ایمان گودرزی
روزنامه‌نگار

درست چند روز مانده به شروع جام جهانی 2022 قطر بود که خبری فوتبال ایران را در شوک فرو برد، ایران از جام جهانی کنار گذاشته خواهد شد؟ شایعه از اینجا شروع شد که برخی خبرگزاری‌های خارجی مثل سی‌ان‌ان و اسکای اسپورت خبر دادند یک گروه متشکل از وکلای اسپانیایی، نامه‌ای به رئیس سوییسی-ایتالیایی فیفا نوشته‌اند و خواستار تعلیق فدراسیون فوتبال ایران و حذف تیم ملی از جام جهانی 2022 قطر شده‌اند. خیلی‌ها حالا می‌پرسند آن زمان همه در این فکر فرو رفتند که واقعاً حذف ایران از جام جهانی چقدر جدی است و یا اصلاً امکان پذیر است؟
بعد از اینکه رسانه‌های غربی گزارش دادند ایران به روسیه پهپاد انتحاری یا به قول خارجی‌ها «کامیکازه» می‌فروشد تا این کشور در جنگ مقابل اوکراین استفاده کند، بحث‌هایی در مورد تحریم ایران مطرح شد. تصور مردم ایران از تحریم‌ها مثل همیشه تحریم‌های اقتصادی یا افراد بود و کسی فکرش را نمی‌کرد به یک باره پای تیم ملی فوتبال به این مسأله باز شود.
نشریه تلگراف نوشت: «فیفا پس از استفاده روسیه از پهپادهای کامیکازه ساخت ایران علیه اوکراین با درخواست‌هایی برای حذف ایران از جام جهانی چند هفته قبل از بازی افتتاحیه مقابل انگلستان مواجه شده است.» این نشریه در ادامه نوشت: «کرس برایانت رئیس بخش پارلمانی گروه روسیه و وزیر سابق امور خارجه به تلگراف اسپورت گفت که هر کشوری از تهاجم پوتین حمایت نظامی کرده باشد باید از ورزش جهان اخراج شود. او افزود، مقامات ورزشی در سراسر جهان و در هر رشته ورزشی باید به دقت تعامل و حمایت ایران از پوتین در حمله غیرقانونی به اوکراین را مشاهده کنند.»
تلگراف در ادامه به وضعیت ورزش روسیه بعد از حمله نظامی پوتین به اوکراین اشاره کرد و نوشت: «فیفا و یوفا روسیه را در پی حمله پوتین به اوکراین از مرحله پلی آف جام جهانی و کل مسابقات اروپایی 2024 از فوتبال جهان بیرون کردند. بلاروس که دولت آن از تهاجم حمایت کرده نیز مجبور شده تا اطلاع ثانوی بازی‌های خانگی خود را پشت درهای بسته در یک کشور بی‌طرف انجام دهد.»
تلگراف در پایان یادآور شده: «اگر دخالت تهران ثابت شود ممکن است فیفا ورود کند. در حال حاضر ایران با تحریم‌های اتحادیه اروپا به دلیل حملات پهپادهای ایرانی در هفته جاری مواجه است. فرانسه و آلمان که هر دو طرف توافق هسته‌ای 2015 با ایران هستند به صراحت اعلام کرده‌اند که معتقدند تحریم‌های جدید باتوجه به اینکه انتقال چنین تسلیحاتی ناقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است ضرورت دارد.»
