زهره افشار
روزنامه‌نگار

بهار هر سال، گل‌های وحشی زیبا و رنگارنگ، دشت‌ها، باغ‌ها و کوههای کشورمان را آنچنان تزیین می‌کنند که گردشگران و دوستداران طبیعت محو زیبایی آن می‌شوند. در اردیبهشت ماه به هر گوشه از ایران که بروید می‌توانید به دشتی از گل برسید؛ مثل دشت گل سوسن چلچراغ داماش در نزدیکی رودبار در شمال کشور، دشت گل‌های بابونه در جنگل فندقلوی اردبیل در جنوب غرب کشور، دشت شقایق استان خوزستان در جنوب کشور و دشت آفتابگردان کالپوش استان سمنان در مرکز کشور که زیبایی‌های خود را به رخ می‌کشد و جلوه‌ای بی‌نظیر از بهار را ترسیم می‌کند. اما دشت لاله‌های واژگون چهار محال و بختیاری بی‌شک شاهکاری از هنرنمایی طبیعت در این استان است که از اواخر فروردین تا پایان اردیبهشت ماه فرشی چند صد هکتاری از گل را در بهشت سفید ایران پهن می‌کند. همه ساله بارش چند متری برف درکوهرنگ چهار محال و بختیاری علاوه بر تأمین بخش اصلی آب رودخانه‌های زاینده رود و کارون، موجب ذخیره برف در یخچال طبیعی این منطقه می‌شود و با ذوب شدن برف‌ها این منطقه به بهشتی رؤیایی تبدیل می‌شود که دشت لاله‌های واژگون کوهرنگ بخشی از این بهشت است.

اینجا تا چشم کار می‌کند گل‌های لاله واژگون دیده می‌شود و اگر خودتان به این منطقه سفرنکنید قطعاً تصور دقیقی از زیبایی و عظمت 500 هکتار دشت پر از گل نخواهید داشت. البته این‌بار نمی‌خواهیم از شما دعوت کنیم تا راهی این دشت شگفت انگیز شوید، چراکه در سال‌های گذشته برخی از گردشگرانی که به این منطقه بکر سفر کرده بودند با رعایت نکردن آداب گردشگری این منطقه، شرایطی را فراهم کردند که برای دومین سال پیاپی درهای این دشت بهشتی به روی همه گردشگران بسته ماند.
«علیرضا جیلان» مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری می‌گوید: با وجود اینکه 90 درصد جاذبه‌های گردشگری این استان طبیعی است و باید از این جاذبه‌ها برای جذب گردشگر استفاده کنیم، ولی متأسفانه درحال حاضر مجبوریم برای حفظ اکوسیستم دشت لاله‌های واژگون کوهرنگ از ورود گردشگران به این میراث طبیعی جلوگیری کنیم.
به گفته وی گردشگرانی که در سال‌های گذشته به این منطقه سفر می‌کردند بدون رعایت آداب گردشگری در چنین دشت‌های طبیعی از روی گل‌ها رد می‌شدند و آنها را می‌چیدند و حتی اقدام به کندن گل‌ها با پیاز می‌کردند و این مسأله موجب نگرانی برای از بین رفتن این میراث طبیعی در استان شده بود. وی در پاسخ به این پرسش که برای رفع این چالش و اجازه ورود گردشگران به این دشت چه باید کرد؟ توضیح می‌دهد: خوشبختانه در حال حاضر و پس از دوسال قرق این منطقه، حال لاله‌ها بهتر شده و ما امیدواریم با آموزش آداب گردشگری این منطقه به گردشگران بتوانیم درهای این دشت زیبا را به روی آنان باز کنیم. لاله واژگون یکی از نادرترین انواع گل‌هاست که می‌تواند همه ساله هزاران گردشگر خارجی و داخلی و گیاه‌شناس را جذب کند. یادمان باشد اگر می‌خواهیم یک گردشگر خوب باشیم باید علاوه بر لذت بردن خودمان، آداب گردشگری منطقه‌ای را که به عنوان مقصد گردشگری انتخاب کرده‌ایم رعایت کنیم.
این آداب می‌تواند احترام گذاشتن به طبیعت و آسیب نزدن به آن و از سوی دیگر نریختن زباله و آلوده نکردن آن باشد. حتماً همه ما دلمان می‌خواهد در کنار جاذبه‌های دیدنی، گردشگری و تاریخی، عکسی به یادگاربگیریم ولی این دلیل نمی‌شود که به طبیعت آن منطقه آسیب بزنیم و حتماً برای گرفتن سلفی روی گل‌ها یا یک اثر تاریخی بایستیم و آن را نابود کنیم. به گفته جیلان استان چهارمحال و بختیاری در فصل بهار و تابستان جاذبه‌های طبیعی بسیاری برای گردشگران دارد. این استان منشأ آب رودخانه‌های زاینده رود و کارون است و درهمین حال رودخانه‌های خروشانی دارد که زیبایی آنها وصف ناشدنی است.
این استان همچنین قله‌های زیبایی از جمله زرد کوه، پنبه گال و شاه شهیدان را در خود دارد که برای صعود به آنها احتیاج نیست حتماً کوهنورد حرفه‌ای باشید. پس اگر شرایطی فراهم شود که گردشگرانی که به این استان سفر می‌کنند در کنار بازدید از این جاذبه‌های طبیعی از دیدن دشت لاله‌های واژگون هم لذت ببرند سفری خاطره انگیز برای آنها به یادگار می‌ماند. مدیر کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری تأکید می‌کند: در حال حاضر با همکاری استانداری و منابع طبیعی در حال بررسی امکان ایجاد جاده‌ای در بالادست دشت لاله‌های واژگون کوهرنگ هستیم تا گردشگران بتوانند با گرفتن آموزش‌های لازم و البته با همراهی لیدرهای حرفه‌ای به دیدن این دشت بروند.
وی می‌افزاید: در ایام تعطیلات عیدفطر بیش از 1.5 میلیون پیامک برای گردشگرانی که به این استان سفر کردند ارسال شد که در این پیامک‌ها علاوه بر معرفی جاذبه‌های گردشگری چهارمحال و بختیاری، اطلاعات آموزشی لازم در خصوص آداب سفر به استان داده شد. وی تصریح می‌کند: « چهار محال و بختیاری استانی است که جاذبه‌های گردشگری آن در سطح استان پراکنده است و مانند اصفهان متمرکز نیست لذا گردشگری که می‌خواهد از آبشار شیخ علی خان تا روستای سر آقا سید برود نباید انتظار داشته باشد در همه جای این مسیر نسبتاً طولانی زیرساخت‌های گردشگری و تأسیسات مهیا باشد. بیشتر مناطق استان چهارمحال و بختیاری جزو مناطق بکر طبیعت‌گردی است و اگر گردشگری می‌خواهد به منطقه بکر سفر کند باید با برخی کمبودها کنار بیاید و بیشتر به فکر لذت بردن از طبیعت باشد.» با این همه، ایجاد زیرساخت‌های لازم برای جذب گردشگر، یک ضرورت است و مسئولان امر در این استان باید با در نظر گرفتن شرایط منطقه، امکانات مناسب گردشگران را به گونه‌ای که آسیبی به طبیعت وارد نشود، ایجاد کنند.

