آغاز طرح آموزش مدیریت بحران سالمندی با همکاری سازمان ملل و سه کشور آسیایی
روند سالمندی در ایران رو به زنانه شدن است
گروه اجتماعی- مراسم روز جهانی سالمند با حضور رئیس سازمان بهزیستی، اعضای شورای ملی سالمندان، سفرای چین، ژاپن و کرهجنوبی و نماینده صندوق جمعیت ملل متحد برگزار شد. در این مراسم که فرصتی بود برای بازنگری در سیاستها و تقویت نگاه انسانی و فرهنگی به سالمندی، بر ضرورت بهرهگیری از ظرفیتهای فرهنگی، علمی و اجتماعی برای مواجهه هوشمندانه با پدیده سالمندی و ارتقای جایگاه سالمندان در جامعه ایرانی تأکید شد.
رئیس سازمان بهزیستی کشور در این مراسم از اجرای طرح آموزش مدیریت بحران سالمندی با مشارکت سازمان ملل و همکاری سه کشور چین، ژاپن و کرهجنوبی خبر داد و گفت:«این طرح بر اساس «مثلث طلایی» شامل تمامیت، کفایت و عدالت طراحی شده است، به گونهای که همه افراد از خدمات به صورت شایسته و استاندارد بهرهمند شوند و گروهها و مناطق اولویتدار در دریافت خدمات در صدر قرار گیرند.»
سید جواد حسینی درباره طرح «سلام» نیز توضیح داد:«پاتوقهای سالمندی در سراسر کشور توسعه خواهند یافت. طرح «سلام» با محوریت سلامت اجتماعی و محلهمحور نیز در ۱۵ استان کشور در حال اجراست که در آن از ظرفیت ساعات غیرآموزشی ۱۱۵ هزار مدرسه برای آموزشهای اجتماعی بهره گرفته میشود.»
حسینی با اعلام اینکه در حال حاضر ۶۷۵ مرکز سالمندان در کشور فعال هستند، گفت:«۱۰۲ مرکز ویزیت در منزل، ۱۰۱ مرکز مراقبت، ۱۵۷ مرکز روزانه و ۴۶ خانه حمایتی سالمندان در حال ارائه خدمات هستند. علاوه بر این، تربیت ۳۰۰۰ مشاور سالمند آغاز شده است و ایجاد دهکده سالمندان نیز در دستور کار قرار دارد.»
او با تأکید بر ضرورت توجه به پدیده تنهایی سالمندان، از اجرای طرح شناسایی زنان سالمند فقط در ۱۸ استان کشور خبر داد که تاکنون ۵۱ هزار نفر شناسایی شدهاند.
سید ضیا هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی معاون اول رئیسجمهور نیز در این مراسم گفت:«در فرهنگ ایرانی، سالمندی ضدارزش نیست، بلکه نشانهای از تجربه، خرد و جایگاه والای اجتماعی است. سالمندان در جامعه ما سرمایههایی با احترام و اعتماد بیشتر نسبت به نسل جوان محسوب میشوند و جوانان نیز حرمت آنان را پاس میدارند.»
وی با اشاره به اشتراکات فرهنگی ایران با جوامع شرقی تأکید کرد:«نگاه به سالمندی باید فراتر از چالشهای جمعیتی و مبتنی بر ارزشهای دینی و سنتهای ملی باشد.»
وی با اینکه خواستار طراحی سیاستهایی متناسب با فرهنگ ایرانی ـ شرقی شد با ابراز امیدواری بر اینکه ایران بتواند الگویی موفق در مواجهه با پدیده سالمندی ارائه دهد، گفت:«دبیرخانه شورای ملی سالمندان، سازمان بهزیستی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دانشگاهها با ظرفیت علمی موجود، در تلاشاند با برنامهریزی دقیق، سالمندی را به فرصت تبدیل کنند.»
دکتر رهنما از اعضای تیم تحقیقاتی دانشگاه علوم توانبخشی و رفاه اجتماعی نیز با اشاره به روند زنانه شدن سالمندی در ایران، هشدار داد و گفت:«جمعیت زنان سالمند تنها، رو به افزایش است. هماکنون حدود یک میلیون و ۱۲۰ هزار سالمند تنها در کشور زندگی میکنند و پیشبینی میشود این رقم تا سال ۱۴۳۰ به سهونیم میلیون نفر برسد. زنان سالمند تنها، پس از فوت همسر با کاهش درآمد، وابستگی اقتصادی و مشکلات معیشتی مواجهاند. موانع فرهنگی مانند انگ اجتماعی، تبعیض جنسیتی و تابوی ازدواج مجدد نیز انزوای آنان را تشدید میکند. بیشتر این زنان در دهکهای پایین درآمدی قرار دارند، دارای سطح سواد پایینی بوده و از حمایتهای کافی برخوردار نیستند.»
رهنما با تأکید بر اینکه اگر زیرساختهای حمایتی فراهم نشود، مشکلاتی مانند فقر، بحران مسکن و کاهش حمایت خانوادگی شدت خواهد یافت، گفت:«برای بهبود وضعیت این گروه، بازنگری در قوانین، توسعه بیمه و خدمات حمایتی، تقویت سازمانهای مردمنهاد و تغییر نگرش فرهنگی ضروری است.»
او با اعلام اینکه در حال حاضر ۷.۱ درصد از این زنان هیچ درآمدی ندارند و به حمایتهای غیررسمی وابسته هستند، توضیح داد:«با وجود چالشهای اجتماعی، سبک زندگی آنان در آینده به سمت استقلال، افزایش اعتمادبهنفس و ارتقای مهارتها حرکت خواهد کرد. همچنین پیشبینی میشود تا سال ۱۴۳۰ نرخ باسوادی در میان آنان افزایش چشمگیری داشته باشد.»
این محقق خواستار توجه جدی به موضوع سالمندی در نظام برنامهریزی و بودجه شد و پیشنهاد داد تبعیضهای مثبت در ارائه خدمات توانبخشی و حمایتی برای زنان سالمند تنها در نظر گرفته شود تا نابرابریها کاهش یابد و حقوق آنان حفظ شود.

