محمدمحسن فایضی
کارشناس مسائل فلسطین

مؤسسه دموکراسی اسرائیل (IDI) برای بیست و سومین سال متوالی گزارش سالانه خودش را از افکارعمومی داخلی اسرائیل برای سال 2025 منتشر کرد. این مؤسسه در موضوعات مختلف از جمله اعتماد به نهادهای حاکمیتی اسرائیل، میزان رضایت، دموکراسی و نگاه به آینده و... افکارسنجی و نتایج آن را منتشر می‌کند.
سؤال اول و اصلی که تأثیر زیادی بر نگرش جامعه صهیونیستی و بر دیگر موضوعات هم دارد، این است که وضعیت کلی اسرائیل را چگونه می‌بینید؟ برای سال 2025، 30% خوب، 34% متوسط و 36% بد را انتخاب کرده‌اند. آماری که وضعیت بهبود نسبی نسبت به سال 2024 و 2023 را نشان می‌دهد. پس از 7 اکتبر و در انتهای سال 2023، 16% خوب، 30% متوسط و 54% بد انتخاب کرده‌اند.
اما وقتی آمار دو - سه سال اخیر را با سال‌های 2011 تا 2021 مقایسه می‌کنیم؛ یک سقوط آزاد از میزان رضایت در جامعه اسرائیلی را می‌بینیم. زیرا در تمام این سال‌ها درصدی که وضعیت را خوب می‌دانند بیشتر از انتخاب کنندگان گزینه بد است. به طور مثال سال 2018 یکی از بهترین نتایج توسط IDI منتشر شده که در آن 55% وضعیت را خوب، 30% متوسط و تنها 15% منفی انتخاب کرده بودند. کاهش 20 درصدی رضایت از 2018 تا 2025 افشاکننده وضعیت بحرانی و نه چندان رضایت‌بخش اسرائیل در شرایط کنونی است.
یکی از نتایج دیگر این گزارش حول همبستگی داخلی اسرائیلی‌هاست. حدود نیمی از اسرائیلی‌ها همبستگی داخلی را ضعیف، 30% متوسط و تنها حدود یک چهارم آن را قوی می‌دانند. عدم همبستگی و شکاف اجتماعی در سال‌های اخیر از مسأله اعراب-یهود به مسأله نزاع تمام عیار چپ-راست در اسرائیل تبدیل شده است.
 براساس نتایج نظرسنجی سال 2025 نیمی از اسرائیلی‌ها تنش چپ-راست را بحران اصلی در اسرائیل انتخاب کرده‌اند. این در حالی است که سال 2012 این رقم تنها 9% بوده است. این افزایش جهشی 40 درصدی نشان‌دهنده حجم شکاف داخلی سال‌های اخیر و بحران‌های گوناگون از جمله اعتراضات به قانون اصلاحات قضایی، تکرارهای پیاپی انتخابات، جدال‌های سیاسی و اجتماعی، قانون سربازی یهودیان حریدی‌ و... است. این شکاف داخلی چپ و راست که در حقیقت به طور ساده‌سازی می‌توان آن را زیرمجموعه نزاع مذهبی‌ها و سکولارها هم دانست، یکی از چالش‌های جدی درونی اسرائیل است که به نظر می‌رسد با نزدیک‌تر شدن به انتخابات سال 2026 و تلاش نتانیاهو برای ماندن در قدرت تشدید هم بشود؛ مخصوصاً که یک بی‌اعتمادی به لیست‌های انتخاباتی در درون اسرائیل هم وجود دارد. براساس نظرسنجی مرکز دموکراسی اسرائیل، 68% معتقدند هیچ حزب و لیستی وجود ندارد که مواضع او را نمایندگی کند!