دستاورد تاریخی یک شرکت دانش‌بنیان؛
پایان 35 سال وابستگی کاتالیست
کارشناسان شرکت دانش‌بنیان سرور در سه مجتمع فولاد و پتروشیمی روسیه در حال راه‌اندازی واحدهای تولید کاتالیست برای این کشور هستند و قرار است بزرگترین پتروشیمی تولیدکننده اوره و آمونیاک جهان نیز با کاتالیست‌های ایرانی شرکت نفت و گاز «سرو» وارد مدار تولید شود.طبق آخرین مطالعات صورت‌گرفته ارزش بازار صنعت کاتالیست در جهان ۳۰ تا ۳۲ میلیارد دلار در سال برآورد می‌شود که عمده مصرف آنها در حوزه زیست‌محیطی و کاهش آلاینده‌های گازهای گلخانه‌ای است. حدود ۴۰ درصد از کاتالیست‌ها نقش ارزش‌آفرینی برای صنعت دارند که از این دسته می‌توان به کاتالیست‌های صنعت فولاد، پتروشیمی و پالایش نفت اشاره کرد. در حال‌حاضر ایران از جهت دارا بودن ذخایر غنی نفت و گاز، به‌عنوان یکی از بازارهای بزرگ مصرف کاتالیست‌های صنعتی در جهان شناخته می‌شود، به‌طوری که شرکت دانش‌بنیان نفت و گاز سرو به‌عنوان پایه‌گذار صنعت نوین کاتالیست در کشور از بیست سال گذشته توانسته با ورود به این حوزه نقش مهمی ایفا کند.
پایان 35 سال وابستگی
امیرهومن کریمی وثیق، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان نفت و گاز سرو از یک موفقیت ملی در حوزه صنعت پتروشیمی خبر داد و اظهار کرد: تنها کاتالیزور تولید اتیلن در سراسر جهان، کاتالیست هیدروژناسیون استیلن است که توانایی تولید آن فقط در اختیار چند شرکت خارجی است و حدود ۳۵ سال، این نوع کاتالیست توسط مجتمع‌های پتروشیمی ایرانی از شرکتهای خارجی وارد می‌شد. کاتالیست هیدروژناسیون استیلن به‌عنوان یکی از استراتژیک‌ترین کاتالیست‌هایی شناخته می‌شود که در صدر کالاهای تحریمی جای گرفته است به‌طوری‌که هدف از این تحریم ضربه‌زدن به شرکتهای ارزش‌آفرین در صنعت پتروشیمی بوده است.نگاه ملی‌ای که در مجموعه پتروشیمی مروارید از سالیان قبل وجود داشت، باعث شد تا این کاتالسیت مسیر تحقیقاتی و تولید نیمه‌صنعتی خود را به‌عنوان یک پروژه مشترک پیش ببرد و با سرمایه‌گذاری پژوهشی این پتروشیمی، مسیر تجاری‌سازی آن توسط متخصصان این شرکت انجام شد. پس از کسب امتیازات فنی و عملکردی مدنظر، تولید این کاتالیست آغاز و در ماه گذشته این کالای ارزشمند به‌صورت کامل برای استفاده صنعتی به پتروشیمی مروارید تحویل داده شد.در صنعت پتروشیمی دو نوع «گاز اتیلن» و «گاز سنتز» وجود دارد و هر کشوری بتواند توانایی تولید گاز اتیلن و سنتز را داشته باشد همه صنعت پتروشیمی را در اختیار دارد و در حال حاضر خوشبختانه این شرکت توانسته این دو نوع گاز را بومی‌سازی و صنعت پتروشیمی را به خودکفایی قابل افتخاری رسانده است.
افزایش راندمان تولید محصولات مهمی چون اوره و آمونیاک
شرکتهای هندی و چینی تا یک دهه قبل در ازای تحویل کاتالیست، هزینه‌های سنگینی را از شرکتهای پتروشیمی و فولادی درخواست می‌کردند؛ اما آورده‌های این شرکت، باعث ایجاد ارزش‌افزوده‌های متعددی از جمله کاهش قیمت خرید، افزایش دانش متخصصان ایرانی، افزایش راندمان تولید محصولات مهمی چون اوره، آمونیاک، متانول و آهن اسفنجی در کشور شده است.
خلق صنعت به‌جای کارخانه‌داری
شرکت ما در حوزه کاتالیست با داشتن ایده‌های خلاقانه به تولید رسیده و توانسته کیفیت خود را حفظ کند به‌طوری که مشتری‌های داخلی و خارجی ما از محصولات این شرکت راضی بوده و هر روز به تعدادشان اضافه می‌شود. این شرکت در واقع یک «صنعت» خلق کرده است و وقتی صنعت خلق می‌شود، هر چیزی را می‌توانید به‌دست آورید و خلق کنید. به‌طور مثال ما نمی‌توانیم خودروی خوب تولید کنیم چرا که صنعت آن را در اختیار نداریم و در حوزه خودرو صرفاً کارخانه‌دار بودیم.
