اعتبارات در نظرگرفته شده برای زیرساخت ها در سال آینده بررسی شد
رمزگشایی از بودجه عمرانی ۱۴۰۵
رشد بودجه عمرانی در لایحه بودجه سال آینده، نسبت به امسال صفر درصد و معادل 600 هزار میلیارد تومان است اما دولت برنامه دارد تا چند سال آینده طرحهای ملی، استانی و اولویتدار در بخشهای عمرانی و زیرساختی را تکمیل و به بهرهبرداری برساند. علاوه بر این بودجه، 1400 هزار میلیارد تومان نیز از محل درآمد شرکتهای دولتی در طرحهای عمرانی، سرمایهگذاری خواهد شد که این مبلغ در بودجه عمومی نیامده است. در بودجه عمرانی سال آینده، اولویتدهی توزیع اعتبارات بین طرحهای دارای پیشرفت فیزیکی بالا قابل خاتمه و ارزش افزوده بیشتر در سال آینده است.
برپایه اطلاعات مندرج در لایحه بودجه ۱۴۰۵، تعداد ۴۰۲ طرح در حوزههای مختلف حملونقل، عمران شهری و روستایی و هواشناسی پیشبینی شده که اعتبارات آنها در مقایسه با قانون بودجه ۱۴۰۴ رشد ۲۷درصدی دارد. جمع اعتبارات این طرحها ۲۰۲هزار و ۳۸ میلیارد تومان است که در حوزههای مختلف حملونقل ریلی، جادهای، هوایی، دریایی، هواشناسی، مسکن، عمران شهری و روستایی پیشبینی شده است. بر این اساس، توسعه حملونقل ریلی در لایحه بودجه ۱۴۰۵ با رشد ۵۷ درصدی به ۲۳هزار و ۱۷۷ میلیارد تومان، توسعه زیرساخت حملونقل جادهای با رشد ۲۳ درصدی به ۱۱۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان، توسعه حملونقل دریایی با رشد ۷۰ درصدی به ۲ هزار میلیارد تومان، هواشناسی با رشد ۷۵ درصدی به ۷۰۰ میلیارد تومان، مسکن با رشد ۲۷ درصدی به ۳۵ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان و عمران شهری و روستایی با رشد ۱۷درصدی به ۲۳هزار و ۲۸میلیارد تومان رسید.
حمل و نقل برونشهری
از مهمترین بخشهای عمرانی، توجه دولت به تکمیل کریدورهای ارتباطی ایران با هدف اتصال شبکه راههای کشور به همسایگان است. در تکمیل شبکه حملونقل و کریدورهای اصلی، حوزههای ریلی و جادهای در اولویت بودجه بخش حملونقل برونشهری قرار گرفته است که در این حوزه هم رویکرد و تمرکز بر تکمیل حلقههای مفقوده شبکه راهآهن کشور و شبکههای آزادراهی و بزرگراهی و رفع گلوگاههای ظرفیتی در سیستم حملونقل مورد توجه قرار گرفته است. نگاه این است که زیرساختها و شبکه حملونقل با اثرگذاری ملی، ایجاد درآمدهای پایدار اقتصادی و طرحهای راهبردی در بودجه عمرانی تقویت شود.
