مسائل زیادی باقی ماندهاند!
محمدمحسن فایضی
کارشناس مسائل فلسطین
«به نظر میرسد مردم اسرائیل کاملاً درک نمیکنند که برخی معماها بدون حل باقی خواهند ماند.» این خلاصه یادداشت مفصل عاموس هرئیل، تحلیلگر مشهور اسرائیلی در روزنامه چپ هاآرتص است. او در یادداشتی نکاتی را مطرح میکند که به گفته خودش در پاسخ به شرایط پیش رو نوشته است. او میگوید: «اصطلاح کلیدی از این پس «ابهام سازنده» است! (به طور مثال) نتانیاهو به طرفدارانش میگوید که با عقبنشینی اسرائیل به خط زرد و بر اساس نقشههایی که آمریکاییها کشیدهاند، ارتش اسرائیل کنترل 53 درصد منطقه را حفظ خواهد کرد در حالی که ابتدا صحبت از حدود 70 درصد میکرد و آنچه بعداً اتفاق میافتد به رفتار حماس بستگی دارد و اگر از حکومت کنار نرود و سلاح خود را حفظ کند، اسرائیل عقبنشینی نخواهد کرد.»
این نویسنده اسرائیلی شفاف فاش میکند که اکنون نتانیاهو با سیاست ابهام در فضای عمومی رفتار خواهد کرد تا با این ابهام بتواند گام به گام مردم اسرائیل را از برخورد با معماهای باقی مانده دور نگه دارد. یک مثال او عقبنشینی اسرائیل از نوارغزه پیش و حین تبادل اسراست. نتانیاهو ابتدا از عدم عقبنشینی و هر توافقی تا آزادی کل اسرا سخن میگفت، سپس از ماندن در 70 درصد و حالا در روی کاغذ ماندن در 53 درصد (که بیشتر خارج از مناطق جمعیتی است) متعهد شده است و این در حالی است که در واقعیت بیش از این تخلیه
کرده است.
عاموس هرئیل ادامه میدهد: «آیا چنین مدلی (لبنان) در غزه نیز موفق خواهد بود وقتی همه نگاهها به آنجا معطوف است؟ و اگر نیروهایی از امارات، ترکیه یا اندونزی وارد شوند تا نظم جدید را تحمیل کنند، چه خواهد شد؟ چگونه به حمله پهپاد اسرائیلی در نزدیکی خود پاسخ خواهند داد؟ به نظر میرسد فلسطینیها موفق به بینالمللی کردن بیسابقهای از درگیری شدهاند، برخلاف اهداف اعلام شده نتانیاهو. مسائل زیادی باقی ماندهاند... موفقیتهای اطلاعاتی و نظامی در لبنان و سوریه و بعداً در ایران، خاطره شکست در اطراف غزه، دخالت عمیق بینالمللی ناشی از اقدامات اسرائیل در غزه تحت تأثیر «کشتار» را پاک نمیکند، اسرائیل در غزه دچار فرآیند وحشیگری شد که منجر به فروپاشی ارزشها شد و ما به سختی شروع به درک اثرات بلندمدت آن بر طبیعت ارتش اسرائیل کردهایم.»
این تحلیلگر نظامی اسرائیلی معتقد است نتانیاهو با تداوم ابهام سیاستهایش، به امید تکرار شبیه شرایط لبنان سعی دارد شرایط را در آینده برای ضربه و خلع سلاح حماس مهیا کند. اما او با یک مانع جدی روبهروست، آن هم بینالمللی شدن مسأله نوارغزه و دو سال کشتار در آنجا. این دو مؤلفه شرایط را برای تکرار سناریو لبنان برای غزه سخت و پیچیده میکند. در آینده چه خواهد شد با ابهام و سؤالات زیادی روبهروست.
نویسنده معتقد است وضعیت در نوار غزه با بینالمللی شدنش در این منطقه پیچیده خاورمیانه بر پیچیدگیهای آینده نوارغزه افزوده است و نتانیاهو دیگر تنها با احاطهای از یک دولت تندرو نمیتواند با مسأله برخورد کند. نویسنده برای اثبات سخنش یکی از مصداقهای این موضوع را حمله به قطر نام میبرد.
او معتقد است لحظه تعیینکنندهای که منجر به امضای توافق شد، حمله ناموفق اسرائیل در دوحه در ۹ سپتامبر و تلاش برای ترور اعضای تیم مذاکرهکننده حماس است. منافع اقتصادی ترامپ و مقامات ارشد دولتش با منافع قطریها درهم تنیده است و امیر قطر از این خشم استفاده کرد تا از ترامپ بخواهد پایان جنگ را به نتانیاهو تحمیل کند. به نظر میرسد آمریکاییها به این نتیجه رسیدهاند که دیگر نمیتوانند به دلیل پیامدهای منطقهای خطرناک آن اجازه دهند اسرائیل آتش درگیری با فلسطینیها را بیش از این بی نیتجه روشن نگه دارد.
