فعالان سیاسی در گفتوگو با «ایران» جلسه چهارشنبه گذشته با رئیسجمهوری را روایت کردند
گفت و گوی ملی در پاستور
در نشست چهارشنبه گذشته فعالان سیاسی و حزبی با رئیسجمهوری قریب به ۷۰ چهره سیاسی حضور داشتند. بنابراین میتوان از برگزاری و محتوای این جلسه ۷۱ روایت ارائه کرد؛ ۷۰ روایت از میهمانان رئیسجمهوری و یک روایت از خود رئیسجمهوری درباره این جلسه. اما معمولاً روایت رئیسجمهوری از این نشستها مفقود است، یا حداقل اینطور تصور میشود که روایت رئیسجمهوری از چنین جلساتی، همان سخنانی است که از قول او و به عنوان خبر نشستها و دیدارها منتشر میشود. اما این گونه نیست، هرچند نیازی هم به بیان روایت رئیسجمهوری از این جلسهها نیست زیرا مسعود پزشکیان حالا رئیس دولت است و بنا به تأکید چندباره خودش مبنی بر ضرورت پاسخگویی و نیز تأکید بر ضرورت قدرتیابی همزمان دولت و جامعه برای پیشرفت یک کشور، هر مقامی میبایست به اندازه اختیار و قدرت تصمیمگیری و تأثیرگذاری که از آن برخوردار است، پاسخگو هم باشد. بنابراین هر انتقادی از رئیسجمهوری «حق» منتقد است و اینکه انتقاد به چه شیوهای بیان شود، «انتخاب» منتقد. باوجود همه اینها، بدون اینکه وارد محتوا یا داوری درباره روایتهای ارائه شده از این جلسه بشویم، یک چیز را میتوان گفت: جلسه چهارشنبه گذشته تصویری از موقعیت ویژه دولت چهاردهم را در میان سایر بازیگران امروز جامعه و سیاست ایران ارائه میدهد. این بازیگران میتوانند از عموم مردم و تشکلهای اقتصاد و اجتماعی و سمنها و ورزشکاران و هنرمندان، تا احزاب و نمایندگان و قوا و نهادهای دیگر را شامل شود. این تصور از دولت چهاردهم که باید در میان کثیری از بازیگران فضای سیاسی و اجتماعی داخل ایران ترسیم شود، چیست؟ در جلسه چهارشنبه گذشته، درباره دولت چهاردهم و عملکردش در حوزه اقتصاد و سیاست خارجی و ناترازیها انتقادهایی مطرح شد. انتقاد و بیان مشکلات حق همه است، بهویژه نخبگان سیاسی و اجتماعی که زبان بخشهای مختلف جامعه هستند. آن چیزی که رئیسجمهوری در قبال این انتقادها مطرح کرد، نه فرافکنی بود، نه سفیدشویی و نه از زیر کار و مسئولیت در رفتن. پزشکیان فقط به یک نکته اشاره کرد: «دولت چهاردهم عامل این ناترازیها نیست، وارث آنهاست.» نقطه کانونی تصویر یا موقعیت دولت در سپهر امروز ایران، سپهری که جلسه چهارشنبه گذشته فقط یک نمود یا نماد آن بود، در همین جمله رئیسجمهوری نهفته است. این جمله نشان میدهد در شرایط امروز ایران، بحرانها و ناترازیها به این معنی است که عصر کمبودها فرارسیده است، عصر مزمن شدن بحرانها و دنبالهدارشدن مشکلات. در این شرایط ،دولتی روی کار آمده است که هم مشی اداره دولت، هم نوع نگاه به مسألهها و حل مسألهها و نوع نگاه به گروههای سیاسی و اجتماعی، کاملاً متفاوت از گذشتههاست. دولت پزشکیان نه پولی دارد برای اینکه با هزینه آنها حمایتهای سیاسی و اجتماعی بخرد و نه عزم آن را دارد که به بهای ایجاد بحران در آینده، برای امروز خود یک اعتبار موقتی تهیه کند. دولت و شخص پزشکیان، نه اهل به تعویق انداختن بحرانها با داروهای کاذب و مسکنهای موقتی هستند، نه اهل آینده فروشی به مردم و نه میخواهند از فردای ایران هزینه کنند یا زندگی ایرانیان را به گروگان بگیرند. خروج از رسوم دولتداری مرسوم