ندا سیجانی
گروه فرهنگی

کنسرت «رستمزاد» با اجرای ارکسترموسیقی ملی ایران و رهبری میهمان امیر پورخلجی، شامگاه دوشنبه 7 مهرماه در تالاروحدت به روی صحنه رفت. روایتی موسیقایی ازشاهنامه با روایتگری باران نیکراه.
تلفیق شعر و موسیقی، اتفاق تازه‌ای نیست واین دو عنصر مهم هنر از دیرباز پیوند عمیقی با یکدیگر داشته و دارند و بی تردید این همنشینی، در بیان احساسات و عواطف مردم بسیارتأثیرگذار بوده تا آنجا که موجب شده نگاه هنرمندان و مخاطبان را به خود جذب کند؛ مانند اجراهایی که در این چند سال اخیر شاهد بوده‌ایم. البته دراین بین شاهنامه از اقبال بیشتری برخوردار بوده و داستان‌های آن در قالب موسیقی و یا با عنوان‌های دیگر چون کنسرت‌نمایش به اجرا درآمده است. مانند کنسرت‌نمایش «هفت‌خان اسفندیار» به کارگردانی حسیــــن پارســـــایی، کنســـــــرت نمایش«سی» و بسیاری از این دست که اغلب روایت‌های داستانی آن مربوط به اسفندیار و رستم و سهراب است. اما «رستمزاد» داستان دیگری است. این اجرا به آهنگسازی امیر پورخلجی برای ارکستر زهی نوشته و تنظیم شده و تولد زال تا زایش رستم را در 17 پرده روایت می‌کند که شامل «پرولوگ»، «آغاز داستان»، «خواب دیدن سام نریمان»، «پادشاهی دادن سام زال را»، «دیدار زال و مهراب کابلی»، «مهر پیوستن رودابه به زال»، «رفتن پرستندگان رودابه به دیدن زال زر»، «رفتن زال به نزد رودابه»، «نخستین دیدار زال و رودابه»، «نامه نوشتن زال به نزدیک‌ پدرش سام»، «آگاه شدن سیندخت و مهراب از شیفتگی زال و رودابه»، «آگاهی یافتن منوچهر از کار زال و رودابه»، «رفتن سام به جنگ مهراب»، «فرستادن سام، زال را با نامه، به نزد منوچهر»، «رسیدن زال به نزد منوچهر و آزمودن زال»، «پاسخ منوچهر به‌ سام و پیوند زال و رودابه» و «رستمزاد» بوده است.
زال از چهره‌های شاخص شاهنامه است و داستان عاشقی او و به دنیا آمدن فرزندش رستم از روایت‌های زیبای شاهنامه فردوسی است که بسیار مورد توجه بوده و همان‌طور که قبل‌تر اشاره شد آهنگسازان و کارگردانان بسیاری از داستان‌های شاهنامه بهره گرفته‌اند.
سیدسعید سرابی، مدیرکل دفتر هماهنگی امور استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ابوالفضل صادقی‌نژاد دبیر شورای ارزشیابی هنرمندان کشور، سیدامیرعباس ستایشگر معاون آفرینش‌های هنری بنیاد رودکی، بهزاد عبدی، حسین علیشاپور، سیدمحسن حسینی و... از میهمانان این اجرا بودند.

تلفیق شعر و موسیقی در جذب مخاطب بسیار تأثیرگذار است
حسین علیشاپور، خواننده نام‌آشنای موسیقی ایران درگفت‌و‌گو با«ایران» درباره نقش و اثرگذاری موسیقی در درک و دریافت بهتر شعر و ادبیات بیان کرد: «هر زمان که ادبیات با موسیقی همراه شد، موفق عمل کرده است و این موضوع در جذب مخاطب هم بسیار تأثیرگذار بوده. به‌طور مثال سال‌های بسیاری از ساخت و اجرای «اپرای مولوی» می‌گذرد اما همچنان مورد اقبال مخاطبان است یا اپرای سعدی یا اپرای خیام و یا دیگر فرم‌های موزیکال که بر اساس ادبیات یا فرازهای ادبی تعریف شده‌اند و به عقیده من یکی از راه‌های کشاندن مردم به سمت موسیقی خوب و مناسب همین روش است.»
به گفته او«هنرمندان بسیاری در این زمینه فعالیت می‌کنند و حتی علاقه‌مندند کارهایی دراین فرم موسیقایی تولید کنند، اما شرایط حاضر اوضاع اقتصادی درهمه زمینه‌ها تأثیرگذار بوده است و شاید نتوانند به تنهایی از پس این ماجرا بربیایند. بنابراین لازم است بخش‌های دولتی و حاکمیتی همراهی‌های لازم را در این زمینه داشته باشند و یک برنامه‌ریزی توأم با حمایت و هدایت صورت بگیرد.»

بــــرش

موسیقی درک و دریافت شعر را
بهتر و جذاب‌تر می‌کند
امیر پورخلجی، آهنگساز و رهبر میهمان ارکستر ملی در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره این اجرا گفت: «کنسرت «رستمزاد» برای اولین‌بار است که در ایران اجرا می‌شود و تولید آن بسیار زمانبر بود. متن آن به ترجمه استاد فریدون جنیدی بوده و از آن بهره گرفته‌ایم و بارها روی آن کار شد تا به مرحله اجرا رسید. آهنگسازی آن هم حدود دوسالی طول کشید و در نهایت با پشتکار و تلاش توانستیم این کاررا به سرانجام برسانیم وان‌شاءالله در خارج از کشور هم به اجرا خواهیم گذاشت.»
او در ادامه درباره همراهی ارکستر موسیقی ملی ایران گفت: «رپرتوار نوازنده‌های ارکستر معمولاً متغیر و متفاوت از موسیقی بود که ما انتخاب کردیم و در این زمینه یک مقدار چالش‌هایی وجود داشت اما با این تفاسیر نوازنده‌های ارکستر در این اجرا بسیار همراه بودند و زحمات بسیاری کشیدند.»
به گفته این آهنگساز «موسیقی المانی است که می‌تواند صحنه‌ها را به لحاظ احساسی پردازش کند و برهمین اساس در کنار هم قرار گرفتن شعر و موسیقی بسیار تأثیرگذار است و به باور من شنیدن آن را هم بهتر و جذاب‌تر می کند. البته تصمیم داریم در اجراهای آینده المان‌های بیشتری به این اجرا اضافه کنیم که امیدوارم انجام شود.»