Peter Preskar
پژوهشگر تاریخی پایگاه تحلیلی-خبری Medium

پادشاه بلژیک «لئوپولد دوم» جنایات بیرحمانه‌ای علیه مردم کنگو یا همان مستعمره شخصی‌اش مرتکب شد.

آیا می‌دانید؟
کشور استعماری کنگو، 76 برابر بزرگتر از بلژیک بود.
لئوپولد دوم ثروت هنگفتی را برای معشوقه‌اش که 40 سال از او جوان‌تر بود، به جا گذاشت.به فرمان لئوپولد دوم ساختمان‌های بسیار و پروژه‌های شهری ساخته شد. هزینه بسیاری از آنها با استثمار وحشیانه کنگو پرداخت شد.مقر اتحادیه اروپا واقع در بروکسل، پایتخت بلژیک است.

لئوپولد دوم کیست؟
لئوپولد دوم در نهم آوریل 1835 در بروکسل‌ زاده شد. او در 1865 بر تخت پادشاهی بلژیک نشست. 45 سال حکومت او طولانی‌ترین دوره حکمرانی در تاریخ بلژیک است.او گفته بود: «من نمی‌خواهم شانسی که ما را به تکه بزرگی از کیک باشکوه آفریقایی می‌رساند، از دست بدهم.» امروزه به خاطر آنکه او فرمان ساخت بناهای زیبا و متعددی را در بروکسل و سراسر بلژیک صادر کرده و هزینه‌اش را پرداخته، به عنوان شاه عمران و سازندگی از وی یاد می‌‍شود. از جمله مجلل‌ترین بناها، طاق سینکوآنتنیر و خیابان لوئیز در بروکسل و کاخ سلطنتی گرین هاوس در منطقه لِینکن است. با این حال، آنچه رو به فراموشی می‌رود نقش خونین او در استعمار کنگو توسط بلژیک است.

چگونه لئوپولد دوم به مستعمره شخصی خودش یا همان کشور آزاد کنگو رسید؟
لئوپولد دوم معتقد بود بلژیک باید صاحب یک مستعمره شود. ابتدا در تلاش بود تا فیلیپین را به‌عنوان یک مستعمره از اسپانیا بگیرد. اما به سبب کمبود بودجه و کناره‌گیری ملکه ایزابل دوم از قدرت در اسپانیا شکست خورد.
لئوپولد دوم در 1876 انجمن بین‌المللی آفریقایی را تأسیس کرد که به‌عنوان یک سازمان پیشرو عمل می‌کرد که به‌دنبال تداوم‌بخشی طرح‌های بشردوستانه و نوع‌دوستانه است، اما در واقع پوششی بود تا پادشاه بلژیک برای استعمار بخش بزرگی از آفریقای مرکزی از آن استفاده کند.

لئوپولد دوم: امور کنگو را برای مصالح تمدن و منافع بلژیک برعهده گرفتم
لئوپولد دوم از یک کاوشگر و جهانگرد به‌نام «هنری مورتون استنلی» استفاده کرد تا نسبت به مالکیت منطقه جمهوری دموکراتیک امروزی مدعی شود. او این منطقه را ایالت آزاد کنگو نامید. در کنفرانس برلین در سال‌های 85-1884، کشورهای اروپایی و ایالات متحده امریکا این ادعای لئوپولد دوم را تأیید کردند که او می‌خواهد عمرش را وقف بهبود شرایط زندگی در کنگو کند. دولت بلژیک برای فعالیت‌های لئوپولد در کنگو وامی اختصاص داد. بنابراین لئوپولد شخصاً مالک یک مستعمره بود.آنچه اتفاق افتاد با روایت‌های رسمی درباره نوع‌دوستی و تلاش‌های بشردوستانه که تبلیغات لئوپولد در سراسر اروپا پخش می‌کرد، فاصله زیادی داشت.

داستان خونین استعمار کنگو
به منظور بازپرداخت وام به دولت بلژیک و با کسب ثروت شخصی، تنها هدف سران اشغالگر کنگو استخراج هر چه بیشتر پول از این مستعمره بود.
لئوپولد دوم یک نظام اساساً بی‌رحم را ایجاد کرد که قتل، شکنجه و تجاوز ویژگی خاص آن بود. نزدیک به 10 میلیون نفر از مردم کنگو جان خود را از دست دادند!لئوپولد دوم ارتش شخصی خود را با استفاده از سربازان مزدور ایجاد کرد. او برای وادار کردن بومیان کنگو به کار اجباری از این ارتش بهره می‌برد. این ارتش که متشکل از مزدوران مسلح به سلاح‌های مدرن آن زمان بود به‌صورت روزمره مردم گروگان‌شده را شکنجه می‌داد، همه خانواده‌ها را سلاخی کرده و به مردم کنگو تجاوز می‌کرد. در ابتدا منبع اصلی درآمد عاج فیل بود، اما هنگامی که درخواست کائوچو (لاستیک طبیعی) افزایش یافت، لئوپولد توجه خود را به جمع‌آوری صمغ گیاهان کائوچو معطوف کرد.
لاستیک طبیعی با ایجاد خراش روی پوست گیاه با استفاده از یک تیشه کوچک جمع‌آوری می‌شود. موقعیت و عمق برش‌ها بسیار مهم است؛ اگر اشتباه انجام شود می‌تواند رشد گیاه را متوقف کرده و حتی درخت را نابود کند. این شیره برای 4 ساعت از درخت ترشح، سپس به‌صورت طبیعی متوقف می‌شود. چنانچه بومیان سهمیه تولید مورد نظر را محقق نمی‌کردند، به‌شدت تنبیه می‌شدند. یکی از اقدامات رایج این بود که اگر افرادی لاستیک کافی جمع‌آوری نمی‌کردند، فرزندانشان را مثله یا دچار نقص عضو می‌کردند! غالباً سربازان با سبدهایی پر از دست‌های بریده بازمی‌گشتند. روستاهایی که مقاومت می‌کردند، به کلی ویران می‌شد. از آنجایی که مردان وادار به جمع‌آوری لاستیک می‌شدند، کسی برای کار در مزارع وجود نداشت. علاوه بر این سربازان غذا، دام و طیور را از مزارع سرقت می‌کردند. در نتیجه خیل عظیم مردم به خاطر قحطی جان باختند. لئوپولد دوم رسماً فرمانی برای جمع‌آوری کودکان مستعمرات صادر کرد. کودکان کنگویی ربوده و به مدارس فرستاده شدند تا چگونگی کار و سربازی را یاد بگیرند. بسیاری از آنها به خاطر بیماری و پیاده‌روی اجباری جان باختند. دولت بلژیک در 1908 با پرداخت 200 میلیون فرانک کنترل کنگو را از لئوپولد دوم گرفت. 50 میلیون فرانک مستقیم به جیب لئوپولد رفت. قدم زدن در میان بناهای زیبای بروکسل، پایتخت بلژیک با علم به اینکه آنها به قیمت خون مردم کنگو ساخته شدند، دیگر هرگز مشابه تجربه پیش از آن نخواهد بود.