که به نتیجه منتج نشده است، خروج از رسوم کشورداری مرسوم و خروج از حامی پروریهای سیاسی و جناحی که ناترازیها آفرید و در کنار اینها، متعهد ماندن به ایران و آینده ایران مبنی بر اینکه کاری نکنیم تا بحرانها عمیقتر شود، جایگاه و موقعیت ممتازی به دولت چهاردهم بخشیده است. مطابق این جایگاه، در عصر کمبودها نمیتوان همه را راضی کرد. بنابراین دولت پزشکیان در شرایط امروز ایران، سنگ زیرین آسیاست. رئیسجمهوری و دولت میدانند که این انتقادها به معنای کمالطلبی جامعهای است که وضع موجود را برنمی تابد و برای خودش و ایران، وضع بهتری راطلب میکند. پزشکیان میداند که این خواستن، سرمایه و نیروی محرکه برای رسیدن به آیندهای بهتر است. اما عبور از وضع امروز و رسیدن به آن فردای هنوز نیامده، نیازمند درک شرایط امروز و پیچیدگیهایش و لحاظ کردن برخی مسألههاست و این درک، از این طریق حاصل خواهد شد که دیگر بازیگران جامعه ایران، همچون پزشکیان و دولت پزشکیان دریابند که باید برخی شیوه عمل و طرز نگرش ۴۰ سال گذشته را کنار بگذارند یا دستکم اصلاح کنند. در حوزه سیاست و دولت، عبور از وضع امروز نیازمند بازی جدید و نگاه جدید است و نمیتوان با تکیه بر بازیهای گذشته از وضعی که خود این بازیها پدید آوردهاند، عبور کرد. درس بزرگ جلسه چهارشنبه گذشته همین است. جلسه چهارشنبه تصویری متفاوت از رئیسجمهوری هم ارائه کرد؛ از رئیسجمهوری که هم عمق بحرانها را میداند، هم عمق نارضایتیهای بهحق را و هم میداند که عبور از این وضعیت بدون کوشش بیشتر و از خودگذشتگی ممکن نیست. این جمله پزشکیان که «به هیچ کس باج نمیدهم» ناظر بر این نبود که اهل مصالحه نیست، ناظر بر این بود که برای ساختن ایران و عبور از این بحرانهای لایهلایه و تودرتو، بیش از پول و مذاکره، به از خودگذشتگی نیاز داریم؛ به اینکه هر بخش و هر حوزه نه تنها کار خود را به درستی انجام دهد، بلکه بیش از حق خود هم نخواهد تا دولت بتواند به بهترین شکل ممکن حق مردم را ادا کند.
همصدایی اصلاحطلبان و پزشکیان در سیاست خارجی
محمد قوچانی
دبیر سیاسی حزب کارگزاران سازندگی
جلسهای که روز چهارشنبه در حضور رئیس جمهوری برگزار شد، از چند ویژگی بارز برخوردار بود. ویژگی اول، تکثری آشکار بود که به واسطه حضور نمایندگان جریانهای سیاسی اصلاحطلب، اصولگرا و مستقل به چشم میخورد تا جایی که همه جریانها نمایندگان خود را در این نشست میدیدند. مهمترین جنبه این بخش از جلسه چهارشنبه، شنیده شدن صدای بخشی از اپوزیسیون داخلی بود؛ به طور مشخص، دبیرکل نهضت آزادی حضور داشت و توانست نظرات خود را به دولت منتقل کند. این امر تحولی آشکار در نحوه برگزاری جلسات به شمار میرفت و همنشینی حزب تازهتأسیس تمدن نوین اسلامی (حزب آقای جبرائیلی) در کنار دکتر بنیاسدی، دبیرکل نهضت آزادی نیز جالبتوجه بود. از نظر محتوایی، تقریباً هیچکس پردهپوشی نکرد و همه – از اصولگرایان تا اصلاحطلبان – نظرات انتقادی و اثباتی خود را مطرح کردند. انتقادات اصولگرایان عمدتاً حول محور عزل و نصبها، ترکیب وزرا و فشارهای واردشده برای تغییر کابینه میچرخید. رئیس جمهوری محکم پاسخ داد و اعلام کرد دولت به دنبال حفظ ترکیب فعلی است؛ به جای جراحی و حذف یک عضو از بدن، با ترمیم و بازسازی به پیشبرد اصلاحات کمک خواهد کرد.
