اسرائیل، ترکیه و پروندههای پر تعداد
محمد محسن فایضی
کارشناس مسائل فلسطین
رسانههای عبری از احتمال دیدار سهجانبه میان نتانیاهو و نخست وزیر یونان و رئیس جمهوری قبرس در هفته اول دی ماه خبر دادهاند. این اتفاق در کنار خبرهای دیگر در روزهای گذشته، حسابی ترکیهایها را حساس کرده است و این اقدامات نتانیاهو را تشدید تنش و اختلافات میان آنکارا و تلآویو میدانند.
در اخبار عبری فاش شده است که اخیراً مقامات ارشد نظامی و امنیتی سه بازیگری که نقطه اشتراکشان اختلافاتشان با ترکیه است، یعنی اسرائیل، یونان و قبرس با هم دیدار داشتهاند و در حال بررسی تشکیل یک نیروی واکنش سریع مشترک هستند. این نیروی ۲۵۰۰ نفری به تفکیک هزار اسرائیلی، هزار یونانی و 500 قبرسی را دربر خواهد داشت.
روزنامه معاریو درخصوص این تصمیم میگوید: «اسرائیل ایجاد یک اتحاد منطقهای علیه ترکیه، متشکل از یونان و قبرس را آغاز کرده است. سرلشکر تومر بار، فرمانده نیروی هوایی و چندین افسر نیروی هوایی برای رساندن پیام به ترکها در مورد جدی بودن نیت اسرائیل درباره این اتحاد منطقهای اعزام شدهاند. طبق گزارشها، فرمانده نیروی هوایی جلسهای سهجانبه با فرماندهان نیروی هوایی یونان و قبرس برگزار کرده است.» این اقدامات نشان میدهد علاوه بر اختلافات پیشین میان اسرائیل و ترکیه، نگرانیهای جدید و فزایندهای در نیروی هوایی اسرائیل در مورد گسترش توان ترکیه، به ویژه در مورد بسته شدن مسیرهای پروازی در شمال و شرق مدیترانه و همچنین ترس از اینکه ترکیه سیستمهای رادار و پدافند هوایی را در سوریه مستقر کند و سعی در محدود کردن آزادی حرکت نیروی هوایی اسرائیل داشته باشد، وجود دارد.
برخی رسانههای عبری معتقدند وضعیت فعلی و تأخیر در رسیدن به توافقات امنیتی با جولانی در سایه تشدید اختلافات با ترکیه، این مسأله را برای تلآویو به دنبال خواهد داشت که آیا در صورتی که مجبور به ازسرگیری عملیات علیه تهران شود، مسیر دسترسی راحت و امنی از طریق سوریه به ایران برای نیروی هوایی مثل گذشته فراهم خواهد بود یا خیر.
جالب است که یدیعوت آحارونوت توافق هفته گذشته با مصر برای صادرات گاز از اسرائیل به این کشور تا سال 2040 را در بخشی از تنش و تقابلات میات ترکیه و اسرائیل میبیند و مینویسد: «این توافق جایگاه منطقهای اسرائیل و اتحادهایش با کشورهای دوستِ ساحل مدیترانه (یونان، قبرس و مصر) را نیز تقویت میکند و وزنهای در برابر جاهطلبیهای انرژی ترکیه به شمار میآید.»
رفتار و موضعگیریهای شخصیتهای اسرائیلی نشان میدهد که یک دیوار نگرانی و عدم اعتماد جدیای میان آنها با حاکمیتهای ترکیه و سوریه کنونی وجود دارد و علیرغم تعامل برای مذاکره، همکاری و امضای توافقات با ترکها و سوریها اما از مسیر قدرت و تشدید فشار به دنبال این مسألهاند. این شرایط میتواند فرصتی برای تهران باشد.
