رئیس فرهنگستان علوم:

توسعه کشور نیاز به تقویت علوم پایه دارد

گروه اندیشه/ دکتر محمدرضا مخبر دزفولی، رئیس فرهنگستان علوم، در مراسم یازدهمین دوره جایزه ابوریحان بیرونی با تأکید بر نقش بنیادین علوم‌پایه در توسعه کشور گفت: «اگر علوم پایه را تقویت نکنیم، فناوری‌های نو و پیشرفت علمی نیز شکل نخواهد گرفت.»

در مراسم یازدهمین دوره جایزه ابوریحان بیرونی که به همت گروه علوم پایه فرهنگستان علوم برگزار شد، از پژوهشگران جوان برجسته در رشته‌های ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و زمین‌شناسی تجلیل شد. در این مراسم، دکتر محمدرضا مخبر دزفولی، رئیس فرهنگستان علوم، با اشاره به جایگاه مهم علوم پایه در پیشرفت کشور گفت: «در دنیای امروز، فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی و محاسبات کوانتومی بر بنیان علوم پایه استوارند. کشورهایی که در این عرصه پیشتازند، اول در ریاضیات و فیزیک سرمایه‌گذاری کرده‌اند.»
او تأکید کرد که توسعه علمی بدون پشتوانه علوم‌پایه ممکن نیست و افزود: «اگر علوم پایه را تقویت نکنیم، خروجی‌های کاربردی نیز ضعیف خواهند بود. سهم پژوهش و توسعه در کشور هنوز کمتر از یک درصد تولید ناخالص ملی است، در حالی‌که این سهم باید چند برابر شود تا بتوانیم در علم جهانی جایگاهی درخور پیدا کنیم.»
مخبر دزفولی با بیان اینکه ابوریحان بیرونی و ابن‌سینا نمادهای جامع‌نگری و شجاعت علمی‌اند، گفت: «آنها تنها به دلیل نبوغ ذاتی ماندگار نشدند بلکه با پشتکار، شجاعت در آزمون و خطا و نگاه همه‌جانبه به علم، راه را برای نسل‌های بعد گشودند. همین روحیه تجربه‌گرایی و جسارت را باید در دانشمندان جوان امروز نیز زنده نگاه داریم.»
رئیس فرهنگستان علوم با انتقاد از بی‌توجهی به پژوهش‌های بنیادی خاطرنشان کرد: «باید تصمیمی شجاعانه برای سرمایه‌گذاری در علم گرفت. علم هزینه دارد اما هزینه نکردن برای علم، زیانی بزرگ‌تر برای آینده کشور خواهد داشت.» 
او همچنین بر ضرورت حمایت از پژوهشگران جوان تأکید کرد و گفت: «پیشرفت علمی بدون جسارت و تجربه‌گرایی ممکن نیست. باید به دانشمندان جوان فرصت خطا داد، زیرا ترس از اشتباه، نبوغ را خاموش می‌کند. عالمان علوم پایه ستون‌های اصلی توسعه علمی کشورند بنابراین باید بیشتر به آنان و علم‌شان توجه کنیم تا بتوانیم در مسیر توسعه، گام‌های بلندتری برداریم.»
مخبر دزفولی همچنین یادآور شد همان‌گونه که ابوریحان بیرونی و ابن‌سینا فراتر از مرزهای جغرافیا به گستره حقیقت نگریستند، امروز نیز ایران باید با تقویت علوم پایه و حمایت از پژوهشگران، مسیر خود را در نقشه جهانی علم تثبیت کند. 
او با طرح این پرسش که چرا نام‌هایی چون ابوریحان، ابن‌سینا و فردوسی قرن‌ها ماندگار مانده‌اند، افزود: «غربی‌ها در قرن نوزدهم لقب شهریار شرق را به ابوریحان دادند، زیرا او فراتر از مرز جغرافیا، به گستره حقیقت نگریست. نبوغ او تنها در علم نبود، بلکه در عمق نگاه به هستی و پشتکار مثال‌زدنی‌اش بود.»

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و هشتصد و هفتاد
 - شماره هشت هزار و هشتصد و هفتاد - ۰۵ آبان ۱۴۰۴