برخی از اصولگرایان ایرادهای مبناییتری نیز مطرح کردند؛ مثلاً دوستانی که حزب تمدن نوین اسلامی را تشکیل دادند و مدعی شدند ۵۰ هزار عضو دارند و بزرگترین حزب ایران هستند. خود اصولگرایان با تعجب به این ادعاها نگاه میکردند و برخی حتی دچار بحران شدهاند؛ به طوری که از تعبیر «ساقط شدن دولت سیزدهم قبل از سقوط هلیکوپتر» سخن گفتند.
این امر نشان میدهد اصولگرایان حتی از دولت رئیسی فاصله گرفته و از آن انتقاد میکنند. درباره نسبت اصلاحطلبان با دولت – که از صحبتهای اصولگرایان چنین برمیآید که شکاف عمیقی بین این دو بخش ایجاد شده است – باید گفت بیش از ۹۰ درصد سخنان چهرههای اصلاحطلب در حمایت از دولت بود. اصلاحطلبان صراحتاً اعلام کردند که از رأی به آقای پزشکیان پشیمان نیستند و معتقدند باید به دولت کمک کرد تا مردم احساس پیروزی کنند. به عنوان مثال، در نطق آقای محسن هاشمی رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران، مشکلات کلان دولت در حوزه حاکمیت بررسی شد و از رئیس جمهوری خواستند از روابط خوب خود با رهبر انقلاب برای حل مسائل استفاده بهتری ببرند؛ یعنی نظرات کارشناسی را به حضور رهبر انقلاب برسانند و با اراده بالاتری مشکلات را حل کنند. در این باره پیشنهادهای مشخصی نیز در این سخنان ارائه شد.
متأسفانه سیاست خارجی در سخنان حاضران تقریباً نادیده گرفته شد و تمرکز بر مسائل داخلی و اقتصادی بود. وقتی رئیس جمهوری از بحران ناترازیها، مشکلات اقتصادی و اداری سخن گفت و برنامههای دولت در زمینه مدرسهسازی، توسعه بهداشت، حملونقل و غیره را ارائه داد، یکی از حاضران (از اصلاحطلبان) خواست که دولت سایه تحریمها را از سر کشور بردارد. رئیس جمهوری هم توضیح دقیقی داد که این توضیح طبق روال یک سال گذشته بود. کما اینکه در جلسه مشابه با روزنامهنگاران، دکتر پزشکیان در پاسخ به مدیرمسئول روزنامه کیهان صراحتاً گفتند که راهی جز گفتوگو وجود ندارد، اما با تکیه بر توان داخلی و قدرت بازدارندگی نظامی.
به طور کلی آنچه در جنگ ۱۲ روزه رخ داد، خیانت به گفتوگو از سوی طرف غربی و صهیونیستی بود و طبیعی است که هیچ شروطی برای محدود کردن توان بازدارندگی ایران – نه از سوی رئیس جمهوری و نه اصلاحطلبان – پذیرفته نمیشود.
تأکید رئیس جمهوری بر این موضوع، اصولگرایان را به هیجان آورد و گمان کردند میتوانند دوقطبی بین اصلاحطلبان و رئیس جمهوری بسازند؛ در حالی که چنین دوگانهای وجود ندارد. با وجود دو ساعت و خردهای بحث، باب سیاست خارجی باز نشد و ما نتوانستیم آن را مطرح کنیم. موضع رئیس جمهوری معقول، منطقی، انسانی و شرافتمندانه بود که همه اصلاحطلبان از آن حمایت میکنند و خواهند کرد. بخشی از اصولگرایان البته به این دیدگاه باور دارند.
