پس از گذشت 3 سال از حادثه تلخ هشتم مهرماه ۱۴۰۱ در زاهدان، با پیگیری‌های مستمر و همت مسئولان، پرونده این حادثه به نتیجه رسید و فصل نوینی از وحدت، همدلی و آرامش در سیستان و بلوچستان آغاز شد. با دستور رهبر معظم انقلاب، حمایت دولت و همراهی علمای اهل سنت و شیعه، خانواده‌های جان‌باختگان و مجروحان مورد تکریم قرار گرفتند و گام‌های مهمی برای بازسازی اعتماد اجتماعی در این استان برداشته شد. این روند، نویدبخش روزهای روشن‌تری است که در سایه وفاق ملی، امنیت و توسعه پایدار را برای مردم این منطقه به ارمغان می‌آورد.
هشتم مهرماه سال 1401 در بحبوحه اعتراضات، لحظاتی پس از پایان نماز جمعه شهر زاهدان، به واسطه برخی عوامل، فضا ملتهب شد و ناآرامی و درگیری مسلحانه به وجود آمد. در این حادثه، ابتدا عده‌ای پس از پایان نماز جمعه اهل سنت با حمله به کلانتری 16 زاهدان و به قصد تصرف آن، موجب بروز تنش و درگیری با نیروهای مستقر در کلانتری شده و طی تیراندازی، متأسفانه عده‌ای زخمی و کشته شدند. ادعای تجاوز یک مأمور انتظامی به یک دختر از جمله دلایل تجمع مقابل کلانتری 16 بود اگر چه نیروی انتظامی چنین ادعایی را تکذیب کرد و مسئولان قضایی قول بررسی‌های آن را داده بودند. در بخشی از بیانیه شورای تأمین استان درباره این حادثه آمده بود: « ضمن پذیرش قصور برخی از مأموران و عزل رئیس وقت کلانتری ۱۶ و فرمانده انتظامی شهرستان زاهدان و همچنین جبران خسارت وارده به جان‌باختگان بی‌گناه و خانواده‌های آنان اعلام می‌دارد که پرونده حوادث تلخ زاهدان اعم از محرکین، اغتشاشگران و مهاجمان به کلانتری و از طرفی مسئولین ذی‌ربط انتظامی جهت رسیدگی به تخلفات و جرائم، تشکیل و به همراه مستندات کامل برای رسیدگی همه‌جانبه به مرجع قضائی ارسال‌شده تا به‌صورت دقیق و بر اساس ضوابط قانونی مورد رسیدگی قرار گیرد.»
به دنبال این حادثه، رهبر معظم انقلاب اسلامی پس از دریافت گزارش‌های مستند از ابعاد ماجرا، دستوراتی «قاطع، جامع و راهبردی» صادر فرمودند. رهبر معظم انقلاب همچنین با اعزام هیأتی ویژه به استان، پیگیری مستقیم و میدانی موضوع را خواستار شدند.

تأکید رئیس‌جمهوری بر تسریع رسیدگی و وفاق ملی
پس از استقرار دولت چهاردهم، رئیس‌جمهوری نیز در جلسات متعددی بر تسریع در رسیدگی به حادثه هشتم مهرماه، دلجویی از خانواده‌های آسیب‌دیدگان و تلاش برای ایجاد وفاق ملی تأکید کرد.
در دستور رئیس‌جمهوری آمده بود، دولت موظف است با هماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط، با احقاق حقوق خانواده‌های داغدار، گام‌های اساسی برای بازسازی اعتماد اجتماعی در استان بردارد.
در اولین واکنش‌ها، جمعی از علما و معتمدین شیعه و سنی استان، اعضای جبهه مردمی انقلاب، چهره‌های شاخص سیاسی اصلاح‌طلب و «مهدی ارباب»، رئیس شورای سیاست‌گذاری ستاد دکتر پزشکیان در سیستان و بلوچستان، با حضور در استانداری و نیز صدور پیام‌های جداگانه، از تلاش‌های استاندار و نماینده ولی فقیه در این استان و مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زایی امام جمعه مسجد مکی زاهدان و مجموعه مدیران استان، تقدیر کردند. «مهدی ارباب»، رئیس شورای سیاست‌گذاری ستاد دکتر پزشکیان در سیستان و بلوچستان، در پیام خود نوشته بود:«تشکر ویژه از همه عزیزانی که در جریان این آشتی و صلح تلاش کردند، بویژه استاندار محبوب و مردمی استان، جناب آقای مهندس بیجار. بارها گفته‌ و باز هم می‌گوییم، استاندار بومی و از جنس مردم، درک بهتری از جریان‌های استان دارد. توفیق و سلامتی روزافزون برای تمامی خدمتگزاران ایران عزیز مسألت داریم.»

