سهیلا یادگاری
گروه اقتصادی

آیین روز جهانی اسکان بشر با شعار «پاسخ به بحران‌های شهری» روز گذشته با حضور نمایندگانی از کمیته اسکان بشر سازمان ملل در ایران، در وزارت راه و شهرسازی برگزار شد. با توجه به مخاطرات و بحران‌هایی که از گذشته و بحران‌های جدیدی که شهرها را تهدید می‌کند، شعار امسال، راه‌حل‌هایی برای پایداری شهرها در برای بحران‌های طبیعی، زیست محیطی، کمبود منابع مانند آب و انرژی، پدیده جدید تغییر اقلیم و فرونشست را درخواست دارد و ارائه می‌دهد.
سرعت توسعه شهرها و افزایش جمعیت شهرنشینی همراه با بحران‌های جدید و قدیمی، از معضلات شهری در ایران است. جمعیت شهری ایران از دهه 50 میلادی تا کنون 11 برابر شده و بیش از ۷۷ درصد از ایرانیان در شهرها زندگی می‌کنند. این در حالی است از اوایل دهه 80 شمسی تا کنون تعداد شهرهای کشور از 800 شهر به 1470 شهر رسیده است. بر اساس این گزارش برآوردهای ملی نشان می‌دهد که بین ۵ تا ۸ میلیون واحد مسکونی برای تأمین تقاضای مسکن، کاهش مسکن ناامن و ناکافی و تقویت بافت شهری آسیب پذیر مورد نیاز است به‌طوری که متوسط یک خانواده شهری در ایران برای تهیه یک آپارتمان متوسط لازم است چند دهه پس‌انداز کند.
رویکرد دولت مبنی بر اولویت دادن به مسکن با توجه به احکام برنامه هفتم توسعه ملی اهدافی مانند بهبود دسترسی به مسکن با کاهش سال‌های انتظار، کاهش بافت فرسوده شهری و پیشبرد روش‌های صنعتی ساختمان‌سازی را نشان می‌دهد. دولت خود را متعهد قوی به راه‌حل‌های فراگیر و پایدار می‌داند. بر اساس اعلام دفتر اسکان بشر سازمان ملل در ایران، این اهداف ملی با هدف یازدهم توسعه پایدار - یعنی تبدیل شهرها و سکونتگاه‌های انسانی به شهری فراگیر ایمن، تاب آور و پایدار - همسو هستند.

خسارت به 9 هزار واحد مسکونی در حملات رژیم صهیونیستی
فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی در مراسم روز جهانی اسکان بشر، با بیان اینکه در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه اخیر به ۳ مرکز بهداشتی و درمانی حمله شد و ۹ بیمارستان آسیب دید، گفت: «در شهر تهران به ۹ هزار و ۱۳۴ واحد مسکونی آسیب رسید که هزار و ۲۱۸ واحد آن دیگر شرایط اسکان ایمن را ندارد؛ در ۶ استان دیگر نیز به ۷۶۱ واحد مسکونی آسیب وارد شده است.»
وی اظهار کرد: «در جنگ تحمیلی اخیر بیش از ۳۰۰ زن غیرنظامی هدف مستقیم مهمات جنگی قرار گرفتند که ۱۲۶ نفر از آنان جان باختند. ۲۱۵ کودک و نوجوان زخمی شدند و ۴۷ کودک جان خود را از دست دادند. ۱۱ دستگاه آمبولانس و ۶ پایگاه اورژانس از بین رفتند، بدون آنکه هیچ مرکز نظامی در نزدیکی‌شان باشد. ۹ بیمارستان آسیب دیدند؛ دو بیمارستان، از جمله بیمارستان فارابی کرمانشاه، تخلیه شدند.»
وی ادامه‌ داد: «در روستاها نیز به سه مرکز بهداشتی و درمانی حمله شد و ۲۰ نفر از پرسنل سلامت، از جمله ۱۶ تکنسین اورژانس آسیب دیدند. باندها و تأسیسات فرودگاه‌های غیرنظامی ما در تهران، تبریز و اصفهان هدف قرار گرفت؛ که جز تلاش مذبوحانه رژیم صهیونی برای آسیب‌رساندن به زیست روزمره شهروندان منطق دیگری را نمی‌توان برای آن جست‌و‌جو کرد.»
وزیر راه و شهرسازی با تأکید بر اینکه تغییرات اقلیمی، خشکسالی، سیل، فرونشست زمین، طوفان‌های گرد و غبار و آتش‌سوزی‌های گسترده، دیگر رویدادهای استثنایی نیستند؛ بلکه بخشی از واقعیت روزمره بسیاری از کشورها شده‌اند، افزود: «ضرورت دارد در سطح سیاست‌گذاری تاب‌آوری شهری و آمادگی در برابر بلایا در دستور کار توسعه ملی قرار گیرد، ادغام مدیریت ریسک در همه برنامه‌های راهبردی توسعه شهری مدنظر قرار گرفته و سیاست‌های مبتنی بر شواهد؛ برنامه‌ریزی در حوزه شهری را راهبری نماید.»
عضو کابینه دولت چهاردهم در این راستا تعامل و همکاری میان وزارتخانه‌ها و دانشگاه‌ها را بسیار تعیین‌کننده دانست و اظهار کرد: «مشارکت جامعه مدنی و سازمان‌های غیر دولتی در کنار برنامه‌ریزان شهری، معماران، مهندسان و شرکای بخش خصوصی به عنوان سازندگان تاب‌آوری فردا نیز به همان اندازه حائز اهمیت است.»
وزیر راه و شهرسازی گفت: «برنامه اقدام برای ساماندهی و تمرکززدایی از کلانشهر تهران»، «سیاست‌های توسعه دریامحور با تأکید بر سواحل مکران در جنوب شرق ایران»، «برنامه عملیاتی در جهت تأمین زمین موردنیاز برای مسکن و توسعه شهری با رعایت اصول پایدار شهری و آمایش سرزمین»، «ضوابط ایمنی و پدافند غیرعامل»، تصویب «سند ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی»، تصویب «بسته تشویقی رونق سکونت در محدوده‌های تاریخی» با هدف تسهیل نوسازی و مرمت بناهای تاریخی و ایجاد پایداری، بخشی از برنامه‌های اجرایی در راستای توسعه شهری است.