شاید در همین چهارچوب بتوان راهکارهایی یافت که به عزت و توسعه ایران – آرزوی مشترک همه ما – منجر شود. رئیس جمهوری میتواند در مشورت با صاحبان نظر، بر اساس سه الگوی مطرح (بازدارندگی موشکی، توان هستهای و حضور منطقهای ایران) راهکاری تدوین کند که هم عزت حفظ شود و هم از تداوم جنگ جلوگیری گردد. این جلسه باید فراتر از احزاب، با حضور کارشناسان سیاست خارجی تکرار شود تا راهکارهای عملی و پیشنهادهای عینی بحث شود.
برخلاف روایت اصولگرایان، هیچ اصلاحطلبی طرفدار غربگرایی نیست؛ همانگونه که شرقگرایی صرف را نمیپذیریم. دیدگاه ما تکیه بر منافع ملی است.
جلسهای صریح و غیرتشریفاتی با رئیسجمهوری
محسن هاشمی رفسنجانی
رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران
جلسه اخیر با رئیسجمهوری، برخلاف تصور رایج از چنین گردهماییهایی، کاملاً غیرتشریفاتی بود و فضایی باز برای بیان صریح و آزادانه دیدگاهها فراهم کرد. بیش از ۶۰ نفر از نمایندگان احزاب و گروههای سیاسی به این نشست با رئیسجمهوری دعوت شده بودند، اما به دلیل محدودیت زمان (حدود 3 ساعت، در حالی که قرار بود 2 ساعت باشد)، کمتر از ۲۰ نفر فرصت سخنرانی یافتند. با وجود این هم اصلاحطلبان، هم اصولگرایان و هم کسانی که خود را مستقل میدانستند، حرفهای خود را بدون سانسور و با صراحت کامل بیان کردند.
شرکتکنندگان در این جلسه، پیشنهادهای متنوعی ارائه دادند و مشکلات مشترک را برجسته کردند. بسیاری از مطالب و دغدغه حاضران شبیه به هم بود که نشاندهنده همگرایی نسبی دیدگاههاست. رئیسجمهوری نیز با دقت به سخنان حاضران گوش میداد و گاه نکات برجسته هر سخنران را یادداشت میکرد. همه حاضران در این نشست انتظار داشتند رئیسجمهوری به پرسشهای مطرح شده از سوی آنان پاسخ دهد، اما به دلیل طولانی شدن بحثها، فرصت کافی برای این امر فراهم نشد. در عوض، رئیسجمهوری گزارشی جامع از فعالیتهای دولت ارائه کرد؛ از تمرکززدایی در تصمیمگیری و تفویض اختیارات به مدیران و استانداران، تا پیگیری ناترازیهای اقتصادی با کمک اساتید متخصص، رفع مشکلات آموزش و پرورش، تأمین برق از انرژی خورشیدی و دیگر سیاستهای جاری دولت. در میانه جلسه، حواشی کوتاهی هم ایجاد شد. به این صورت که برخی از حاضران در نشست خواستار بحث درباره تحریمها و رفع آنها شدند و مسأله تأثیر تحریمها بر قیمت ارز را مطرح کردند.
رئیسجمهوری با صراحت موضع خود را در این زمینه بیان کردند و گفتند که مذاکره با آمریکا در شرایط فعلی که عزت ایران را به خطر میاندازد، پذیرفتنی نیست و توافقی امضا نخواهد شد. این پاسخ صریح دکتر پزشکیان، جو جلسه را داغتر کرد، اما فرصت بحث بیشتر فراهم نشد. در مجموع، میتوان این جلسه را مفید ارزیابی کرد، زیرا پس از این بحث و گفتوگو، اکنون احزاب شرایط دولت، برنامههای رئیسجمهوری و راههای حمایت یا درخواست تغییر را بهتر درک کردهاند. فضای آزاد و غیرتشریفاتی جلسه چهارشنبه گذشته، فرصتی نادر برای گفتوگوی مستقیم فراهم آورد.