دستور ویژه رهبر معظم انقلاب و پیگیری رئیس‌جمهوری
«منصور بیجار» استاندار سیستان و بلوچستان، به عنوان مسئول اصلی پیگیری این پرونده در استان، مجموعه اقدامات حقوقی، حمایتی، قضایی و اجتماعی این پرونده را در گفت‌و‌گو با «ایران» تشریح کرد:«در پی وقوع این حادثه تلخ که به جان‌ باختن و مجروح شدن تعدادی از هموطنان‌‌‌مان منجر شد، رهبر معظم انقلاب پس از دریافت گزارش‌های مستند، دستوراتی قاطع، جامع و راهبردی صادر فرمودند که از جمله آنها می‌توان به تأکید بر برخورد قانونی با متخلفان، تکریم خانواده‌های جان‌باختگان و مجروحان، لحاظ ‌شدن این افراد در زمره خانواده شهدا و ایثارگران و مهم‌تر از همه رعایت دقیق و اصولی حق‌الناس اشاره کرد.»
وی ادامه داد:«بعد از این دستور بود که با همکاری نهادهای مربوطه، شورای تأمین استان، شورای راهبردی، معتمدان محلی و نمایندگان خانواده‌های آسیب‌دیده، اقدامات گسترده‌ای انجام و اعتبارات لازم برای پرداخت خسارات، تأمین و دیه جان‌باختگان و مجروحان پرداخت شد. علاوه بر این، واگذاری زمین، ارائه تسهیلات بانکی و بسته‌های حمایتی نیز در دستور کار قرار گرفت.» بیجار با تأکید بر مسائلی با اهمیت‌تر از مشکلات مالی افزود:«آنچه اهمیت بیشتری داشت، احیای اعتماد عمومی، تقویت انسجام اجتماعی و حفظ کرامت انسانی در بستر گفت‌وگوی ملی و منطقه‌ای بود.» استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به برگزاری نشست‌های مهم گفت:«دو نشست کلان با حضور علمای اهل سنت و تشیع، بزرگان طوایف و اقشار مختلف مردم برگزار شد. در این جلسات، ابعاد حادثه شفاف‌سازی و زمینه‌های آن به صورت مستند مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در اقدامی نمادین و اخلاقی، در مسجد مکی از مردم عذرخواهی شد و از آنان برای گذشت و همدلی دعوت به عمل آمد.»
 نماینده دولت در سیستان و بلوچستان تأکید کرد:«سخنان مولوی عبدالحمید در این جلسات بسیار اثرگذار بود. ایشان با دعوت به آرامش، بر ضرورت حفظ انسجام، وحدت ملی، امنیت پایدار و تمامیت ارضی کشور تأکید کرد.»
تأکید استاندار بر پیوند عاطفی با مردم
بیجار با تأکید بر حفظ وفاق ملی افزود:«من فرزند همین استانم، خانواده‌ام از همین مردم است. خدا را گواه می‌گیرم از اولین لحظه پیگیر حقوق مردم بوده‌ام.هیچ چیز جای عزیزان‌مان را نمی‌گیرد، اما به حرمت این مکان مقدس و چادر مادران، از خانواده‌ها می‌خواهم گذشت کرده و اجازه ندهیم دشمن از این موضوع سوءاستفاده کند.» وی افزود:«با استقرار دولت چهاردهم و وفاق ملی، رئیس‌جمهوری بر تسریع در رسیدگی همه‌جانبه به این حادثه و التیام آلام بازماندگان تأکید داشت.»
استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به دوران جنگ تحمیلی 12 روزه گفت:«در زمان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه که دشمن انتظار داشت مسائل داخلی در استان اتفاق بیفتد، با ایستادگی و حمایت شما از نظام و حکومت، نقشه آنان نقش بر آب شد. این حمایت ادامه خواهد داشت.»

قدردانی علمای اهل سنت
جمعی از علمای اهل سنت شهرستان‌های ایرانشهر، خاش، زاهدان، سرباز و راسک نیز با حضور در استانداری از تلاش‌های استاندار برای حل مسأله حادثه هشتم مهر زاهدان و برقراری آرامش اجتماعی قدردانی کردند.
در این دیدار تأکید شد:«اقدام‌های انجام‌ شده برای احقاق حقوق خانواده‌های جان‌باختگان و برقراری عدالت در پرونده حادثه هشتم مهر زاهدان، گامی مؤثر در جهت تقویت نظام مقدس جمهوری اسلامی، امیدآفرینی، آرامش عمومی و تقویت اعتماد اجتماعی  است.»