بومی‌سازی کاتالیست در ایران ۱۰ سال زمان برد
بومی‌سازی کاتالیست توسط این شرکت در ایران ۱۰ سال به طول انجامید، از اواسط دهه ۹۰ به‌واسطه تکمیل زنجیره کاتالیست‌های فولادی و کاتالیست‌های تولید گاز سنتز، شرکتهای خارجی از بازار ایران کنار گذاشته شدند و به‌عبارتی اعتماد به محصولات این شرکت دانش‌بنیان با اطمینان بیشتری صورت گرفت و این مسیر در خارج از کشور نیز با تلاش‌های چندین‌ساله اتفاق افتاد؛ به‌طوری‌که در سال ۱۳۹۹ اولین صادرات این شرکت انجام شد و در حضور بازیگران اصلی کاتالیست چون سودکمی، تاپسو و جانسون‌متی توانستیم به‌واسطه قیمت و کیفیت کاتالیست برنده مناقصه مربوطه باشیم و پالایشگاه بصره عراق با ما وارد مذاکره شد و در همان سال به‌عنوان صادرکننده نمونه ملی معرفی شدیم. این مسیر با صادرات کاتالیست به کشور ونزوئلا ادامه پیدا کرد، به‌طوری که سفارش‌های مجدد طی این چند سال نیز دریافت شد و تیم‌های فنی این شرکت در حال‌حاضر در این کشور و در مجتمع‌های مختلف آن حضور فعال دارند.
بزرگترین پتروشیمی تولیدکننده اوره و آمونیاک جهان با کاتالیست ایرانی
بخش عمده صادرات این شرکت، به کشور روسیه بوده است که بالغ بر 20 میلیون دلار است به‌طوری که وزارت نفت همواره در گزارش‌های خود از این اقدام ملی به‌عنوان یک دستاورد بزرگ تاریخی یاد می‌کند؛ در حال حاضر کارشناسان این شرکت، در سه مجتمع فولاد و پتروشیمی روسیه در حال راه‌اندازی واحدهای این کشور هستند و قرار است بزرگترین پتروشیمی تولیدکننده اوره و آمونیاک جهان نیز با کاتالیست‌های ایرانی شرکت نفت و گاز سرو وارد مدار تولید شود و به گفته رئیس پارک فناوری نفت، امروز روسیه به جای پهپاد، به کاتالیست ما وابسته است. نکته حائز اهمیت این است که کشور روسیه در حضور شرکتهای چینی از شرکت سرو با قیمت بالاتر خرید می‌کند و حتی در حضور شرکتهای اروپایی نیز از شرکت سرو خرید می‌کند. این شرکت همچنین هشت میلیون دلار کاتالیست به کشور ونزوئلا و دو میلیون دلار به کشور عراق صادرات داشته است.
توسعه کارخانه‌های تولید کاتالیست در ایران
در حال اضافه‌کردن کاتالسیت‌های جدید به سبد محصولات خود هستیم و با یک شیب خوب درحال‌توسعه فضای تولید و ساخت کاتالیست و همچنین نوآوری تکنولوژی تولید کاتالیست در کشور هستیم، به‌طوری که ارتقای کیفیت کالاهای خود را با تغییر فرمولاسیون‌هایی دنبال می‌کنیم که واحد تحقیق و توسعه به آنها دست پیدا کرده‌اند.
اشتغا‌لزایی برای ۷۰۰ نفر
از تولید دو کاتالیست به تولید بیش از ۳۰ نوع کاتالیست صنعتی رسیده‌ایم و از حدود ۶۰ نفری که در اوایل دهه ۹۰ در این شرکت فعالیت می‌کردند در حال حاضر نزدیک به ۷۰۰ نیروی انسانی داریم و دراین بین خالق چندین صنعت در زنجیره تولید کاتالیست نیز بوده‌ایم.
همکاری با نخبگان برای ساخت تجهیزات پیشرفته
یکی از تجهیزات پیشرفته‌ای که در این شرکت ساخته شده، دستگاه «سورتینگ کاتالیست» نام دارد که با مشارکت یک شرکت دانش‌بنیان که متشکل از نخبگان دانشگاهی بود، ساخته شد؛ به‌طوری که تنها نمونه دیگر آن امریکایی است و این دستگاه با سیستم و مدارهای پیشرفته و دقیقی که دارد می‌تواند در کمترین زمان به‌صورت کاملاً خودکار به جداسازی قطعات کاتالیست و شناسایی قطعات خراب از قطعات سالم بپردازد. این دستگاه با فضای کمی که اشغال می‌کند، باعث کاهش استفاده از نیروی انسانی و افزایش دقت در تولید محصولات و افزایش سرعت و نرخ تولید شود و همچنین دست ما برای به‌کارگیری نیروی انسانی در ایستگاه‌های دیگر کاری را باز می‌کند.
ساخت کاتالیستی برای نخستین‌بار در صنعت فولاد جهان
در سال گذشته توانستیم برای نخستین‌بار در صنعت فولاد جهان، کاتالیستی تولید کنیم که بدون‌نیاز به تغییر تجهیزات ثابت بخش ریفرمر تا ۵ درصد راندمان تولید فولاد را افزایش دهد و این به‌واسطه تغییراتی بود که همکاران بنده در واحد تحقیقات و تولید در کاتالیست ایجاد کرده بودند. این محصول در حال‌حاضر برای استفاده صنعتی در ریفرمر فولادی مجتمع فولاد میانه ارسال شده و در این میان سایر شرکتهای فولادی نیز برای استفاده از این کاتالیست جدید فولاد که باعنوان «کاتالیست بهبودیافته» شناخته می‌شود، نگاه مثبتی داشته‌اند.