شاخص مدیران خر‌ید آبان‌ماه منتشر شد

خوش‌بینی صنعتگران به آینده؟

شاخص مدیران خرید اقتصاد و صنعت در آبان‌ماه منتشر شد. این دو، ازجمله شاخص‌هایی هستند که برای نشان دادن شرایط کلی سرمایه‌گذاری مولد و توسعه کسب‌وکار کشور به کار گرفته می‌شود و نگرش و انتظارات فعالان اقتصادی و تجاری کشور در شرایط موجود و آینده در این شاخص‌هاست. بر اساس اعداد برآورد شده، درمجموع وضعیت شامخ صنعت به‌مراتب بهتر از شامخ کل اقتصاد است. بدین معنی که نگرش فعالان اقتصادی از عمق رکود در کل اقتصاد بیش از صنایع کارخانه‌ای است. همچنین شاخص انتظارات تولید در ماه آینده در آبان ماه انتظارات خوش‌بینانه را برای اکثر صنایع در ماه آینده نشان می‌دهد. هرچند صنایع تأکید کرده‌اند که نوسانات نرخ ارز، نااطمینانی و عدم ثبات و رکود تقاضا، از مهم‌ترین تهدیدهای ماه‌های آتی برای تداوم این امیدواری است. با این حال روند نزولی شامخ کل اقتصاد چندان خبر خوبی نیست؛ چرا که رکود در تقاضای کل اقتصاد را بیان می‌کند. گزارش حاضر همچنین به هم‌راستایی قابل توجه شاخص مدیران خرید با داده‌های رسمی تولید ناخالص داخلی و رشد صنعتی اشاره می‌کند. این موضوع، اعتبار و ارزش این شاخص را به عنوان یک نماگر پیشرو (Leading Indicator) تأیید می‌کند. این یک نکته بسیار مثبت برای سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران و تحلیلگران است که می‌توانند از این شاخص برای شناسایی زودهنگام روندهای تصمیم‌گیری‌های بموقع استفاده کنند.
 گزارش به وضوح ریشه‌های مشکلات (مانند نوسانات ارز، محدودیت مالی، مشکلات زنجیره تأمین، رکود تقاضا) را شناسایی و تشریح کرده است. این شفافیت در تشخیص، خود یک نقطه قوت و پیش‌نیاز ضروری برای طراحی راه‌حل‌های هدفمند است.
 در این گزارش، شامخ بخش صنعت با عددی نزدیک به 50 اگرچه کاهشی بوده، اما وضعیت به‌مراتب بهتر از شاخص کل اقتصاد است. این نشان می‌دهد بخش مولد صنعتی اگرچه با چالش مواجه است، اما مقاومت نسبی بیشتری در برابر رکود گسترده‌تر اقتصاد دارد و حتی زیربخش‌هایی مانند نساجی، شیمیایی، فلزی و وسایل نقلیه حتی رشد در تولید یا سفارشات را تجربه کرده‌اند. در این ماه کاهش مقدار این شاخص بیشتر تحت تأثیر کاهش در دو مؤلفه اصلی خود (موجودی مواد اولیه خریداری‌شده (45.4) و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی(48.4)) قرار گرفته است.
ضمن اینکه موجودی محصول نهایی در انبار به کمترین مقدار ۶ ماهه رسیده است. این می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که کسب‌وکارها در مدیریت موجودی‌ها کارایی بهتری داشته‌اند یا اینکه تقاضای موجود تا حدی این موجودی‌ها را جذب کرده است. شاخص مقدار تولید محصولات بخش صنعت در آبان‌ماه، در محدوده مرزی خنثی (50) قرار گرفته است. تقریباً اکثر صنایع به دلیل کمبود مواد اولیه، جهش نرخ ارز و محدودیت مالی و تقاضای محدود مشتریان، با کاهش در میزان تولید در آبان‌ماه روبه‌رو بوده‌اند و فقط چند صنعت (نساجی، شیمیایی و فلزی) رشد داشته‌اند.
میزان سفارشات جدید مشتریان در آبان‌ماه، در محدوده مرزی خنثی (50) قرار گرفته است. برخی صنایع تقاضای ضعیف مشتریان را گزارش کرده‌اند و چند صنعت با افزایش در سفارشات روبه‌رو بوده‌اند.
 در آبان‌ماه میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی همچنان در روند نزولی قرار گرفته است. سطوح پایین تقاضا و افزایش نرخ ارز و هزینه‌ها که محدودیت منابع مالی برای شرکت‌ها ایجاد کرده است، باعث شده تا شرکت‌ها در تأمین مالی نیروی انسانی دچار مشکل باشند، این در حالی است که در سمت عرضه نیروی کار کاهش انگیزه نیروی کار (به دلیل دستمزدهای کمتر از هزینه زندگی) به تداوم کمبود شدید نیروی کار ماهر در برخی صنایع دامن زده است. موجودی مواد اولیه خریداری شده در آبان‌ماه کاهشی است. افزایش نرخ ارز و قیمت مواد اولیه، باعث محدودیت در دسترسی به مواد اولیه شده است، از سوی دیگر تخصیص ارز با وقفه طولانی و عملکرد سامانه‌های مرتبط با تأمین مواد اولیه (سامانه بهینه‌سازی ارزی وزارت صمت و بورس کالا) به چالش زنجیره تأمین مواد اولیه دامن زده است. در همین حال نتایج در آبان‌ماه نشان می‌دهد افزایش نرخ ارز و به‌تبع آن قیمت خرید مواد اولیه باعث شده تا تولیدکنندگان برای جبران فشار هزینه‌های تولید ناچار به افزایش قیمت محصولات تولیدشده شوند، به‌طوری‌که قیمت فروش بیشترین نرخ افزایش را طی 43 ماهه اخیر از اردیبهشت 1401 را به ثبت رسانده است. میزان فروش محصولات (46.2) نیز در آبان‌ماه مجدداً با کاهش روبه‌رو بوده است. انتظارات تولید در ماه آینده (58.1) بر اساس شامخ صنعت، اگرچه افت کمی را نسبت به ماه قبل داشته اما چندان بد نیست.

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و نهصد و ده
 - شماره هشت هزار و نهصد و ده - ۲۳ آذر ۱۴۰۴