پزشکیان؛ صریحتر و امیدوارانهتر
سعید آجورلو
مدیر مسئول روزنامه صبح نو
نسبت به جلسه با رسانهها که پس از جنگ برگزار شد، رویکرد آقای پزشکیان در نشست چهارشنبه با فعالان ارشد سیاسی، امیدوارانهتر، رو به جلوتر و مسلطتر دیده میشد.
به نظر میرسد بخشی از این تغییر به تغییر شرایط بحرانی آن روزها مربوط باشد و بخشی نیز به گذشت زمان. بالاخره ایشان توانستهاند تا حدودی بر سیاستها و برنامهها تمرکز بیشتری داشته باشند و نسبت به جلسه پیشین، پیشرفت نشان دهند. اما مسأله این است که توقع از احزاب سیاسی بیش از اینهاست. برخی از آنها به نوسازی اساسی هم از نظر سن فعالان و هم نوسازی فکری نیاز دارند؛ چرا که حرفهایشان اغلب قدیمی و فاقد نوآوری است. به دیگر سخن، در نیروهای سیاسی و احزاب انتقال قدرت به درستی صورت نگرفته است و همچنان با تفکرات دهه ۷۰ به معادلات جدید جهانی نگاه میشود، در حالی که فضای سیاسی جهان و سیاستگذاریها کاملاً دگرگون شده است.
برخی مطالبات از آقای پزشکیان نیز بر پایه همین تفکرات قدیمی شکل گرفته است که یکی از نقاط ضعف نیروهای سیاسی و احزاب است. این وضعیت باعث تضعیف چنین جلساتی میشود؛ زیرا راهحلها و رویکردها قدیمیاند، نیروی جوان وارد احزاب نشده و لذا دو طرف سود چندانی نمیبرند. این درحالی است که رسانهها گاه نوتر و خلاقانهتر عمل میکنند، اما برخی نیروهای سیاسی غیرچابک هستند که باید بسیار چابکتر و خلاقانهتر شوند. اما در کل، این جلسه تشریفاتی نبود، بحثها صریح پیش رفت و نمیتوان آن را کلیشهای دانست، هرچند فقدان نوآوری فکری نیروهای سیاسی مشهود بود. نکته جالب، حمایت عموم اصولگرایان از آقای پزشکیان و انتقاد طیفهایی از اصلاحطلبان از دولت بود.
رئیسجمهوری نیز در سخنان خود، حدود ۱۰ دقیقه گزارش کار داد که برخلاف سخنرانیهای معمولش که بر دشواری کار و دعوت دیگران به عمل تمرکز دارد، این بار رئیسجمهوری عمدتاً از دستاوردها در حوزه انرژی گزارش داد.
کاری به عمق اصلاحات و پروژهها ندارم، اما از هر رئیسجمهوری انتظار میرود گزارش عملکرد و برنامههای آینده بدهد، بنابراین این ورود رئیسجمهوری در ابتدای صحبت، مثبت بود.
با وجود این، برای تحقق عینی دستاوردها، دولت نیاز به اصلاح ساختاری دارد. آقای پزشکیان باید دولت را اصلاح کند؛ به این معنی که مدیران هماهنگکننده، قابل اعتماد و متمرکز بر پروژههای کلیدی انتخاب کند تا بر ساماندهی وضع موجود تمرکز کنند. اگر این اتفاق نیفتد، احتمال ورود به بحرانهای جدیدتر وجود دارد.
در سیاست خارجی نیز موضع آقای پزشکیان کاملاً درست، عقلانی، اصولی و منطقی بود. برخی اصلاحطلبان اصرار به مذاکره داشتند، اما ایشان تأکید کرد که الان از میز مذاکره نفعی برای ما بیرون نمیآید. زیرا طرف مقابل توانمندی موشکی، هستهای و منطقهای ما را از ما میخواهد، اما در مقابل چیزی را که لازم است به ما نمیدهد. واقعیت صحنه همین است که رئیسجمهوری گفت و این موضع او با شرایط فعلی همخوانی دارد.
