سهیل موفق کارگردان فیلم کودک «نوروز»:

نگاه به جهان با ذهن و زبان کودک آسان نیست

سینمای کودک و خانواده یکی از دشوارترین و حساس‌ترین گونه‌های سینمایی است که همواره در مسیر تولید و اکران با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بوده است. سهیل موفق، کارگردان شناخته‌شده سینما‌، در گفت‌وگو با «ایران» از مشکلات ساخت و سرمایه‌گذاری در فیلم‌های کودک سخن گفته و تجربه تولید فیلم «نوروز» به نویسندگی حمزه صالحی را تشریح می‌کند؛ فیلمی که با وجود دشواری‌های اقتصادی و کمبود منابع تبلیغاتی، توانست مخاطبان خود را جذب کند و نگاه فرهنگی متفاوتی به آیین نوروز ارائه دهد.
 
آقای موفق، شما سال‌هاست در حوزه سینمای کودک فعالیت دارید. به نظر شما چرا ساخت فیلم در این ژانر تا این اندازه دشوار است؟
ساخت فیلم برای کودک و خانواده از دشوارترین کارها در سینماست؛ چه از نظر محتوایی، چه بصری و چه در انتخاب بازیگر. جلوه‌های ویژه، طراحی صحنه و ریتم پرتحرک فیلم کودک همگی هزینه‌بر هستند و بخش خصوصی به‌سختی می‌تواند از عهده آن برآید.
من پنج سال برای جذب سرمایه‌گذار تلاش کردم و به اغلب نهادهای دولتی دارای بودجه فرهنگی مراجعه داشتم، نتوانستم جلب حمایت کنم. در نهایت، نتوانستیم سرمایه‌گذاران دولتی را جذب کنیم و پروژه در بخش خصوصی و با وجود فشار شدید اقتصادی ساخته شد. با این حال، هنرمندانی چون استاد علی نصیریان، شبنم مقدمی، مهدی هاشمی و افشین هاشمی با باور به کیفیت اثر و علاقه به موضوع آن، با دستمزدی کمتر از عرف معمول همکاری خود را اعلام کردند که این همراهی برایم بسیار ارزشمند بود.
به باور من، سینمای کودک دشوارترین ژانر سینماست، زیرا باید با ذهن و زبان کودک آشنا باشی و از نگاه او به جهان بنگری. بسیاری از فیلمسازان در مواجهه با این سختی‌ها، این حوزه را ترک می‌کنند و این یکی از آسیب‌های جدی سینمای کودک در کشور است.
 
تجربه ساخت و اکران فیلم «نوروز» برای شما چطور بود؟
فیلم «نوروز» اثری ملی و در عین حال فراملی است، چراکه جشن نوروز در میان بیش از 10 کشور به‌طور رسمی برگزار می‌شود و ریشه در تمدن پارس دارد. این فیلم حاصل پنج سال کار مشترک من و حمزه صالحی است. ما سعی کردیم اثری به‌روز، آموزنده و در عین حال سرگرم‌کننده بسازیم، اما شرایط اقتصادی دشوار اجازه تبلیغات مؤثر را نداد.
 فیلم در اکران نوروز سال ۱۴۰۳ حدود دو ماه بر پرده سینماها بود و پیش از آن نیز در بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر با دیگر آثار رقابت کرد. با وجود این، به دلیل نبود بودجه کافی برای تبلیغات، بسیاری از مخاطبان حتی از اکران آن مطلع نشده بودند.
پس از آن، فیلم در جشنواره میراث فرهنگی در شیراز به نمایش درآمد و بیش از ۴۰۰۰ دانش‌آموز به تماشای آن نشستند. استقبال پرشور کودکان و مربیانشان برایم بسیار ارزشمند بود؛ بسیاری از آنان با شگفتی و گلایه عنوان کردند که از اکران عمومی فیلم در ایام نوروز بی‌خبر بوده‌اند و خواستار ادامه نمایش آن شدند. این تجربه نشان داد که نبود تبلیغات کافی چگونه می‌تواند مانع دیده شدن یک اثر شود.
 
به نظر شما اصلی‌ترین موانع پیش روی سینمای کودک چیست؟
نبود حمایت مالی و سیاست‌گذاری مشخص در تولید فیلم‌های کودک، کمبود تبلیغات مؤثر و بی‌توجهی برخی نهادهای فرهنگی به این ژانر، از مهم‌ترین موانع هستند. بسیاری از سازمان‌هایی که بودجه فرهنگی دارند، سراغ پروژه‌های کودک نمی‌روند و این باعث شده سینمای کودک در حاشیه بماند و بسیاری از نیروهای خلاق آن از این حوزه فاصله بگیرند.

برای بهبود وضعیت سینمای کودک چه باید کرد؟
سینمای کودک نیازمند حمایت هدفمند و نگاه راهبردی است. باید فیلمسازان جوان و علاقه‌مند در کنار پیشکسوتان خوش‌ذوق و به‌روز در این حوزه مورد حمایت قرار گیرند و آثار به‌روز، متنوع و متناسب با ذائقه کودکان ساخته شود. همچنین خلق قهرمانان جدید، بویژه قهرمانان دختر، می‌تواند به جذب مخاطب و گسترش تأثیر فرهنگی این سینما کمک کند. سینمای کودک نه‌تنها یک سرمایه‌گذاری فرهنگی است، بلکه اگر درست مدیریت شود، می‌تواند در عرصه بین‌المللی نیز موفق باشد و تصویر انسانی و فرهنگی ایران را به نسل‌های آینده منتقل کند.