احسان اسیوند
منتقد و مترجم سینما

۱۴ دسامبر ۲۰۲۵ خبری تکان‌دهنده صنعت فیلم و جامعه جهانی را در شوک فرو برد؛ «راب راینر»، کارگردان و بازیگر برجسته آمریکایی، و «میشل سینگر راینر»، همسرش (هنرمند و تهیه‌کننده)، در خانه‌شان در برِنت‌وودِ لس‌آنجلس، با جراحات ناشی از ضربات چاقو پیدا شدند و مرگ آنها به‌عنوان «قتل مشکوک» اعلام شد. تحقیقات رسمی اداره پلیس لس‌آنجلس نشان می‌داد که نیک راینر پسر ۳۲ ساله آنها، در این جنایت دخالت داشته است. نتیجه آنکه، نیک، همان شب بازداشت و با دو اتهام قتل درجه اول روبه‌رو شد؛ اتهاماتی که می‌تواند به حبس ابدِ بدون آزادی مشروط یا حتی مجازات اعدام، منجر شود. در همین رابطه رسانه‌ها در گزارش‌های تحلیلی خود به سابقه روابط خانوادگی و شرایط نیک راینر پرداخته‌اند. طبق این گزارش‌ها، نیک از دوران نوجوانی با اعتیاد به مواد مخدر و مشکلات جدی روانی مواجه بوده و در طول سال‌ها چندین بار تحت درمان قرار گرفته است.
او دوره‌هایی را در مراکز ترک اعتیاد گذرانده و در مقاطعی بی‌خانمان بوده است. نیک پیش‌تر به‌ طور علنی درباره این مشکلات صحبت کرده بود و تجربیات شخصی او الهام‌بخش فیلم «چارلی بودن» (۲۰۱۵) شد؛ فیلمی که نیک در نگارش آن مشارکت داشت و راب راینر کارگردانی‌اش را عهده‌دار بود. همچنین رسانه‌ها تأکید کردند که راب و میشل طی سال‌ها «هر کاری از دست‌شان برمی‌آمد» برای کمک به پسرشان انجام داده بودند و مراحل مختلف درمانی و حمایتی را پشت سر گذاشته بودند. با این حال، مشکلات نیک به‌ طور کامل برطرف نشده بود. گرچه سه ماه پیش از وقوع قتل، راب راینر در مصاحبه‌ای گفته بود که پسرش در «وضعیت خوبی» قرار دارد و بیش از شش سال از مصرف مواد مخدر دور بوده است. در گزارش‌ها همچنین به وقایع منتهی به قتل اشاره شده است. طبق برخی منابع خبری، شب قبل از حادثه، خانواده راینر در یک میهمانی تعطیلات کریسمس در خانه یکی از دوستان نزدیک، از جمله کونان اوبراین (مجری تلویزیون)، حضور داشتند. گفته شده که در جریان این میهمانی، میان راب و نیک مشاجره لفظی رخ داده بود، هر چند پلیس هنوز این موضوع را به‌ عنوان انگیزه رسمی قتل تأیید نکرده است. در این میان دختر خانواده، رومی راینر، که اجساد والدینش را پیدا کرده بود، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «با اندوه عمیق، از مرگ تراژیک میشل و راب راینر مطلع شده‌ایم و در این زمان بسیار سخت خواستار توجه به حریم خصوصی هستیم.»
شوک جهانی هنرمندان
به هر حال، این خبر غم‌انگیز نه تنها صنعت سینما، بلکه عرصه سیاست و جامعه جهانی را با موجی از واکنش‌ها  مواجه کرد. چهره‌های برجسته هالیوود و فعالان فرهنگی نیز پیام‌های گسترده‌ای منتشر کردند؛ بسیاری از هنرمندان بر نقش خلاقانه، مهربانی شخصی و تأثیر عمیق حرفه‌ای راب راینر تأکید کردند. کتی بیتس، بازیگر فیلم «میزری» که تحت هدایت راینر کار کرده بود، گفت که از شنیدن خبر مرگ آنها «کاملاً ویران شده» و راینر را انسانی باهوش، مهربان و یک هنرمند بی‌نظیر توصیف کرده که زندگی او را تغییر داده است. استیفن کینگ، نویسنده‌ای که راینر دو اثر از دو رمان او را به فیلم تبدیل کرد، راینر را «دوست فوق‌العاده، متحد سیاسی و فیلمسازی درخشان» توصیف کرد و گفت همیشه کنار او ایستاده است. از سویی دیگر، ران هاوارد، بازیگر و کارگردان قدیمی، درباره همکاری‌های طولانی‌مدت‌شان صحبت کرد و راینر را نه تنها فیلمسازی برتر، بلکه همکاری حامی و انسانی فداکار توصیف کرد که حضورش در حرفه و زندگی بی‌نظیر بود. 
 بن استیلر هم نوشت که راینر «یکی از کارگردانان مورد علاقه‌اش» بوده و فیلم‌هایی ساخته که نسل‌ها را شکل داده‌اند و این فقدان را «بسیار بزرگ» خواند. در میان بازیگران کلاسیک و قدیمی‌تر، اریک آیدل گفت که بیشتر از یک ساعت قبل از حادثه با راینر صحبت کرده و همیشه از بودن در کنار او لذت می‌برده و افزود که دلتنگ او خواهد شد. برخی دیگر از فعالان فرهنگی نیز به تأثیرات مهم و انسانی راینر اشاره کردند. پل فیگ او را یک «غول واقعی و انسانی بسیار دوست‌داشتنی» خواند، و جو روسو فیلمساز گفت: «ما یکی از چند مرد خوب را از دست داده‌ایم.»

