لزوم تشکیل شبکه کشورهای ضد امپریالیسم
ë James Petras
جیمز پتراس
پروفسور جیمز پتراس، استاد بازنشسته جامعهشناسی دانشگاه بینگهمتون نیویورک و از مهمترین جامعهشناسان معاصر امریکا و مؤلف 60کتاب است که به 29زبان ترجمه شدهاند. 600مقاله وی در مجلات معتبر علمی مانند مجله جامعهشناسی امریکا و مجله جامعهشناسی بریتانیا منتشر شده است. همچنین مجلات و روزنامههای مشهوری چون نیویورک تایمز، گاردین، فارینپالیسی، ، لومند دیپلماتیک، نِیشِن، کانتر پانچ و... بیش از 2هزار مقاله سیاسی-اجتماعی از دکتر پتراس درخصوص خاورمیانه، لابی اسرائیل، سیاست خارجی امریکا، امریکای لاتین، امپریالیسم، جهانیسازی و جنبشهای چپگرا منتشر کردهاند. وی فارغالتحصیل دانشگاههای بوستون و برکلی کالیفرنیا بوده و در سال 1968 جایزه بهترین پایاننامه انجمن علوم سیاسی غرب را دریافت کرده است. همچنین سال 2002 برنده جایزه بهترین کتاب سال رابرت کندی شده است.
از کتابهای وی میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: «سیستم در بحران»، «قدرت اسرائیل در ایالات متحده»، «جهانیسازی آشکار»، «صهیونیسم، نظامیگری و افول قدرت ایالات متحده»، «جنبشهای اجتماعی و قدرت حکومت»، «قدرت و مقاومت»، «چندملیتیها در تجارت»، «سیاستهای امپراطوری»، «شورش عربی و ضدحمله امپریالیستی»، «حکمرانان و در امپراطوری ایالات متحده»، «پایان جمهوری و توهم امپراطوری»، «افسردگی جهانی و جنگهای منطقهای»، «جنایات جنگی در غزه و ستون پنجم صهیونیسم در امریکا»، «امپریالیسم و سرمایهداری در قرن بیست و یکم»، «فراتر از نئولیبرالیسم»، «جنبشهای اجتماعی در امریکای لاتین»، «طبقه اجتماعی، حکومت و قدرت در جهان سوم».
تأثیر انقلاب اسلامی ایران در منطقه
ایران بهدلیل حمایتش از استقلال در برابر امپریالیسم، نقش بسیار مهمی دارد. سرنگون کردن شاه در این معادله عنصر فوقالعاده مهمی بود. انقلاب ایران در الهام بخشیدن به جنبشهای اسلامی با ماهیت ضدامپریالیستی، تأثیر عمدهای داشت. در طول زمان، ایران با مشکلاتی روبهرو بود؛ از جمله جنگی که توسط عراق، در زمان صدام حسین آغاز شد و بر اقتصاد و زندگی ایرانیهای بسیاری تأثیرگذاشت. ولی وضعیت ایرانیها بهبود پیدا کرد و صدام سقوط کرد و ایرانیها اکنون یکی از ستونهای یک شبکه بینالمللی شدهاند؛ بویژه به علت روابط ایران با دولت عراق و بهصورت خاص با سوریه، روسیه و حزبالله لبنان.
آینده ایران
من بر این باورم ایران در صورتی آینده خوبی خواهد داشت که اقتصاد خود را متنوع کرده و از وابستگیاش به نفت دست بکشد، روابط خود را در آسیا عمیق کند و مانند چین، روابطش را با کشورهای جهان سوم توسعه بدهد. معتقدم که آینده ایران در گذر از اقتصاد بازاری به اقتصاد صنعتی و نوسازی کشاورزی خواهد بود. معتقدم، بسیار اهمیت دارد که ایران از جنبه سیاسی، نظامی و دیپلماسی آماده و قوی باشد تا بتواند سیاستهای مستقل خود را ادامه بدهد.
به اعتقاد من ایران به سوی اهمیت دادن بیشتر به فناوری و آموزش عالی خواهد رفت. ایران تاریخ و سنت عظیمی در حوزه یادگیری دارد و من فکر میکنم ایران باید توسعه فناوری و علمی خود را عمیقتر پیگیری کند و سیاست مستقل خود را در همه این زمینهها با سرعت بیشتری ادامه بدهد. در خاورمیانه ایران باید به حمایت خود از نهضتهای استقلالطلبانه مانند حزبالله که تلاش دارند حکومت لبنان را اصلاح کنند ادامه بدهد. علاوهبر این فکر میکنم ایران قرن بیست و یکم کشوری بسیار پیشرفته، متنوع و مترقی در کل منطقه است و فراتر از آن حتی خواهد بود.
گسترش جنبشهای انقلابی
جنبشهای انقلابی در امریکای لاتین، آسیا و در دیگر مناطق دنیا در حال گسترش هستند. با این حال بر این باورم که در 10سال آینده بیش از پیش با حکومتهای مترقی سروکار خواهیم داشت تا حکومتهای انقلابی؛ حکومتهای مترقی مانند چین که به همراه روسیه و کشورهایی که برنامهای خارج از بلوک امپریالیستی دارند، میخواهند شبکه بینالملل جدیدی بسازند. در همین زمان در امریکای لاتین حکومتهای مترقی مانند ونزوئلا، بولیوی، کوبا و نیکاراگوئه روی کار هستند که میتوانند پایهای برای تجارت و همکاریهای بینالمللی فراهم کنند.
بر این باورم که مسأله اصلی ایران در این زمان ایجاد پیوند با دنیای دینامیک اقتصادی مانند چین و افزایش تجارت و متنوع کردن روابط است. ایران باید به خود این اطمینان را بدهد که سرعت مبارزه را پایین نمیآورد و در برابر تلاشهای امپریالیسم برای سرنگونی حکومت، آسیبناپذیر خواهد بود. خطر بزرگ ایالات متحده است که در حال حاضر بهصورت جدی درگیر تفرقه و دوگانگی داخلی است.
تا زمانی که دین رابطه خود را با مبارزات مردم حفظ کند، نقش حیاتی دارد. این در حالی است که مسیحیانی هستند که از امپریالیسم حمایت میکنند و مسیحیانی نیز هستند که مقابل آن مقاومت میکنند. نیروهای اسلامگرایی هستند که با امپریالیسم متحد شدند و مأموریتهای کثیف آن را دنبال میکنند و اسلامگرایان مترقی نیز هستند که در حمایت از فقرا و سیاستهای مستقل اقتصادی، نقش حیاتی دارند. معتقدم که دین باید نسبت به برآوردِ معنوی و مادی که ایجاد میکند قضاوت شود.
اتفاقات اخیر فرانسه
اتفاقات اخیر فرانسه خیلی مثبت بود و نشان داد که سازمان طغیان طبقات اجتماعی و مبارزات مردمی مؤثرترین مسیر برای ایجاد تغییر است. رئیسجمهور مکرون تلاش کرد تا هزینه زندگی را برای طبقه کارگر بیشتر و برای ثروتمندان کمتر کند. مردم به خیابانها آمدند و با بستن بزرگراهها حکومت را مجبور کردند امتیاز بدهد.