بیشتر شرکتهای صنعت نفت به عاملی برای کند شدن روند تولید در سال‌‌های قبل تبدیل شده بود، با توجه به وجود تعداد طرحی سنواتی در این شرکت، سیاست‌‌های جنابعالی برای تسریع طرح‌‌های مورد اشاره چه بوده است؟
تعدادی از پروژه‌هایی که به دلایل مختلف با طولانی شدن زمان اجرا و کندی پیشرفت مواجه هستند، در شرکت نفت فلات قاره ایران نیز وجود دارد. در این راستا با توجه به اولویت‌بندی‌‌های انجام شده و جلسات مستمر مدیریتی و کارشناسی بخش قابل توجهی از این‌گونه پروژه‌‌ها در سال‌جاری تعیین تکلیف شده و با اختصاص منابع لازم در پروسه تکمیل قرار گرفته‌ا‌ند.
از این جمله می‌توان به «تعیین تکلیف پروژه ساخت عرشه‌‌های هنگام» که تغییرکاربری آن جهت استفاده در پروژه توسعه میدان فروزان نهایی شده، «نوسازی عرشه مسکونی فروزان» که پس از سال‌‌ها در آستانه راهاندازی قرار گرفته و فعال‌سازی مجدد «پروژه تکمیل طرح توسعه میدان مشترک فروزان» که به منظور تصمیم‌گیری نهایی و تأمین اعتبار به شرکت ملی نفت ایران منعکس شده است و... اشاره نمود.
با توجه به تمرکز طرح‌هایی چون توسعه میادین فروزان، رسالت، رشادت و...، میزان پیشرفت این طرح‌‌ها از زمان آغاز به کار دولت سیزدهم تا چه میزان افزایش یافته است؟
از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم و با توجه به رهنمود‌های مقام عالی وزارت نفت و تأکیدات ویژه معاون محترم وزیر و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، برنامه‌ریزی‌‌های لازم به منظور پیشبرد طرح‌‌های توسعه میادین در شرکت نفت فلات قاره ایران انجام شده است.
بر این اساس طرح توسعه و نگهداشت توان تولید میدان مشترک فروزان که با کشور عربستان سعودی مشترک است در تیرماه سال 99 توسط کنسرسیومی داخلی متشکل از شرکتهای پتروپارس و ایزوایکو (مبین سازه گستر خلیج‌فارس) آغاز شد ولی به علت مشکلات پیمانکاران، پیچیدگی‌‌های مدل قرارداد‌های جدید EPCD و مسائل متعدد مهندسی، انجام کار با تأخیرات متعددی مواجه شد و عملاً پیشرفت کار تا آغاز به کار دولت جدید کمتر از 5 درصد بود.
با توجه به تلاش‌‌های انجام شده و تسهیلات فراهم شده از سوی شرکت ملی نفت ایران و وزارت نفت در دولت سیزدهم و پیگیری‌‌های مستمر که با صرف ساعت‌‌ها تلاش و برنامه‌ریزی و هماهنگی‌‌های لازم در مباحث طراحی، تأمین کالا‌های مورد نیاز، لجستیک و پشتیبانی و حفاری و ساخت همراه بود، در حال حاضر با استقرار دکل‌‌های حفاری در این میدان، عملیات حفاری 4 حلقه چاه به پایان رسیده و با برنامه‌ریزی دقیق در خصوص حفاری سایر چاه‌‌ها و اقداماتی که در حفاری به صورت همزمان انجام شده، انتظار می‌رود تکمیل 8 حلقه چاه دیگر در آینده نزدیک قابل تحقق باشد.
در این طرح ساخت سکو‌های جدید، ایجاد تسهیلات سرچاهی و تولید برق، انجام کار‌های فرایندی به منظور گازرسانی به چاه‌‌های جدید و قدیمی میدان که غالباً بیش از 45 سال قدمت دارند، به منظور افزایش تولید در نظر گرفته شده است. همچنین حفاری 12 حلقه چاه جدید که خود مشتمل بر عملیات سنگین حفاری در سازند‌های پیچیده و ریزشی میدان فروزان است و تعمیر 14 حلقه چاه قدیمی در این طرح پیش‌بینی شده است. با توجه به اعلام پیمانکار و با توجه به برنامه‌ریزی‌‌های صورت گرفته، تکمیل ساخت 2 سکوی دریایی که از سال‌جاری آغاز شده، شتاب بیشتری خواهد گرفت و در سال آینده به حول و قوه الهی با نصب سکو‌های جدید، حفاری نیز انجام خواهد شد.
