بسیاری از رهبران و نمایندگان کشورها به هنگام سخنرانی نخست وزیر اسرائیل صحن را ترک کردند
تحقیر نتانیاهو در سازمان ملل
با ورود نشست مجموع عمومی سازمان ملل به چهارمین روز خود، فضای حاکم بر این رویداد و سخنرانی سران کشورهای جهان همچنان متوجه جنایات اسرائیل در غزه و کرانه باختری است. زمانی که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی برای سخنرانی در جایگاه قرار گرفت، بسیاری از نمایندگان و رهبران حاضر در اعتراض به وضعیت غزه، محل را ترک کردند.
مجمع امسال که با کنفرانس بزرگ سعودی-فرانسوی برای به رسمیت شناختن فلسطین آغاز شد، شاهد حمایت بیشتر کشورها از مردم مظلوم غزه و محکومیت رژیم صهیونیستی بود. در روز سوم و چهارم این رویداد نیز رهبران کشورهای آفریقایی، آسیایی و حتی اروپایی با انتقاد از آنچه در سرزمینهای اشغالی و غزه میگذرد، خواستار پایان تجاوز اسرائیل و آتشبس فوری شدند.
در روز سوم و چهارم مجمع ۲۰۲۵ همچنین به اهمیت چندجانبهگرایی و رد یکجانبهگرایی آمریکایی و در سازمان ملل پرداخته شد. انتقادات گسترده از تریبون سازمان ملل علیه جنایات اسرائیل در غزه و کرانه باختری و حمایت های صریح از مردم فلسطین در نطق های سخنرانان نشان دهنده انزوای روز افزون رژیم اسرائیل در فضای بین الملل است. همه آنها که به هنگام سخنرانی نتانیاهو صحن را ترک کرده بودند، وقتی نوبت به سخنرانی نخست وزیر پاکستان رسید به صحن مجمع عمومی بازگشتند.
شهباز شریف نخستوزیر پاکستان گسترش شهرکهای غیرقانونی اسرائیل در کرانه باختری اشغالی و «هجوم نسلکشانه» اسرائیل در غزه را محکوم کرد.
او مستقیماً به قتل هند رجب، دختر ششساله فلسطینی که در حین فرار خانوادهاش از شهر غزه کشته شد، پرداخت. داستان او یکی از ماندگارترین جنایات جنگ بوده است. او گفت: «همه ما صدای لرزان او را در آن تماس تلفنی شنیدهایم که هند کوچک در حالی که برای زنده ماندن زیر هجوم اسرائیل تلاش میکرد، برقرار کرد.»
او افزود: «آیا میتوانید تصور کنید که آن دختر کوچک، هند رجب، انگار دختر ما بود؟» او خواستار پایان جنگ شد.
جهان چندقطبی
و شکست انحصار غربی
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده یکی از اولین سخنرانان مجمع امسال بود که ارزیابی تیرهای از نهادهای جهانی ارائه داد. به نظر میرسد اکثر قریب به اتفاق سخنرانانی که پس از او صحبت کردند، همچنان به آرمانهای سازمان ملل ایمان داشته، هرچند تعدادی خاطرنشان کردند که نظم جهانی در آستانه نقطهای حساس قرار دارد.
در همین حال، ویلیام روتو رئیسجمهوری کنیا به تاریخ جامعه ملل به عنوان داستانی هشداردهنده اشاره کرد. او گفت: «نهادها به ندرت به دلیل فقدان ایدههای قوی شکست میخورند. اغلب زمانی که نتوانند خود را تطبیق دهند، در اقدام تردید کنند و مشروعیت خود را از دست بدهند، اهمیت خود را از دست میدهند.»
جولیوس مادآ بیو، رئیسجمهوری سیرالئون نیز در روز سوم نشست گفت: «آفریقا با ۱.۴ میلیارد نفر جمعیت و بزرگترین بلوک منطقهای در سازمان ملل، هیچ کرسی دائمی ندارد.» او افزود: «این ناعادلانه و غیرقابلقبول است. این امر اعتبار شورا و مشروعیت تصمیمات آن را تضعیف میکند.»