واکنش چهره‌های فرهنگی
علاوه بر هنرمندان، چهره‌های فرهنگی و تاریخی نیز از او یاد کردند. جری ساینفلد، کمدین و بازیگر فقید، در یک پست احساسی در اینستاگرام نوشت که راینر نقش کلیدی در حفظ و نجات سریال ‌Seinfeld  در روزهای ابتدایی‌اش داشته است و این همکاری دیرینه را «یکی از بزرگ‌ترین لحظات حرفه‌ای» خود دانست. مندی پاتینکین، بازیگر «عروس شاهزاده» که با راینر همکاری کرده بود، این قتل را یک «تراژدی غیرقابل تصور» خواند و از مردم خواست تا میراث راینر را با زندگی آگاهانه و با همدلی گرامی بدارند. همبازی‌های او مانند رابین رایت، کری الویس و فرد ساویج نیز یاد او را گرامی داشتند.این واکنش‌ها در مجموع نشان می‌دهد که جامعه هنری نه تنها دستاوردهای هنری و حرفه‌ای راینر را ارج می‌نهد، بلکه بیش از همه به شخصیت انسانی، همدلی، کمک به همکاران و تأثیر عمیق او بر زندگی دیگران احترام می‌گذارد.
 از سویی دیگر در سطح سیاسی نیز، واکنش‌ها گسترده و عاطفی بود؛ باراک اوباما و میشل اوباما از دست دادن راب و میشل را «غمگین» خواندند و به تأثیر آثار او بر داستان‌گویی اشاره کردند؛ کامالا هریس نوشت که راینر «نسل‌ها را الهام بخشید»؛ نانسی پلوسی این اتفاق را «ویران‌کننده» خواند. گَوین کریستوفر، سیاستمدار دموکرات و فرماندار کالیفرنیا، و کارن باس، شهردار لس‌آنجلس، این حادثه را «فاجعه‌ای عظیم» توصیف کردند. همچنین جو بایدن و جیل بایدن، آثار راینر را میراثی دانستند که برای نسل‌ها ادامه خواهد یافت.
راب راینر در دهه‌های اخیر نه تنها یک چهره فرهنگی، که یک فعال سیاسی لیبرال و منتقد صریح‌اللهجه دونالد ترامپ و جنبش محافظه‌کار بود و مرگ خشونت‌بار او خیلی زود از محدوده صفحات هنری خارج و به عرصه جنجال‌های سیاسی کشیده شد. به عنوان مثال، دونالد ترامپ، تنها چند ساعت پس از انتشار خبر، در پلتفرم اجتماعی خود «تروث» پستی منتشر کرد که موجی از اعتراض و انزجار را برانگیخت. او نوشت: «مرگ ناگهانی راب راینر و همسرش، احتمالاً نتیجه خشم و خشونتی است که او با سخنان تند و «سندروم روان‌پریشی ضد ترامپ»  (TDS)‌در جامعه دامن می‌زد». این اظهارنظر که قتل یک فرد را به عقاید سیاسی او مرتبط می‌کرد، با محکومیت گسترده روبه‌رو شد. جیمی کیمل، مجری مشهور تلویزیونی، در برنامه پرتماشگر خود با لحنی آکنده از خشم و تأسف، ترامپ را به «کمبود مفرط انسانیت» و «تبدیل یک فاجعه انسانی به سلاحی سیاسی» متهم کرد. این مناقشه، آشکارا نشان داد که چگونه فضای بشدت دوقطبی آمریکا، حتی مجال سوگ را نیز از یک خانواده داغدار می‌رباید و هر رویدادی را به ابزاری برای جنگ روایتی تبدیل می‌کند.

بــــرش

یک فاجعه خانوادگی

واکنش عمومی به قتل راب راینر و همسرش در شبکه‌های اجتماعی هم چشمگیر بود. طرفداران در هالیوود بولوار با گل‌ها و یادداشت‌ها به یاد راب و میشل جمع شدند و بسیاری با هشتگ‌ها و یادداشت‌های شخصی از آثار و تأثیر آنها نوشتند. برخی کاربران درباره مشکلات سلامت روان و اعتیاد «نیک» و نقش آن در این تراژدی بحث کردند، در حالی که دیگران بر لزوم همدلی و توجه به خانواده قربانیان تأکید داشتند. بسیاری نیز راب راینر را به عنوان یکی از چهره‌های اصلی سینمای معاصر یادآوری کردند که با فیلم‌هایش بخش مهمی از خاطرات سینمایی میلیون‌ها نفر را شکل داده بود. در نهایت، این واقعه نه تنها نشانه‌ای از یک فاجعه خانوادگی بود، بلکه به مباحث اجتماعی، فرهنگی و روان‌شناختی پیرامونِ سلامت روان، اعتیاد، مسئولیت‌های خانوادگی و نقش رسانه و سیاست در وقایع غم‌انگیز دامن زد.