بنابراین بر اساس برنامه‌‌های اعلام شده، پیشرفت پروژه در سال آتی بیش از 60 درصد خواهد شد و نهایتاً در سال 1403 به پایان خواهد رسید.
همچنین از نکات بارز اجرای این طرح، تکیه بر دانش بومی و استعداد فرزندان کشور عزیز ایران و تأمین بیش از 85 درصد کالا‌ها در این طرح از سازندگان داخلی است که در شرایط سخت اقتصادی حاضر نشان‌دهنده توانمندی کشور است. همچنین در زمان اجرای این پروژه، با عملیات دقیق شناسایی مخازن جدید، پتانسیل‌‌های تولید بیشتر شناسایی شده است.
میدان فروزان یکی از قدیمی‌ترین میادین نفتی کشور در منطقه خارگ بوده که توان تولید مناسبی برای آن پیش‌بینی می‌شود و با توجه ویژه وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران، امیدوار به روز‌های خوش تولید در این میدان خواهیم بود. در انجام این طرح واحد‌های ستادی، عملیاتی و پشتیبانی شرکت نفت فلات قاره ایران و کارکنان پرتلاش منطقه خارگ و سکوی فروزان تلاش‌‌های بی‌وقفه و شبانه‌روزی داشته و با همکاری پیمانکاران مراحل اجرا و نظارت کار را به انجام رسانده‌اند.
طرح توسعه میدان رشادت نیز از دیگر طرح‌‌های توسعه‌ای مهم در شرکت نفت فلات قاره ایران است. میدان نفتی رشادت در 108 کیلومتری جنوب غربی جزیره لاوان قرار دارد و طرح توسعه میدان رشادت با هدف افزایش توان تولید به میزان 35 هزار بشکه نفت در روز در تیرماه 1400 با قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) به امضاء رسیده است.
این طرح شامل حفاری 20 حلقه چاه (10 حلقه چاه تولیدی و 10 حلقه چاه تزریق آب)، همچنین تکمیل ساخت دو سکوی سرچاهی و یک سکوی تولیدی و یک سکوی مسکونی است.
با آغاز به کار دولت جدید تسریع در اجرای این طرح مورد تأکید قرار گرفته و طبق برنامه‌ریزی انجام شده این طرح توانسته است در بخش تحت‌الارض با استقرار یک دستگاه دکل حفاری بومی به حفاری همزمان 9 حلقه چاه بپردازد. در بخش سطح‌الارض نیز عملیات تکمیل ساخت عرشه‌‌های سکوی تولیدی و مسکونی در کارگاه شرکت صدرا در بندر بوشهر و عملیات تکمیل عرشه‌‌های دو سکوی سرچاهی با استقرار شناور عملیاتی در محل میدان رشادت بطور همزمان در حال انجام است.
از عمده دستاورد‌‌های پروژه تاکنون، اجرای عملیات حفاری و تکمیل ساخت عرشه‌‌ها به‌وسیله نیرو‌های بومی و با استفاده از تولیدات داخل کشور است.
پیش‌بینی می‌شود عملیات بارگیری، حمل و نصب عرشه‌‌های سکو‌های تولیدی و مسکونی در سال آتی انجام و حفاری 5 حلقه چاه تولیدی تا پایان سال آینده تکمیل شود.
همچنین فاز اول طرح توسعه میدان نفتی رسالت واقع در جنوب غربی جزیره لاوان با هدف نوسازی تأسیسات موجود، ساخت سکوی دریایی جدید و در نهایت انجام عملیات حفاری 4 حلقه چاه جدید و حفاری مجدد دو حلقه چاه، بستر افزایش تولید 12 هزار بشکه در روز به تولید میدان را فراهم می‌آورد. این طرح نیز در اوایل سال 1399 به کنسرسیومی متشکل از شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران و شرکت راهبرد‌های هوشمند واگذار شد. پس از آغاز به‌کار دولت سیزدهم، با سیاست رفع موانع تحریم و با تکیه بر دانش بومی و توان سازندگان داخلی و بهینه‌سازی مهندسی بسته‌‌های کاری 15 گانه طرح، موجبات ایجاد بستر مناسب تأمین تجهیزات مورد نیاز از داخل فراهم آمد. در این راستا، کالای تحت‌الارضی پروژه از جمله لوله‌‌های جداری و شیرآلات و تجهیزات تکمیل چاه به طور کامل از داخل کشور تأمین و به انبار‌های شرکت پیمانکار حمل شد.
همچنین کالای مورد نیاز ساخت پایه سکوی جدید سرچاهی به وزن 2800 تن خریداری و به کارگاه ساخت پیمانکار طرح در خرمشهر منتقل شد.