در حال حاضر، شورای امنیت تنها پنج عضو دائم دارد که عبارتند از چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و ایالات متحده.
به همین ترتیب، روتو از کنیا اشاره کرد که آفریقا بخش عمدهای از دستور کار شورا را تشکیل میدهد و برخی از بزرگترین نیروهای حافظ صلح را تأمین میکند، اما «تنها قارهای است که کرسی دائمی در میز اصلی ندارد.» او گفت: «اصلاح شورای امنیت لطفی به آفریقا یا هیچکس دیگری نیست. این یک ضرورت برای بقای خود سازمان ملل است.» او افزود: «اگر سازمان ملل بخواهد در این قرن همچنان مرتبط باقی بماند، باید واقعیتهای امروز را منعکس کند، نه ترتیبات قدرت پس از جنگ در سال ۱۹۴۵.»
لی کیانگ، نخستوزیر شورای دولتی چین که به نمایندگی از پکن در این اجلاس حضور یافته، گفت: «همبستگی همه را بالا میبرد در حالی که تفرقه همه را پایین میکشد.» او افزود: «راه پیش رو ممکن است سخت و پر از دستانداز باشد، اما وقتی همه کشورها متحد شوند و با حسن نیت همکاری کنند، قدرتهای ما به نیروی عظیمی تبدیل میشود که با آن میتوانیم هر بادی را تحمل کنیم و از هر مانعی عبور کنیم.»
لی خاطرنشان کرد: «یکجانبهگرایی و ذهنیت جنگ سرد در حال بازظهور است. قوانین و نظم بینالمللی که طی ۸۰ سال گذشته ساخته شدهاند، با چالشهای جدی مواجه هستند و سیستم بینالمللی که زمانی مؤثر بود، بهطور مداوم مختل میشود.» او افزود: «چگونه میتوانیم، وقتی با اقدامات بیرحمانه هژمونیسم و زورگویی مواجه میشویم، ساکت و تسلیم بمانیم از ترس قدرت؟» او گفت: «و چگونه میتوانیم اجازه دهیم اشتیاق و فداکاری اجدادمان در تأسیس سازمان ملل بهسادگی در صفحات تاریخ محو شود؟»
انتقادهای مخفی و عیان از ترامپ
سابین مونونی، معاون نخستوزیر لیختناشتاین خواستار حمایت از قوانین بینالمللی و دیوان کیفری بینالمللی شد. او با اشاره به تحریمهای ایالات متحده علیه این دیوان گفت: «امروز خود دیوان کیفری بینالمللی تحت حملات سیاسی قابل توجهی قرار دارد و هدف تحریمهای بیسابقهای قرار گرفته است.»
این تحریمها در پاسخ به تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی درباره سربازان آمریکایی و همچنین صدور احکام بازداشت برای نتانیاهو و یوآو گالانت، وزیر دفاع سابق اسرائیل، اعمال شده است. ایالات متحده متعاقباً چندین سازمان حقوق بشری فلسطینی را به دلیل همکاری با این دیوان تحریم کرد.
مونونی گفت: «این لحظهای است که ما باید از این نهاد منحصربهفرد محافظت کنیم، یکی از قویترین بیانیههایی که میتوانیم برای ابراز تعهد خود به قوانین بینالمللی ارائه دهیم.»
لوئیس آرسه، رئیسجمهوری بولیوی در سخنرانی خود هشدار داد: «جهان امروز بیش از ۸۰ سال پیش دچار اختلاف شده و در برابر خود قرار گرفته است. امروز بیش از ۸۰ سال پیش نابرابری توزیع ثروت در جهان وجود دارد. فقر، نابرابری و بیعدالتی در حال افزایش است.» در حالی که اکثر رهبران از حمله به ترامپ خودداری کرده یا تنها بهصورت غیرمستقیم و ظریف این کار را انجام دادهاند، آرسه شاید مستقیمترین و تندترین انتقاد را از رهبر ایالات متحده در مجمع عمومی سازمان ملل ارائه کرد.