در بودجه عمرانی سال آینده، به موضوع ترانزیت و حملونقل بینالمللی پرداخته شده است، در قانون برنامه هفتم پیشرفت هم به موضوع ترانزیت به منظور استفاده بهینه از موقعیت سرزمینی کشور توجه ویژه شده و احکام و مواد خاصی در این رابطه دیده شده است. نکته سوم در بودجه بخش حملونقل، مسأله توسعه متوازن زیربخشهای حملونقل است؛ مثلاً بندر شهید رجایی با ظرفیت بالای تخلیه و بارگیری یا بندر شهید بهشتی چابهار، اگر توسعه پسکرانه ریلی یا جادهای نداشته باشد عملاً ظرفیت بندر استفاده نمیشود یعنی اینکه صرفاً بندر یا فرودگاه یا یک راهآهنی ساخته شود و به راههای ارتباطی آن توجه نشود، عملاً کارایی آن کاهش مییابد. موضوع دیگر در بحث حملونقل، افزایش ایمنی راههاست. افزایش تلفات تصادفات رانندگی و جادهای در کشور، ارتقای ایمنی راهها را در بودجه مورد توجه قرار داده است. در برنامه هفتم و همچنین برخی از قوانین دائمی مثل قانون احکام دائمی برنامههای توسعه یا سیاستهای کلی بخش حملونقل ابلاغی توسط مقام معظم رهبری در سال ۷۹ به این موضوع توجه شده است. ارتقای ایمنی حملونقل جادهای در سطح کلان مورد توجه دولت است. به عنوان مثال اگر نظام حملونقل ریلی یا هوایی کشور هم تقویت شود باعث کاستن از فشار حملونقل جادهای خواهد شد. توجه به حملونقل مناطق کمبرخوردار و مرزی از دیگر محورهای مورد توجه بودجه عمرانی در بخش حملونقل است. تأمین ناوگان نیز بخش دیگری از برنامه عمرانی دولت در حوزه حملونقل است. در حوزههای ریلی، جادهای و هوایی استفاده از ظرفیتهای قانونی که با محوریت بخش خصوصی و با در نظر گرفتن سیاستهای اصل ۴۴ است از جمله نکاتی است که در فرآیند بودجه دیده شده است. ایجاد منابع پایدار برای توسعه و نگهداری زیرساختهای موجود حملونقل کشور با هدف پیشگیری از اضمحلال سرمایه ملی نیز در بودجه سال آینده دیده شده است. نگاه دولت فقط به مسأله ساخت، افتتاح و در حقیقت احداث نیست، نگهداری بهینه و تأمین منابع و بودجه لازم برای استفاده مناسب و نگهداشت این سرمایه ملی هم نکته مهمی است که در بودجه مورد توجه قرار گرفته است.
طرحهای ریلی اولویتدار
راهآهن چابهار - زاهدان به طول ۶۳۳ کیلومتر و ظرفیت ۸ میلیون تن بار در سال، راهآهن میانه - اردبیل به طول ۱۷۵ کیلومتر با ظرفیت ۴ میلیون تن بار در سال و خط دوم بافق - زرین شهر به طول ۱۸۵ کیلومتر با ظرفیت ۱۷ میلیون تن بار در سال از مهمترین طرحهای اولویتدار بخش حملونقل در سال آینده است.
حمل و نقل شهری
در بخش حملونقل درون شهری نیز در بودجه سال آینده، 38 طرح اولویت دار قرار دارد که این طرحها نسبت به بودجه امسال، 188 درصد رشد اعتبار دارد. ساماندهی پسماند در 7 استان ساحلی، رشد 580 درصدی بخش آتشنشانی، رشد اعتبار 16 درصدی نوسازی بافت فرسوده و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی، رشد 128 درصدی بخش مسکن در حوزههای زیرساخت، مسکن روستایی، مسکن حمایتی و طرحهای جامع شهری، از طرحهای مهم اولویتدار حملونقل و زیرساختهای شهری است.
120 هزار میلیارد تومان بدهی
به پیمانکاران
وزارت راه و شهرسازی که متولی اصلی اجرای طرحهای عمرانی و زیرساختی در کشور است، در حال حاضر حدود 120 هزار میلیارد تومان بدهی به پیمانکاران دارد. برای تسویه این بدهی در بودجه سال آینده، دولت میتواند تا سقف 94 هزار میلیارد تومان از انواع اوراق مالی منتشر کند.
برش
رشد اعتبارات مسکن
هر چند ساخت مسکن در قالب نهضت ملی مسکن با پرداخت تسهیلات بانکی و آورده متقاضیان تأمین مالی میشود، اما در برنامه بودجه به تأمین منابع مسکن مردمی و مسکن محرومان توجه شده است. بر این اساس بودجه مسکن مردمی از 6 همت در سال 1404 به 8 همت در سال آینده رسیده است و از سال 1405 تا 1407 معادل 90 هزار میلیارد تومان برای مسکن محرومان در نظر گرفته شده است.