با توجه به پیشرفت حاصله فاز مهندسی و خرید این طرح، هم‌اکنون ساخت پایه سکو در کارگاه پیمانکار در یارد خرمشهر در جریان بوده و استقرار دکل حفاری دریایی برای انجام عملیات حفر و تعمیر 3 حلقه چاه از آخر اسفند‌ماه سال 1401 برنامه‌ریزی شده است. با توجه به جمیع این موارد و با برنامه‌ریزی نصب پایه سکو در موقعیت مورد نظر در میدان، همچنین کابل‌اندازی و لوله‌اندازی دریایی و فراهم آمدن حفاری 2 حلقه چاه جدید روی این سکو، افزایش تولید 7500 بشکه در روز و همچنین پیشرفت فیزیکی طرح به میزان 28 درصد در سال آتی که برای پروژه‌‌های دریایی رقم قابل توجهی است، پیش‌بینی می‌گردد.
قرارداد طرح توسعه میادین اسفند و سیوند نیز با هدف حفاری 12 حلقه چاه جهت دستیابی به افزایش تولید به میزان 16 هزار بشکه نفت‌خام در روز با شرکت پتروایران در آبان‌ماه سال 1398 به مدت 20 ماه آغاز شد. علیرغم وجود تحریم‌‌های بین‌المللی، عدم امکان خرید کالا‌های اساسی طرح از سازندگان خارجی، نوسانات نرخ ارز و سختی عملیات حفاری با توجه به ماهیت میدان اسفند، با حول و قوه الهی این طرح توانست نخستین چاه خود را با امکانات و تجهیزات کاملاً ایرانی در نیمه اول سال 1400 به بهره‌برداری برساند.
ولی با وجود تشدید مشکلات پیش رو از جمله محدودیت اجاره دکل‌‌های حفاری، با توجه به حمایت‌‌های صورت گرفته در دولت جدید، با تکمیل و راهاندازی چاه‌‌های تولیدی و ترزیقی و دستیابی به اهداف تولیدی مورد نظر، این طرح در بهمن‌ماه سال 1401 به بهره‌برداری رسید که نشان‌دهنده توان تفکر و اراده ایرانی در تکمیل و اتمام این پروژه بوده است.
یکی از تکالیف این شرکت، اجرای طرح‌‌های توسعه‌ای است، میزان پیشرفت طرح‌‌های توسعه‌ای این شرکت در سال‌جاری چگونه بود؟
علاوه بر موارد قبلی، اعتبار لازم جهت توسعه زودهنگام میدان آرش و میدان اسفندیار در سال 1401 به تصویب رسیده و تمهیدات و مقدمات انجام کار فراهم شده تا در کمترین زمان ممکن امکان واگذازی وآغاز به کار آنها نیز میسر گردد.
به طور معمول، از انتشار اوراق مشارکت به عنوان گزینه‌ای مناسب برای اجرای توسعه‌ای و سرمایه‌ای یاد می‌شود، با توجه به تجربه این شرکت در انتشار اوراق مشارکت در سال 91، آیا این تجربه را به دیگر شرکت‌‌ها توصیه می‌کنید؟
انتشار اوراق مشارکت جهت تأمین منابع مالی برای تکمیل پروژه‌‌های جذاب و پربازده همواره به عنوان یکی از روش‌‌های مناسب قلمداد می‌شود اما با توجه به بروز موانع و مشکلات فراوان در اجرای پروژه‌‌ها از یک سو و محدود بودن سهم شرکت ملی نفت ایران از منافع تولیدی میادین به 5/14% جهت پوشش هزینه‌‌های جاری و سرمایه‌گذاری، باعث بروز ابهام در محاسبات جذابیت اقتصادی طرح‌‌ها می‌شود.
بنابراین استفاده از روش‌‌های تأمین مالی به شرطی قابل توصیه است که امکان در نظر گرفتن جنبه‌‌های اقتصادی و غیر‌اقتصادی مؤثر در اجرای پروژه‌‌ها در آن میسر شود و به این موضوع فقط به عنوان یک راه‌حل موقت تأمین منابع نگاه نشود.
در راستای افزایش ضریب بازیافت از مخازن چه تدابیری را اجرایی کرده‌اید؟
در حدود 40 درصد از چاه‌‌های این شرکت از روش‌‌های بهبود ضریب بازیافت (IOR) مانند استفاده از پمپ‌‌های درون‌چاهی و سیستم فراز‌آوری مصنوعی با گاز استفاده می‌شود. هم‌اکنون تعداد شش میدان از میادین این شرکت (شامل میادین سلمان، بلال، درود، سیوند، دنا و اسفند) تحت عملیات تزریق آب است. به غیر از این شش میدان، برنامه تزریق آب برای دو میدان دیگر (شامل رسالت، رشادت) نیز در برنامه قرار دارد.