او ترامپ را یکی از دلایل این مشکلات ذکر کرد و گفت که جنگهای کنونی به دلیل وسواس بیش از حد دولت جدید ترامپ برای بازگرداندن جایگاه ایالات متحده به عنوان قدرت هژمونیک و به قیمت نظام تجارت آزاد جهانیسازی لیبرال و ایجاد درد و مرگ است. آرسه همچنین تجمع نظامی ایالات متحده در کارائیب که شامل حملات فراقانونی به قایقها غیرنظامی بوده را محکوم کرد و آن را «اقدام تحریکآمیز امپریالیسم» خواند.
صدای فلسطینیان
در سازمان ملل
حسن شیخ محمود، رهبر سومالی اولین نفری بود که در روز سوم مجمع درخواست آتشبس در غزه را مطرح کرد. او گفت: «سومالی همچنان عمیقاً نگران رنج مداوم مردم فلسطین، خشونتهای ادامهدار است.» او افزود: «آوارگی و محرومیتی که در سرزمینهای اشغالی از جمله غزه، وجود دارد، وجدان جمعی ما و اقدام فوری را میطلبد.» او خواستار آتشبس فوری و پایدار و دسترسی بدون مانع به کمکهای بشردوستانه شد.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین که به دلیل عدم صدور ویزا توسط دولت ترامپ برای او و هیأت همراهش نتوانست به نیویورک سفر کند، سخنرانی خود را از طریق ارتباط ویدیویی انجام داد.
عباس گفت: «امروز نزدیک به دو سال که مردم فلسطین در نوار غزه با جنگی از نسلکشی، تخریب، گرسنگی و آوارگی مواجه بودهاند.» او افزود که این نسلکشی «توسط نیروهای اشغالگر اسرائیلی انجام شده که در آن بیش از ۲۲۰ هزار فلسطینی کشته و زخمی شدهاند که اکثریت آنها کودکان، زنان و سالمندان غیرمسلح هستند.»
او خاطرنشان کرد: «آنچه اسرائیل انجام میدهد صرفاً تجاوز نیست. این یک جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است که مستند و نظارت شده و در کتابهای تاریخی و صفحات وجدان بینالمللی بهعنوان یکی از وحشتناکترین فصلهای فاجعه انسانی در قرنهای بیستم و بیستویکم ثبت خواهد شد.»
آنتونیو کاستا، رئیس شورای اروپا سخنرانی خود را نه با بحث درباره اوکراین که در مرزهای اروپایی جریان دارد، بلکه با درخواست صریح برای صلح در غزه آغاز کرد: «در غزه، ما شاهد رنجی غیرقابلتصور، کودکان، خانوادههای گرسنه، پناهگاهها و فاجعه انسانی هستیم که وجدان جهان را شوکه میکند. استفاده از گرسنگی بهعنوان سلاح جنگی غیراخلاقی بوده و چیزی است که کلمات از توصیف آن عاجزند.» او تأکید کرد که مردم فلسطین حق امنیت و زندگی در کشوری قابلقبول را دارند.»
کشور بریتانیا که وزیر خارجه خود را برای شرکت در این رویداد فرستاده بود، ضمن تکرار به رسمیت شناختن فلسطین، آنچه در غزه اتفاق میافتد را غیرقابلقبول دانست. دیوید لمی، وزیر خارجه گفت که این وضعیت «غیرقابلدفاع است. غیرانسانی است. کاملاً غیرقابلتوجیه است و باید اکنون پایان یابد.» او خاطرنشان کرد که بریتانیا این هفته «با افتخار» دولت فلسطین را به رسمیت شناخت. او ضمن انتقاد از هرگونه اشغال بیشتر کرانه باختری توسط رژیم صهیونیستی، به امتناع این رژیم از کمکهای بشردوستانه نجاتبخش و قحطی فاجعهباری که به دلیل تشدید عملیات نظامی اسرائیل و آوارگی مکرر خانوادههای فلسطینی ایجاد شده، حمله کرد.