سعه صدر رئیسجمهوری
عبدالحسین روح الامینی
رئیس شورای مرکزی حزب توسعه و عدالت ایران اسلامی
چهارشنبه گذشته جلسهای شفاف و سازنده با حضور ۵۰ تا ۶۰ نفر از نمایندگان طیفهای متنوع سیاسی کشور اعم از اصولگرایان، اصلاحطلبان، مستقلها، جوانان و احزاب جدید و قدیمی با حضور رئیسجمهوری برگزار شد که فضایی متعادل و پربار ایجاد کرد. ۱۷ نفر از حاضران آزادانه دیدگاههای خود را مطرح کردند و رئیسجمهوری نیز در بخش پایانی این نشست با صراحت کامل به دغدغهها یا سؤالات مطرح شده پاسخ داد. سعه صدر و برخورد مثبت رئیسجمهوری در برابر انتقادات از جمله نکات برجسته این جلسه بود. اجماع اکثریت حاضران بر حمایت از دولت در شرایط سخت کنونی تأکید داشت، هرچند برخی نظرات در مورد راههای برونرفت از مشکلات با اکثریت همخوانی نداشت. رئیسجمهوری به روشنی این موضع را اعلام کرد که در مذاکرات و تحریمها، ذلتی نمیپذیریم، زیرا طرفهای مقابل اهل گفتوگو نیستند و خواستهشان جز تکهتکه کردن ایران، خلع سلاح و تحمیل زور نیست. این موضوع با تحسین و همراهی اکثریت روبه رو شد. خود من هم در فرصتی که داشتم، بر ضرورت استفاده از ادبیات امیدآفرین و بهبود معیشت تأکید کردم و گفتم که دولت و رسانههایش باید از زبان انتقادی پرهیز کرده، بر گزارش عملکرد، راهکارهای عملی و یکپارچگی اطلاعرسانی تمرکز کنند، همچنین تعدد سخنگویان را محدود کرده و همدلی فعلی احزاب، مردم، نیروهای مسلح و حمایت مقام معظم رهبری از دولت، فرصت طلایی برای پیگیری ابرپروژههایی چون طرحهای آموزشوپرورش، پزشک خانواده و بویژه کالا برگ و رفع ناترازی است. همچنین، جسارت برای تغییر را ضروری دانستم. زیرا با گذشت بیش از یک سال از عمر دولت چهاردهم، بازنگری در مدیران ضروری بهنظرمیرسد، به این معنی که گزینههای جوان، متخصص و باانگیزه جایگزین شوند. رئیسجمهوری با سعه صدر کامل به این انتقادها گوش داد، بر طرح پیشنهادها در کمیسیونهای دولت مانند بهرهگیری از نخبگان تأکید و با روی باز از پیشنهادها استقبال کرد، اما خواستان آن شد که وضعیت حساس کشور را نیز مدنظر قرار دهیم.
در یک ارزیابی نهایی، این جلسه نمادی از گفتوگوی ملی سازنده بود و توصیه اکید من، پخش این جلسه از صداوسیما یا رسانههای دولتی است تا مردم و نخبگان از محتوای ارزشمند آن بهره ببرند.
تسلط رئیسجمهوری بر جزئیات اقدامات دولت
حمیدرضا جلایی پور
عضو سابق شورای مرکزی حزب اتحاد ملت
نشست اخیر رئیسجمهوری با نمایندگان تشکلهای سیاسی را میتوان یکی از جلسات صریح سیاسی ماههای اخیر دانست؛ نشستی که در آن خبری از تعارفات مرسوم و تشریفات ظاهری نبود و درمقابل، فضای گفتوگو بهگونهای بود که همه طرفها بدون لکنت حرفهای خود را گفتند.
