سمیه افشین‌فر
گروه اجتماعی 

 
هوای تهران و برخی از شهرها و کلانشهرهای کشور آلوده است. به گفته مسئولان وزارت بهداشت سالانه 59 هزار ایرانی به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند و ذرات معلق در هوای برخی از شهرها از حدمجاز جهانی بالاتر است. یکی از مهم‌ترین راه‌حل‌های کاهش آلودگی هوا استفاده از خدمات حمل‌و‌نقل عمومی است، اما به گفته معاون فنی و عمرانی وزیر کشور در تهران روزانه حدود 92 هزار خودرو از سه دروازه اصلی وارد شهر می‌شود. از سه و نیم میلیون سفر روزانه، 74 درصد با خودروی شخصی انجام می‌شود و فقط 13 درصد اتوبوس، 7 درصد تاکسی و 6 درصد مترو است. این اعداد با استانداردهای جهانی همخوانی ندارد. با این اوصاف دولت چهاردهم برای توسعه و تجهیز ناوگان حمل‌ونقل عمومی عزم خود را جزم کرده است.
مسعود نصرتی، معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور در آیین واگذاری هزار دستگاه کامیونت کمپرسی به سازمان شهرداری‌ها و ‌دهیاری‌های کشور و راه‌اندازی خط تولید اتوبوس درون شهری، تعداد اتوبوس‌های مورد استفاده در کشور را حدود 12 هزار و 800 دستگاه اعلام کرد و گفت: «برای بهبود ناوگان حمل‌و‌نقل شهری و کاهش آلودگی هوا نیازمند خودروهای باکیفیت هستیم. در سال 1400 در مجموع 23 هزار و 700 دستگاه اتوبوس در کشور وجود داشت که این رقم به دلیل فرسودگی اکنون به 12 هزار و 800 دستگاه کاهش یافته است در حالی که قرار بود با اولویت اتوبوس‌های برقی، به عدد 30 هزار دستگاه برسیم. در حال حاضر11 شرکت اتوبوس‌سازی فعال در کشور وجود دارد که برای تولید با آنها مذاکره شده و واردات اتوبوس نیز در دستور کار قرار دارد.» 
 نصرتی با بیان اینکه هزینه‌های مربوط به خودروهای شخصی و آلودگی هوا بسیار بالا است، گفت: «نبود اولویت‌بندی مناسب در توسعه حمل‌و‌نقل شهری باعث استفاده بسیار شهروندان از خودروهای شخصی شده است.»
رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور از برنامه دولت چهاردهم برای ارتقای حمل‌ونقل عمومی در شهرها خبر داد و از رسانه‌ها درخواست کرد در اطلاع‌رسانی و حمایت از واردات و تولید خودروهای برقی، تاکسی‌های باکیفیت و اتوبوس‌های جدید همکاری کنند.

فاصله زیادی بین تولید و نیاز کشور وجود دارد
هنوز فاصله زیادی نسبت به خط تولید داخل با نیازی که در کشور داریم، وجود دارد. نصرتی معاون وزیر کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: «در سال 1400 افق طرح ما این بود که 30 هزار اتوبوس درون شهری داشته باشیم. اما به هدفمان نرسیدیم چون 23 هزار و 700 اتوبوس داشتیم، امسال این 23 هزار و 700 اتوبوس به 12 هزار و 800 اتوبوس کاهش یافته است. 11 شرکت تولیدکننده اتوبوس در ایران داریم. ثبت سفارش و اعلام نیاز به همه شرکت‌ها داده شده است.» 
او با بیان اینکه خوشبختانه تأمین مالی هم با انتشار اوراق و منابع نقدی که در کشور هست به وجود آمده، تأکید کرد: «شهرداری‌ها هم از این موضوع استقبال می‌کنند، چون اولویت دولت چهاردهم و شهرداری‌های کشور بحث ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی و همگانی است. در برنامه هفتم هم بر این موضوع تأکید شده و قانون هوای پاک هم تکالیفی را بر عهده ما گذاشته است. پس ما هر طور شده باید در راستای تقویت حمل‌و‌نقل عمومی تلاش کنیم و این قول را بدهیم که به تعهداتی که دولت، شهرداری‌ها، وزارت صمت و نیرو دارند، عمل می‌شود.» 
معاون وزیر کشور با اشاره به تأکید رئیس‌جمهوری در مورد توسعه و تجهیز ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی و مترو در مورد نحوه تأمین مالی این موضوع توضیح داد: «در حال حاضر از انتشار اوراق و تأمین مالی سال 1403 برای اتوبوس نقدینگی وجود دارد، یعنی هیچ دغدغه‌ای برای آن نداریم. برای امسال هم 16 همت داریم که در شهریور ماه 1405 نقد می‌شود. یعنی در حال حاضر در کشور برای خرید اتوبوس مشکل نقدینگی نداریم. بقیه مشکلات به ثبت سفارش برای تولید، ارتقای تولید و بحث خط تولیدها برمی‌گردد. متأسفانه بخش اعظم ناوگان حمل‌و‌نقل فرسوده است. پس باید این موضوع با سرعت ارتقا پیدا کند. پیشنهاد ما هم این بوده و به تصویب رسیده است که برای عبور از اضطرار باید حتماً اتوبوس وارد کنیم. برای برنامه میان‌مدت هم این 11 شرکت باید خط تولید را فعال کنند و به ما اتوبوس تحویل بدهند.» 
معاون وزیر کشور در پاسخ به سؤال دیگر «ایران» در مورد آخرین وضعیت واگن‌های مترو گفت: «در مورد واگن‌های مترو هم خوشبختانه 303 میلیون دلار پیش‌پرداخت داشته‌ایم. در اسفند ماه هم دو رام قطار که هر رام 7 واگن دارد، وارد ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی می‌شود. به دنبال آن، این موضوع تا سقف هزار و 770 واگن ادامه‌دار خواهد بود.»