درباره نمایش «رابین هود» در تالار وحدت

روایت تلاش ابدی برای صلح و عدالت

مهرداد پارسایی
روزنامه نگار و منتقد

«رابین هود» نامی است آشنا برای نسل‌هایی که عمری با آن زیسته‌اند البته در قاب تصویر؛ عنوانی که این روزها در قامت نمایش به تالار وحدت رفته است و به دلیل استقبال تماشاچیان تا ۱۸ دی ماه نیز ادامه خواهد داشت.«رابین هود» پس از «شازده کوچولو» و «دیو و دلبر» عنوان نمایش دیگری به کارگردانی ماهان حیدری است که از ۲۰ آبان در تالار وحدت به روی صحنه رفته است. نمایشی که مخاطبان آن را نه تنها نسل امروز که چند نسل پیش و اکثر بازیگران آن را کودکان و نوجوانان شامل می‌شوند. این نمایش برداشتی آزاد از افسانه «رابین هود» قهرمان آزادیخواه انگلستان است که شرکت والت دیزنی انیمیشن پربیننده‌ای را در سال ۱۹۷۳ از این افسانه ارائه کرد که شهرت و محبوبیتی جهانی پیدا کرد.
ماهان حیدری کارگردان اثر، پس از دو نمایش پرمخاطب قبلی خود «دیو و دلبر» و «شازده کوچولو»، اکنون سه‌گانه فانتزی‌هایش را با «رابین هود» یک اثر فانتزی رئال تکمیل کرده است. آثاری که موسیقی و نمایش در کنار جلوه‌های بصری، تصویری به روز شده از آثار کلاسیک جهان را در تئاتر ایران به تصویر کشیده است. این کارگردان در تلاش است با گروهی از بازیگران جوان و نوجوان، با بهره‌گیری از خلاقیت‌های بصری و نمایشی، تصویری به روز شده از این اثر جهانی را با زبان موسیقی و تئاتر به مخاطبان ارائه کند و در این مسیر حضور یک گروه کاملاً تئاتر و جوان، باعث شده شور و انرژی بالایی در نمایش و بخش‌های مختلف آن دمیده شود.
ماهان حیدری با پایبندی کامل به نسخه اصلی «رابین هود»، با اضافه کردن بخش‌های نمایشی خلاقانه، کوشیده که این محصول نمایشی، با حفظ کلیات محتوایی، به سمت و سویی امروزی با موسیقی و متن و دیالوگ هدایت شود. استفاده از بازیگران جدید در این اثر، با تمرکز روی قابلیت‌های بازیگری و خلاقیت‌های فردی است که باعث شده این گروه با تعداد زیادی از بازیگران نوجوان، آبان و آذر ۱۴۰۴ میزبان دوستداران این سبک جدید از موزیکال‌های جهانی در ایران باشد.
درباره نزدیک شدن به حس و حال انیمیشن در نمایش رابین هود باید گفت که هم نزدیک است و هم نه. در واقع نمایش رابین هود گفته‌ای را برجسته‌تر می‌کند و از طرفی هم سعی کرده شمایل کلی کار حفظ شود. در نهایت نور بر تاریکی پیروز است. این نکته در نمایش برجسته بوده و در اجرا به خوبی نشان داده شده است.
برخلاف بسیاری از نمایش‌های موزیکال که صرفاً به جلوه‌های بصری و پرطمطراق بودن توجه می‌کنند، این اجرا به روایت و مفاهیم قصه وفادار مانده است. ماهان حیدری، با تجربه نویسندگی و شاعری، توانسته نسخه خوب و قابل تحسین از افسانه «رابین هود» ارائه دهد؛ نسخه‌ای که نه تنها کودکان و نوجوانان را سرگرم می‌کند، بلکه مفاهیم عدالت، صلح و آزادی را به شکلی ساده و قابل لمس منتقل می‌کند. مفاهیمی که تاریخ انقضا یا جغرافیای خاصی ندارند و فرزندان هر سرزمینی به یاد گرفتن این مفاهیم نیاز دارند. ترانه‌ها، حرکات بازیگران و صحنه‌آرایی همه در خدمت قصه هستند و نه صرفاً تزئینی، به طوری که تجربه تماشای نمایش احساس یکپارچگی و معنا می‌دهد.
 با این حال، نمایش موزیکال «رابین هود» نمی‌تواند از دومین انتقادی که به موج جدید تئاترهای موزیکال وارد می‌شود، غافل شود: تمرکز اغلب این نمایش‌ها روی داستان‌ها و افسانه‌های غربی است. هر چند در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای اجرای نمایش‌های موزیکال بر اساس قصه‌های شاهنامه صورت گرفته که با استقبال بالای مخاطبان روبه‌رو شده، اما هنوز تعداد این اجراها در مقایسه با نمایش‌های اقتباس‌شده از افسانه‌های غربی اندک است. مشکل اصلی این نیست که ما نمی‌خواهیم با ماندگارترین قصه‌های جهان آشنا شویم؛ بلکه آنها به پشتوانه سرمایه و حمایت گسترده کشورهای غربی، به آسانی در دسترس مخاطبان کودک و نوجوان ما قرار دارند، در حالی که افسانه‌ها و داستان‌های کهن ایرانی، بدون پشتیبانی، در خطر فراموشی هستند. «رابین هود» نشان می‌دهد که می‌توانیم از تقلید صرف عبور کنیم و با بهره‌گیری از ابزارهای مدرن موزیکال، خلق کنیم. این نمایش، با وفاداری به اصل قصه‌گویی، پیام‌هایی جهانی را منتقل می‌کند و در عین حال الگویی است برای آشنایی و احترام به قصه‌ها و اسطوره‌های خودمان. صلح واقعی، همان چیزی که در پایان نمایش «رابین هود» به صورت آوازی دسته‌جمعی خوانده می‌شود و مخاطبان تکرارش می‌کنند، زمانی پدید می‌آید که همه ملت‌ها فرصت حرف زدن و شنیده شدن داشته باشند؛ و روایت قصه‌های مختلف، با درک و احترام به یکدیگر، مسیر این صلح را هموار می‌کند.  
منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و نهصد و بیست و یک
 - شماره هشت هزار و نهصد و بیست و یک - ۰۶ دی ۱۴۰۴