در راستای افزایش ضریب بازیافت از مخازن، پروژه‌‌های متعددی با دانشگاه‌‌ها و پژوهشگاه صنعت نفت در حال انجام است. فاز آزمایشگاهی و شبیه‌سازی تزریق پلیمر در میدان سروش توسط دانشگاه صنعتی سهند مورد مطالعه قرار گرفته و فاز اجرایی آن در دست بررسی قرار دارد. همچنین فاز آزمایشگاهی، شبیه‌سازی و اجرای پایلوت اولیه تزریق نانوسیال در یکی از میادین شرکت نفت فلات قاره ایران توسط پژوهشگاه صنعت نفت انجام شد و مطالعات تکمیلی آن ادامه دارد.
فاز آزمایشگاهی تزریق ذرات ژل از پیش تشکیل شده در میدان بلال نیز توسط پژوهشگاه صنعت نفت به پایان رسیده و فرایند ساخت و آزمایش میدانی این ماده در حال انجام است.
پروژه‌‌های بهینه‌سازی فرایند سیلاب‌زنی با آب به منظور افزایش ضریب برداشت در میدان اسفند توسط دانشگاه شیراز، ارائه راهکار‌های فناورانه انگیزش چاه در میدان الوند به منظور بهبود تولید توسط دانشگاه امیرکبیر و ارائه روش‌‌های کنترل آبدهی در میدان نوروز توسط دانشگاه خلیج‌فارس در حال واگذاری است.
با توجه به حضور برخی میادین در این شرکت برای مهار و استفاده بهینه از گاز‌های همراه چه تدابیری را مد نظر قرار داده‌اید؟
برای این منظور مزایده گاز میدان سلمان و انتقال زودهنگام گاز‌های همراه میدان فروزان به خارگ جهت تأمین خوراک پتروشیمی این جزیره خارگ انجام شده است.
در طی سال‌‌های گذشته دو طرح عمده جهت جمع‌آوری و استفاده از گاز‌های همراه در میادین شمال خلیج فارس (خارگ و بهرگان) و جنوب خلیج فارس (سیری) انجام شده که به دلایل مختلفی تاکنون به نتیجه مطلوب منجر نشده است. در این راستا پیگیری لازم جهت تکمیل طرح NGL خارگ توسط بخش خصوصی به عمل آمده و در گزینه موازی نیز مطالعه امکان انتقال گاز به پالایشگاه بیدبلند نیز در سال‌جاری نهایی شده است. همچنین بحث راهاندازی کارخانه NGL سیری جهت جمع‌آوری گاز‌های میادین جنوب خلیج‌فارس نیز به صورت مستمر در حال انجام است و انتظار می‌رود با حمایت مرجع بالادستی راهکار مناسب جهت این مهم نیز اتخاذ گردد.
برای توسعه میادین و طرح‌‌های در دست اقدام چه میزان سرمایه مورد نیاز بوده و آیا طرح‌‌ها طبق برنامه‌ریزی جنابعالی در حال پیشرفت است؟
هزینه انجام طرح‌‌ها و پروژه‌‌ها در دریا از جنبه سختی اجرا و سپس نگهداری تأسیسات قابل مقایسه با تأسیسات سرزمینی نیست و معمولاً به دلیل بار مالی زیاد آنها، شانس مناسبی در فرایند‌های اولویت‌بندی وغربالگری ندارند. در این خصوص بسته طرح‌‌های جدید سرمایه‌گذاری به مبلغ بیش از 2/2 میلیارد دلار در میادین مختلف از جمله رسالت، درود، اسفند، سروش و نوروز تعریف و جهت تصمیم‌گیری به شرکت ملی نفت ایران ارائه شده است و انتظار می‌رود با حمایت دولت خدمتگزار منابع قابل تحقق جهت اجرای این طرح‌‌ها در اسرع وقت در شورای اقتصاد مورد موافقت قرار گیرد.
همچنین بسته بازسازی تأسیسات حیاتی این شرکت که در برنامه ششم نیز تعریف شده بود کماکان مورد نیاز بوده و انتظار می‌رود پس از به‌روز‌رسانی آن در سقف 2 میلیارد دلار در مسیر تأمین اعتبار قرار گیرد.