بانک مرکزی به منظور تأمین مالی تولید و تجارت درصدد استفاده از ابزارها وسیاست‌های جدید با هدف تقویت تولید و احیای رشد اقتصادی است و دو ابزار جدید «صندوق با درآمد ثابت ارزی» و «صندوق پروژه ارزی» در دستور کار قرار دارد. علاوه بر این، اوراق مرابحه ارزی نیز با همین هدف برای برخی از پروژه‌ها طراحی شده است و پیش‌فروش ارزهای صادراتی نیز در همین راستا انجام می‌شود. روز گذشته آیین رونمایی از اوراق مرابحه ارزی «پتروشیمی بندر امام» و پیش‌فروش ارز صادراتی «بیدبلند خلیج فارس» در مرکز مبادله ارز و طلای ایران برگزار شد. در واقع این آیین، معرفی ابزار جدید تأمین مالی ارزی تحت عنوان «پیش‌فروش ارز صادراتی» بود. اما رئیس کل بانک مرکزی به موضوع دیگری نیز اشاره کرد که مدت‌هاست مطرح شده است. او گفت با پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها برای افزایش عرضه ارز در بازار دوم به توافق رسیده و امیدوار است که با این اقدام، نوسانات در بازار غیررسمی کنترل شود. از سوی دیگر مشوق‌های جدید متولی پولی و بانکی کشور برای سرمایه‌گذاری فعالان اقتصادی در این آیین اعلام شد. محمدرضا فرزین گفت: «تمام طرح‌ها و واحدهایی که ظرفیت استفاده نشده دارند، اگر سرمایه‌گذاری جدید انجام دهند و ظرفیت تازه‌ای ایجاد کنند، اجازه فروش ارز در بازار دوم ارزی را دریافت می‌کنند.» به گفته او، این سیاست انگیزه‌ای قوی برای توسعه تولید و عاملی برای شکل‌گیری درآمدهای ارزی جدید است.

آغاز پیش فروش ارز صادراتی
رئیس کل بانک مرکزی از پیش فروش ارز صادراتی به عنوان ابزار جدید تأمین مالی ارزی نام برد و اعلام کرد: «بانک مرکزی با هدف تقویت تولید و احیای رشد اقتصادی، ابزار‌های جدید را طراحی کرده است. یکی از این ابزارهای جدید با عنوان پیش‌فروش ارز صادراتی، در این آیین برای اولین‌بار در مقیاسی گسترده‌ عملیاتی شده و هلدینگ خلیج فارس در قالب این ابزار عملیات تأمین مالی خود را انجام داده است.»

مشوق‌های سرمایه گذاری
رئیس کل بانک مرکزی در تشریح سیاست جدید ارزی بانک مرکزی برای فعالان اقتصادی گفت: «تمام طرح‌ها و واحدهایی که ظرفیت استفاده نشده دارند، اگر سرمایه‌گذاری جدید انجام دهند و ظرفیت تازه‌ای ایجاد کنند، اجازه فروش ارز در بازار دوم ارزی را دریافت می‌کنند. این سیاست انگیزه‌ای قوی برای توسعه تولید و عاملی برای شکل‌گیری درآمدهای ارزی جدید است و می‌تواند در شرایط کنونی، به تأمین مالی ارزی و سرمایه‌گذاری و تقویت تولید و رشد اقتصادی کشور کمک قابل‌توجهی کند.» رئیس هیأت عالی بانک مرکزی با اشاره به اینکه از ماه‌های پایانی پاییز، نرخ رشد اقتصادی از وضعیت منفی خارج شده و دوباره مثبت شده است، اعلام کرد: «امیدواریم مجموعه ابزارهای جدید در حوزه تأمین مالی ارزی و ریالی بتواند این روند مثبت را تقویت و بخشی از کاهش نرخ رشد نیمه اول سال را جبران کند. آخرین داده‌های بورس نیز نشان می‌دهد عملکرد شرکت‌های بزرگ بورسی دوباره مثبت شده و روند احیای رشد اقتصادی ادامه دارد.»

بازار دوم 
میزبان پتروشیمی و فولاد
فرزین با تأکید بر اینکه عملیات تأمین ارز باقوت تمام در بانک مرکزی ادامه دارد عنوان کرد: «در هفته جاری توافقات خوبی با فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها برای افزایش عرضه ارز حاصل از صادرات در بازار دوم انجام شده است؛ نرخ معامله در بازار دوم طی هفته‌های اخیر عموماَ زیر ۱۰۰ هزار تومان بوده و تنها در روز دوشنبه به دلیل تشدید التهابات ۲ هزار تومان قیمت‌ها افزایش یافت. امیدواریم با اقدامات انجام شده و فضای مثبتی که ایجاد می‌شود، نوسانات در بازار غیر رسمی هم کنترل شود و بازار به ثبات برسد.» او به آمار بورس اشاره کرد و با یادآوری اینکه پس از جنگ تحمیلی اخیر آمار شرکت‌های بورسی نیز چند ماهی منفی شده بود، گفت: «آمار بازار سرمایه نیز نشان می‌دهد که نرخ رشد در بورس نیز مثبت شده است.»