برخلاف آنچه گاه از جلسات رسمی انتظار میرود، این نشست کاملاً جدی و واقعی بود. نه رئیسجمهوری و نه حاضران در جایگاه «بلهقربانگو» قرار نداشتند. نمایندگان تشکلهای سیاسی، درکنار درک شرایط خطیر کشور و مشکلات دولت، کوشیدند با صراحت از دغدغههای عمومی مردم سخن بگویند که در این میان دغدغههایی مانند تورم، گرانی و چالشهایی که زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار داده است، در صدر دغدغههای مطرح شده از سوی حاضران قرار داشت. رفتار رئیسجمهوری در این جلسه در مواجهه با انتقادات و دیدگاههای گوناگون حاضران و سخنگویان طیفهای مختلف، محترمانه و صبورانه بود. دکتر پزشکیان با حوصله، طی دو ساعت و نیم به سخنان حدود 16 نفر از نمایندگان احزاب و تشکلهای سیاسی و اجتماعی گوش داد و بدون نشانه دادن علامتی از خستگی، پرسشها و نقدها را پاسخ گفت. در مجموع، این جلسه سهساعته داغ و مفید بود. رئیسجمهوری در سخنان خود تسلط بیشتری بر برنامهها، اقدامات و جزئیات سیاستهای دولت نشان داد. از مسائل کلان اقتصادی و انرژیهای تجدیدپذیر گرفته تا یارانهها، بهداشت و درمان و برنامههای مربوط به سوخت و منابع آبی، همه این مسألهها و راهکارهای در دست اجرای دولت، با دقت از سوی رئیسجمهوری بیان و توضیح داده شدند. صراحت و اشراف رئیسجمهوری بر جزئیات این طرحها و برنامههای مختلف دولت، برای حضار جالب توجه بود. در بخشی از جلسه، بحثها بر سر نوع مواجهه با مسألههای مرتبط با سیاست خارجی کشور باعث داغ شدن مباحث جلسه شد. برخی از نمایندگان تشکلها بر ضرورت گفتوگو با غرب تأکید داشتند، اما رئیسجمهوری با آرامی پاسخ داد: «ما دنبال جنگ نیستیم و از مذاکره گریزی نداریم، اما امروز آمریکا رفتار قلدرمآبانه دارد و من زیر بار زور نمیروم.» این جمله، با واکنش خودانگیخته حضار و تشویق رئیسجمهوری از سوی آنان روبهرو شد. پزشکیان در ادامه افزود: «ما با کشورهای همسایه روابط خوبی داریم و اگر آمریکا هم با احترام و منطق وارد شود، گفتوگو برای ما مانعی ندارد.»
صراحت و صلابت گفتار پزشکیان
امیرابراهیم رسولی
دبیرکل حزب نسل نو
در نشست اخیر با رئیس جمهوری، آنچه بیش از هر چیز مورد توجه و تحسین قرار گرفت، صراحت گفتار و صلابت رفتاری دکتر پزشکیان بود. او با اعتمادبهنفس و شجاعت، مواضع خود را در برابر دیدگاههای متفاوت با قاطعیت بیان کرد و نشان داد در برابر هرگونه وادادگی یا تسلیم در برابر فشار و زورگویی، ایستادگی خواهد کرد. رئیس جمهوری بهروشنی تأکید کرد که زیر بار زور نمیرود و در برابر قلدری آمریکا و رفتار تحقیرآمیز قدرتهای مستکبر، کوتاه نخواهد آمد. چنین مواضعی، نشانهای روشن از استقلال رأی و وفاداری به عزت ملی است؛ روحیهای که کشور در این مقطع حساس بیش از هر زمان دیگر به آن نیاز دارد. اما جای شگفتی است که برخی از موضع منفعلانه میکوشند نوعی وادادگی فکری و سیاسی را به دولت القا کنند. اینان در حالی ادعای دلسوزی برای کشور دارند که نه در میدان عمل مسئولیت میپذیرند و نه هزینهای برای اصلاح امور میپردازند. این رفتارها نهتنها کمکی به حل مشکلات نمیکند، بلکه سبب تضعیف انسجام ملی و تردید در باور عمومی نسبت به مسیر اصلاح و مقاومت میشود. کشور با مسائل گوناگونی چون فشارهای اقتصادی، چالشهای سیاست خارجی، و جنگ روایتها در عرصه رسانهای