در حافظه موقت ذخیره شد...
بوروکراسی فرساینده در کیش
وقتی توسعه در پیچ و خم ادارات متوقف میشود
فرآیندهای اداری در کیش، در بسیاری از موارد بهجای آنکه مسیر فعالیت اقتصادی را هموار کنند، به مجموعهای از ایستگاههای توقف تبدیل شدهاند. صدور مجوزها، تمدید پروانهها، استعلامهای بینسازمانی و مکاتبات اداری که در دیگر شهرها و حتی برخی مناطق آزاد کشور در بازهای کوتاه و عمدتاً بهصورت غیرحضوری انجام میشود، در کیش گاه هفتهها و ماهها به طول میانجامد. این تأخیرها نهتنها هزینه مالی، بلکه هزینه روانی و مدیریتی سنگینی را به فعالان اقتصادی تحمیل میکند.
در چنین شرایطی، مدیران و مالکان کسبوکارها بهجای تمرکز بر مأموریت اصلی خود یعنی توسعه، نوآوری، ارتقای کیفیت خدمات و ایجاد ارزش افزوده، ناچارند بخش قابل توجهی از زمان و انرژی خود را در راهروهای اداری، اتاقهای انتظار و پیگیریهای تکراری صرف کنند. این جابهجایی تمرکز، بهرهوری سازمانها را کاهش داده و سرعت رشد اقتصادی جزیره را کند میکند.
پیامدهای این بوروکراسی فرساینده برای سرمایهگذاران جدید ملموستر است. سرمایهگذارانی که با برنامه، امید و سرمایه وارد کیش میشوند، در مواجهه با روندهای پیچیده، پاسخهای چندگانه و تصمیمگیریهای سلیقهای، دچار سردرگمی، خستگی و بیاعتمادی میشوند. در بسیاری از موارد، پروژهها به تعویق میافتد، هزینهها افزایش مییابد و حتی تصمیم به توقف یا خروج از سرمایهگذاری گرفته میشود؛ موضوعی که مستقیماً بر اشتغال و رونق اقتصادی جزیره اثر میگذارد.
این وضعیت زمانی نگرانکنندهتر میشود که آن را با تجربه سایر شهرها و مناطق کشور مقایسه کنیم. در بسیاری از نقاط، بهواسطه توسعه اتوماسیون اداری، پنجره واحد خدمات و زیرساختهای دولت الکترونیک، بخش قابل توجهی از فرآیندها بدون مراجعه حضوری، در زمان کوتاه و با شفافیت قابل قبول انجام میشود. اما در کیش، علیرغم انتظاری که از یک منطقه آزاد میرود، هنوز بخش مهمی از امور به روشهای سنتی، کاغذی و مبتنی بر حضور فیزیکی افراد وابسته است.
نبود یک سیستم یکپارچه اتوماسیون اداری باعث شده است که پروندهها میان واحدهای مختلف دستبهدست شوند، پاسخها با تأخیر صادر شود و امکان رصد دقیق زمان، مسئولیت و مرحله هر درخواست وجود نداشته باشد. همین خلأ، زمینه را برای تفسیرهای متفاوت از قوانین، اعمال سلیقه شخصی و ناهماهنگی میان بخشها فراهم میکند؛ موضوعی که با روح دولت الکترونیک و حکمرانی هوشمند در تضاد آشکار است. راهحل این چالش، نه در افزایش مقررات و نه در بزرگتر شدن ساختار اداری، بلکه در بازطراحی فرآیندها با تکیه بر دولت الکترونیک واقعی نهفته است. استقرار یک پنجره واحد هوشمند که تمامی مجوزها و استعلامها از طریق آن انجام شود، میتواند نخستین گام مؤثر باشد. در این مدل، متقاضی اطلاعات خود را تنها یکبار ثبت میکند و تبادل اطلاعات میان دستگاهها بهصورت سیستمی انجام میشود.
در کنار آن، تعریف SLA یا تعهد سطح خدمت برای هر فرآیند اداری ضروری است. زمانی که زمان پاسخگویی مشخص، قابل اندازهگیری و قابل پیگیری باشد، هم شفافیت افزایش مییابد و هم مسئولیتپذیری سازمانی تقویت میشود. اتوماسیون بدون SLA، صرفاً انتقال کندیها از کاغذ به سیستم دیجیتال خواهد بود.
گام بعدی، راهاندازی داشبوردهای مدیریتی برای مدیران ارشد است؛ ابزارهایی که امکان مشاهده لحظهای وضعیت پروندهها، گلوگاهها و عملکرد واحدها را فراهم میکند. مدیریت مبتنی بر داده، زمینه تصمیمگیری دقیقتر، حذف سلیقهمحوری و اصلاح مستمر فرآیندها را ایجاد میکند.
اصلاح بوروکراسی در کیش، صرفاً یک مطالبه صنفی یا اداری نیست؛ این موضوع مستقیماً با جذب و حفظ سرمایهگذار، افزایش بهرهوری، ایجاد اشتغال پایدار و ارتقای برند اقتصادی جزیره گره خورده است. کیش برای حفظ جایگاه خود بهعنوان منطقهای پیشرو، باید نشان دهد که نظام اداری آن در خدمت توسعه است، نه مانع آن.
کاهش بوروکراسی، توسعه اتوماسیون اداری و استقرار واقعی دولت الکترونیک، نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی راهبردی برای آینده اقتصاد کیش است؛ ضرورتی که هر روز تأخیر در آن، هزینهای پنهان اما سنگین بر دوش توسعه جزیره تحمیل میکند.