انتشار 150 میلیون دلار
 اوراق مرابحه ارزی
مهدی غضنفری رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی نیز در این آیین با اشاره به انتشار 150 میلیون دلار اوراق مرابحه ارزی اظهار کرد: «ارزش اوراقی که امروز (در آیین مذکور) عرضه می‌شود ۱۵۰ میلیون دلار است که صندوق توسعه ملی تا ۱۲۰ میلیون دلار آن را متعهد به تأمین مالی است. عرضه این اوراق در دو مرحله انجام می‌شود که در مرحله اول ۷۰ میلیون دلار منتشر می‌شود و در مرحله دوم نیز ۸۰ میلیون دلار عرضه خواهد شد.»
وی افزود: «شرکت پتروشیمی خلیج فارس که زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس است، توانایی بالایی در سودآوری دارد و تأمین مالی آن بسیار اقدام خوبی است.» رئیس صندوق توسعه ملی عنوان کرد: «اگر اوراق مرابحه ارزی منتشر نمی‌شد، شرکت‌هایی که نیاز ارزی دارند دوباره به صورت مستقیم به صندوق توسعه ملی برای تأمین مالی مراجعه می‌کردند، اما اکنون که این اوراق منتشر می‌شود، باید به این سمت حرکت کنیم که دیگر بخش‌ها در تأمین مالی ارزی شرکت کنند تا این کار مجدداً از طریق صندوق توسعه ملی و بانک مرکزی انجام نشود.»

فعال‌سازی میادین مشترک نفتی
غضنفری یادآور شد: «به تدریج کاری می‌کنیم که بجز منابع بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی، منابع مردم نیز به سمت تأمین مالی ارزی حرکت کند. صندوق توسعه ملی به دنبال فعال‌سازی میادین مشترک نفتی است و این اقدام می‌تواند در ارزآوری کشور مؤثر باشد.»
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی افزود: «تا زمانی که کشور ارزآوری نداشته باشد، بانک مرکزی نمی‌تواند بازار ارز و نرخ ارز را مدیریت و کنترل کند. از این رو ایجاد ابزارهای جدید تأمین مالی ارزی در کشور بسیار مهم است. برای ارزآوری حتماً باید صادرات داشته باشیم و برای صادرات نیز باید الزامات آن را فراهم کنیم. باید سرچشمه‌های ورود ارز به کشور بازنگری شود و این اقدام ارتباطی با تحریم‌ها ندارد، بلکه مرتبط با مدیریت است. این اقدام اثر خود را بر اقتصاد کشور و نرخ ارز نیز نشان می‌دهد.»

برش

دو ابزار جدید برای تأمین مالی

محمدرضا فرزین روز سه‌شنبه در آیین رونمایی از اوراق مرابحه ارزی «پتروشیمی بندر امام» و پیش‌فروش ارز صادراتی «بیدبلند خلیج فارس» که در مرکز مبادله ارز و طلای ایران برگزار شد، در تشریح سیاست‌های ارزی بانک مرکزی گفت: «امروز پیش‌فروش ارز صادراتی به عنوان ابزار جدید تأمین مالی ارزی رونمایی شد و دو ابزار جدید صندوق با درآمد ثابت ارزی و صندوق پروژه ارزی پس از تصویب در هیأت عالی برای تأمین مالی ارزی در دستور کار قرار می‌گیرد.»
رئیس کل بانک مرکزی تأمین مالی تولید را دغدغه اصلی اقتصاد کشور برشمرد و گفت: «بار اصلی تأمین مالی کشور بر عهده نظام بانکی است، اما یکی از مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد این است که علاوه بر تأمین نیازهای تجاری، بایستی تأمین مالی نیازهای سرمایه‌گذاری را نیز انجام دهیم؛ چرا که بسیاری از حوزه‌های تولیدی کشور نیازمند تأمین مالی ارزی هستند.» وی با اشاره به تمرکز این بانک برای استفاده از روش‌های نوین تأمین مالی ارزی گفت: «برخی از پروژه‌ها برای تأمین مالی نیاز به ارز دارند، به همین دلیل تصمیم گرفتیم ابزارهای نوین تأمین مالی ارزی مانند اوراق مرابحه ارزی را طراحی و اجرا کنیم.» وی افزود: «تاکنون از طریق اوراق صکوک ارزی منتشر شده شش پروژه به ارزش ۵۱۰ میلیون دلار تأمین مالی شده است. اکنون نیز هفتمین اوراق مربوط به پروژه پتروشیمی بندر امام به ارزش ۷۰ میلیون دلاری در مرحله اول و ۸۰ میلیون دلار در مرحله دوم (در آینده) و به ارزش کل ۱۵۰ میلیون دلار انجام می‌شود. با این سرمایه‌گذاری پیش‌بینی می‌شود درآمد ارزی این پروژه ۴۰۰ میلیون دلار افزایش یابد.» فرزین تصریح کرد: «برنامه بانک مرکزی و مرکز مبادله در سال‌جاری انتشار۱.۵ میلیارد دلار اوراق ارزی برای تأمین مالی پروژه‌ها است.»