روبهروست. در چنین شرایطی، هرگونه دوگانگی و تفرقه، ضربهای به وحدت ملی است. وظیفه نخبگان و فعالان سیاسی آن است که با پرهیز از منازعات کمثمر، در کنار دولت منتخب مردم بایستند و بهجای تخریب، در جهت تقویت برنامههای سازنده و حرکت به سوی پیشرفت ملی گام بردارند. رهبر معظم انقلاب بارها بر ضرورت یاریرساندن به دولت و همراهی با سیاستهای اصولی نظام تأکید کردهاند. امروز عمل به این توصیه نه تنها یک وظیفه ملی بلکه یک آزمون تاریخی است؛ آزمونی برای سنجش میزان پایبندی همگان به آرمانهای استقلال، عدالت، و مقاومت در برابر زورگویی بیگانگان. بر ماست که با حفظ مواضع سیاسی و هویتی خود، در مسیر حمایت از دولت و تقویت اقتدار جمهوری اسلامی کوتاهی نکنیم. ایستادگی رئیس جمهوری در برابر هر گونه تلاش برای تحمیل تصمیمات بیگانه با اقتدار ملی، نقطه قوتی برای نظام و پشتوانهای برای ملت است. استمرار این صلابت و صراحت، میتواند زمینهساز بازسازی اعتماد عمومی، تقویت همبستگی داخلی و خنثیسازی فشارهای خارجی شود. امروز دولت پزشکیان نماینده ارادهای است که عزت ملی را بر منافع کوتاهمدت و امتیازخواهی قدرتهای خارجی ترجیح میدهد. چنین ارادهای را باید پاس داشت، تقویت کرد و در مسیر تحقق آن همراه شد.
تعامل سازنده دولت و احزاب
عیسی چمبر
عضو حزب ندای ایرانیان
نفس برگزاری چنین جلساتی میتواند به تعامل سازنده احزاب و دولت کمک کند، گرچه به نوبه خود این جلسه حزبی و سیاسی شبیه به مسکنی است که به هیچوجه جایگزین دولت حزبی و پاسخگویی حزبی نمیشود. به باور من، این جلسه میتوانست سازندهتر از این باشد که در چهارشنبه گذشته بود، بهویژه اگر دولت موضوع نظرخواهی از نخبگان که رئیسجمهوری در انتهای جلسه مطرح کرد و خواستار ارائه راهحلها شد را پیش از جلسه شفافتر اعلام میکرد. به عنوان مثال، این مسأله میتوانست به بحث گذاشته شود که آیا چالشهای امروز در حوزه انرژی یا آب، ناشی از ضعف در انسجام ملی است؟ یا ضعفهایی در انسجام ملی وجود دارد که میتواند باعث بروز تهدیداتی نسبت به کشور در آینده شود؟
اما این ابهام در موضوع محوری بحث جلسه چهارشنبه گذشته، سبب شد حاضران اغلب از ظن خود مسائل پراکندهای را مطرح کنند. مسأله دیگر اینکه گویا مدیریت جلسه در اختیار «خانه احزاب» قرار داشت که درباره محور جلسه دخالتی نمیکرد.
دومین مسأله جلسه، نحوه اختصاص به حاضران وقت بود که مشخص نشد چطور بعضی تشکلهای کمتر فعال، امکان صحبت طولانی پیدا کردند، اما نمایندگان احزابی چون ندای ایرانیان چنین فرصتی نیافتند؟
درحالی که انتظار میرفت مسأله اصلی این نشست انسجام ملی باشد، اما رئیسجمهوری روی مواردی دیگر مانند عملکردها، طرحها و برنامههای اجرایی دولت تمرکز کرد. این درحالی است که ارائه آمار و بیان جزئیات اقدامات در حوزه انرژی، نمیتواند مناسب این جلسه باشد و این جلسه باید صرف بررسی چالشهای کلانتر در حوزه مدیریت کشور باشد. باوجود این، معتقدم در صورت ادامه جلسات میتوان چنین مواردی را بهبود داد و جلسات مشابه را بهتر اداره کرد. گرچه همه اینها جایگزین دولت حزبی نمیشود زیرا در صورت محقق شدن دولت حزبی در کشور، نظام حزبی در کشور هم سامان مییابد و در این صورت هم چهارچوب مطالبات و هم چهارچوب عملکرد یک دولت و رئیسجمهوری یک دولت حزبی از پیش مشخص خواهد بود.