در کل داستان از این قرار است که برخی از افراد و گروهها و عناصر سیاسی خارج از کشور در تلاش برای تحریم فوتبال ایران، تعلیق فدراسیون فوتبال ایران و حذف تیم ملی از جام جهانی 2022 قطر بودند. سؤال اینجا بود که این گروه می‌توانستند این کار را انجام دهند یا نه. اما حذف ایران کار ساده‌ای نبود. اول بیایید صورت مسأله را نگاه کنیم. یک دفتر حقوقی اسپانیایی به فیفا نامه زده‌اند که در آن نامه، به دلایل مختلف سیاسی، از حضور ایران در این رقابتها جلوگیری شود. در واقع آنها چند خواسته دارند. خواسته اول آنها تعلیق فدراسیون فوتبال ایران و بعد حذف تیم ملی از جام جهانی و در نهایت تعلیق ورزش ایران است و احتمالاً نامه‌ای در همین راستا به کمیته بین‌المللی المپیک هم نوشته‌اند یا می‌نویسند و یا خواهند نوشت. یکی از مواردی که نشان داد فیفا و یا حتی کمیته بین‌المللی المپیک به این قبیل نامه‌ها اهمیت نمی‌دهد، سابقه طولانی چنین اقداماتی علیه ایران و فدراسیون فوتبال آن هم نه یک بار، بلکه چندین و چند بار بوده است. در موارد مختلفی در سالهای گذشته، چنین نامه‌هایی به فیفا از سوی همین گروههای سیاسی خارج از کشور، فرستاده شده که در واقع تأکید هم روی موضوع حضور بانوان در ورزشگاهها بوده است. فیفا و ای اف سی هیچگاه به نامه‌هایی از این دست، توجه نکرده و فدراسیون فوتبال ایران نه تعلیق شده و نه مشکلی برای تیمهای ملی و باشگاهی‌اش پیش آمده است. نکته مهمی که در این زمینه وجود داشت فاصله کوتاه یک ماهه تا جام جهانی، مشخص شدن تیمها و کمپ‌ها و بازیها و فروش حق پخش بازیهای تیم ملی فوتبال ایران مقابل حریفان و بلیت فروشی بازیها برای طرفداران داخل کشور و خارج از کشور تیم ملی و طرفداران انگلیس، امریکا و ولز بوده است. البته پس از ماجرای هواپیمای اوکراینی، برخی کشورهای آسیایی که در لیگ قهرمانان آسیا با تیمهای ایرانی همگروه بودند، خواهان این شدند که به ایران نیایند و بازیهای باشگاههای نماینده ایران در مرحله پلی آف به زمین ثالث رفت و در نهایت به خاطر کرونا هم مسابقات مجتمع شد که البته به خاطر ماجرای هواپیمای اوکراینی به باشگاههای ایرانی میزبانی ندادند. این اتفاق هم به دلیل کرونا و تقاضای میزبانی بحرین از تیمهای همگروهش برای تیم ملی در مقدماتی جام جهانی افتاد و بازیهای مرحله گروهی پیش مقدماتی به منامه بحرین رفت اما در مرحله گروهی نهایی، دیدید که تیمهای ملی کره جنوبی، عراق، امارات و لبنان بدون هیچ مشکلی به تهران آمدند. پس خیلی راحت می‌شد نتیجه گرفت که بحث حذف ایران کار ساده‌ای نیست.
  گروههای سیاسی که روی ماجرای حذف ایران از جام جهانی مانور ویژه دادند و خبر را در حجم بالایی به رسانه‌های خارجی دادند روی نام بازیکنان اسبق تیمهای ملی و باشگاهی مثل علی کریمی، مهدی مهدوی‌کیا، مهرداد پولادی و بهشاد یاورزاده مانور دادند (یاورزاده سابقه ملی چندانی ندارد) به عنوان حامی این نامه و طرح حذف تیم ملی مانور دادند اما پس از انتشار نامها ظاهراً برخی ستاره‌ها اعتراض کرده بودند و در سایت سی‌ان‌ان نامهای اعلام شده با ادیت و حذف مواجه شده و در خبر نهایی نامی از این بازیکنان که برخی از آنها از مهم‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران هستند، نیست که نشان می‌دهد طراحان این طرح چقدر شتابزده عمل کرده‌اند و به دنبال استفاده از نامها برای اعتبار بخشی به این کار بوده‌اند.