تقدیر جبهه مردمی انقلاب و معتمدین
جمعی از اعضای جبهه مردمی انقلاب اسلامی و معتمدین اقوام و طوایف استان نیز با حضور در دفتر استاندار، از اقدامات منصور بیجار قدردانی کردند. نمایندگان جبهه مردمی انقلاب در این نشست گفتند:«حل مسأله هشتم مهر یک مطالبه عمومی و مورد تأکید مقام معظم رهبری بود. اقدام استاندار در تبدیل این پرونده به تجربه‌ای ملی از عدالت و وفاق، گامی مهم در راستای تحقق منویات رهبر معظم انقلاب مبنی بر تأمین امنیت همراه با عدالت است.»

نقش محوری مسجد مکی
در آشتی اجتماعی
«مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی» امام جمعه مسجد مکی اهل سنت زاهدان هم در این زمینه اظهار کرد:«بهره‌گیری از راهکارهای بومی و احترام به فرهنگ مردم می‌تواند بسیاری از مسائل و مشکلات سیستان و بلوچستان را رفع کند. اگر در روند احترام‌گزاری یا رسیدگی به مسائل کوتاهی صورت گرفته است، از مردم عزیز عذرخواهی می‌کنم.» 
وی با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی و حفظ امنیت و وحدت در سراسر کشور افزود:«هدف اصلی ما حفظ امنیت، احترام به مردم و پیگیری واقعیت‌ها با پرهیز از حاشیه‌سازی است. روشن شدن حقیقت وقایع، مطالبه‌ای عمومی و مورد تأکید مردم استان است. اگر اشتباهی رخ داده، باید با شهامت پذیرفته و با صداقت از مردم پوزش خواسته شود.»
صدور احکام متهمان حادثه
«حجت‌الاسلام علی موحدی‌راد» رئیس کل دادگستری سیستان و بلوچستان گفت:«احکام متهمان حادثه هشتم مهر زاهدان صادر و جان‌باختگان بی‌گناه این حادثه به‌عنوان شهید شناسایی و دیه آنان پرداخت شده است.» وی افزود:«دستگاه قضایی پس از بررسی دقیق پرونده و احراز وقوع قتل عمد، متهمان را به حداکثر مجازات قانونی یعنی ۱۰ سال حبس محکوم کرد. با توجه به عنایت رهبر معظم انقلاب، کشته‌شدگان بی‌گناه شهید اعلام شدند و مجروحان نیز جانباز محسوب می‌شوند.»

تأکید فرمانده قرارگاه قدس سپاه
بر مردمی‌سازی امنیت 
سردار حسن مرتضوی، فرمانده قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه در جنوب شرق کشور نیز گفت:«مسئولیت امنیت در منطقه با تکیه بر اعتماد فرماندهی معظم کل قوا، بر عهده مردم است و کوچک‌ترین خطا یا قصور از سوی هر مأموری که به اخلال در امنیت منجر شود، بی‌درنگ مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.» او افزود:«دشمنان ملت ایران در تلاشند با سوءاستفاده از احساسات مردم، موجی از بی‌ثباتی ایجاد کنند اما نجابت و همراهی خانواده‌های شهدا و سران طوایف مانع تحقق این اهداف شوم شده است.»
«سردار محمدرضا اسحاقی» فرمانده انتظامی سیستان و بلوچستان نیز گفت:«احکام محکومیت برای متهمان حادثه هشتم مهر صادر شده و پلیس مطابق قانون تابع مراجع ذی‌صلاح است. اتحاد و همبستگی مردم بلوچ، شیعه، سنی، کرد و عرب سرمایه‌ای بزرگ برای امنیت و انسجام ملی است.»
 وی تأکید کرد:«پلیس خود را خادم مردم خوب و خونگرم سیستان و بلوچستان می‌داند و در اجرای احکام قانونی با نهایت دقت و مسئولیت‌پذیری عمل می‌کند.»
حادثه هشتم مهرماه ۱۴۰۱ در زاهدان، اگرچه زخمی عمیق بر پیکره اجتماعی استان بر جای گذاشت، اما با تلاش نهادهای مسئول، حمایت رهبر معظم انقلاب، پیگیری رئیس‌جمهوری و همراهی مردم، اکنون به فرصتی برای آغاز فصل تازه‌ای از وحدت و همدلی تبدیل شده است. صلح و وفاق شکل‌ گرفته در استان، نتیجه هم‌افزایی مسئولان و اعتماد اجتماعی مردم است و امید می‌رود با استمرار این مسیر، سیستان و بلوچستان نه‌تنها نماد امنیت، بلکه الگویی از همبستگی و توسعه در کشور باشد.