500 هکتار‌دشت لاله‌های واژگون
چشم انتظار‌گردشگران

«اصغر احمدی» مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری می‌گوید: سال گذشته که دشت لاله‌های واژگون کوهرنگ به طور کامل به روی گردشگران بسته شد تا حدودی وضعیت پوششی این گل در منطقه به حال عادی برگشته و رضایت دوستداران محیط ‌زیست و گروه‌های مردم نهاد را فراهم کرده است.  واقعیت این است که ما هم دلمان نمی‌خواهد این دشت به روی گردشگران بسته باشد و امیدواریم با رعایت برخی مسائل از سوی گردشگران بتونیم بار دیگر درهای این دشت را به روی گردشگران باز کنیم. وی می‌افزاید: استان چهار محال و بختیاری 20 اثر ملی طبیعی ثبت شده دارد که دشت لاله‌های واژگون کوهرنگ یکی از آنهاست. دشت منطقه کوهرنگ 3 هزار و 400هکتار وسعت دارد که بیش از 500 هکتارآن دارای پوشش لاله‌های واژگون است و یکی از بزرگ‌ترین دشتهای گل کشور به شمار می‌آید. لاله‌های واژگون در زبان محلی چهار محال و بختیاری به گل بگریو (گل گریان)، اشک مریم و یا گل افسانه‌ای شهرت دارد. احمدی تصریح می‌کند: در سال‌های گذشته به خاطر آزاد بودن ورود گردشگران گاهی ازدحام به حدی می‌شد که ما به دلیل محدودیت نیرو امکان کنترل همه آنهارا نداشتیم ومتأسفانه برخی گردشگران کم لطفی می‌کردند و آسیب‌های جبران ناپذیری به دشت وارد کردند. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر به بومی‌ها اجازه ورود به دشت لاله‌های واژگون داده می‌شود، می‌افزاید: بومی‌های منطقه از این دشت همانند فرزندان خود مراقبت می‌کنند و آسیبی به دشت نمی‌زنند و ما هم امیدواریم با آموزش‌های لازم به گردشگران غیر بومی، لذت بازدید از این دشت خارق العاده را برای همه فراهم کنیم.