همزمان با این اتفاقات ایتالیایی‌ها که امیدوار بودند در صورت حذف تیم ملی کشورمان بتوانند به جای آن راهی جام جهانی شوند، پیگیر درخواست‌هایی شدند که برای حذف تیم ملی فوتبال ایران از جام جهانی به فیفا ارسال شده است.
وبسایت tuttocalcioweb هم با اشاره به امیدهای ایتالیا برای حضور در جام جهانی به جای ایران، به احتمال جایگزین کردن امارات هم اشاره کرده است؛ تیمی که در رقابت برابر استرالیا در مرحله پلی‌آف آسیا شانس صعود به جام جهانی را از دست داد.
سایر رسانه‌های ایتالیا از جمله calcioinpillole، sky sport و… هم گزارش‌هایی از احتمال حذف ایران از جام جهانی منتشر کرده‌اند. مجری برنامه‌ای در شبکه «فوتبال دیلی» انگلیس، با اشاره به تلاش‌ها برای کنار گذاشتن ایران از جام جهانی، تأکید کرد که این شبکه، تماس‌هایی با فیفا برای پیگیری این موضوع گرفته ولی این تماس‌ها از سوی فیفا بدون پاسخ مانده است.
این در حالی است که «اولینا کریستیلین» عضو کمیته اجرایی فیفا در پاسخ به یکی از رسانه‌های ایتالیا گفت: «جلسه اجرایی فیفا روز چهارشنبه و کنگره فیفا روز پنجشنبه در قطر برگزار شد. ما هرگز درباره کنار گذاشتن آنها از جام جهانی بحث نکردیم. اگر هم چنین اتفاقی رخ دهد، تیم آسیایی دیگری به‌جای ایران در جام جهانی حاضر می‌شود. باید این تفکر را که ایتالیا می‌تواند به جام جهانی صعود کند، از ذهن بیرون کنیم. این اتفاق غیرممکن و یک خیال‌پردازی است.»
از سوی دیگر مهدی تاج که آن زمان به تازگی سکان فدراسیون فوتبال را در دست گرفته بود، علاوه بر اینکه رئیس فدراسیون فوتبال ایران شد، هم نایب رئیس ای اف سی و هم رئیس کمیته‌های فوتبال ساحلی و فوتسال کنفدراسیون فوتبال آسیا را بر عهده داشت. تاج عضو کمیته اجرایی ای اف سی که بالاترین نهاد تصمیم گیر فوتبال آسیاست هم هست. او رابطه خوبی با شیخ سلمان رئیس بحرینی ای اف سی دارد و حالا جزو کمپین حامیان اینفانتینو، رئیس فیفا برای انتخابات دور آینده ریاست فیفا هم هست. به همه اینها می‌توانید ریاست کافا(فدراسیون‌های آسیای مرکزی) را هم اضافه کنید. همین روابط قوی مرد اصفهانی فدراسیون باعث شد که فوتبال دوستان کمی خیالشان بابت عملی نشدن این تهدید راحت شود.
 فیفا بارها ثابت کرده که اساساً نهاد کاملاً محتاطی است. تأیید انتخابات پرماجرای فدراسیون فوتبال نیز نشان داد که آنها تمایلی برای ورود به ماجراهای اینچنینی ندارند. فوتبال ایران که به تازگی درخواست فیفا برای صادر کردن مجوز ورود بانوان به استادیوم‌ها را پذیرفته بود رابطه بسیار خوبی با این نهاد بین‌الملی دارد پس خطری متوجه فوتبال ایران نشد و تیم بدون دغدغه در این مورد راهی جام جهانی قطر شد.

بــــرش

گزارش تلگراف
فیفا و یوفا روسیه را در پی حمله پوتین به اوکراین از مرحله پلی آف جام جهانی و کل مسابقات اروپایی 2024 از فوتبال جهان بیرون کردند. بلاروس که دولت آن از تهاجم حمایت کرده نیز مجبور شده تا اطلاع ثانوی بازی‌های خانگی خود را پشت درهای بسته در یک کشور بی‌طرف انجام دهد.