هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل زیر سایه جنگ و اختلاف
غـزه مایـه شرم جامعه جهانی است
ترامپ متحدان اروپایی، سازمان ملل و تغییرات اقلیمی را به باد انتقاد گرفت
هر ساله در ماه سپتامبر، رهبران سراسر جهان در سازمان ملل متحد در نیویورک گرد هم میآیند تا درباره بزرگترین مسائل پیش رو بحث و قطعنامههایی تصویب کنند. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در دومین سهشنبه سپتامبر آغاز به کار میکند. امسال، این مجمع در ۹ سپتامبر و تعیین برنامهکاری نشست توسط دبیرکل و کارهای سازمانی آغاز شد. در روزهای پس از آن نیز نمایندگان جلساتی برگزار کردهاند، کمیتههایی تشکیل دادهاند و برای بحث سطح بالا آماده شدند.
جنگهای اوکراین، غزه و سودان بر نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل سایه انداخته است. بحرانهای اقتصادی، مهاجرتی و همچنین موضوع شدیداً مورد اختلاف تغییرات اقلیمی نیز از جمله موضوعاتی بود که رهبران جهانی به آن پرداختهاند. در حالی رؤسای جمهوری، نخستوزیران و سایر رؤسای کشورها برای نشست سازمان ملل گرد هم آمدند که در حداقل سه قاره، آتش جنگ همچنان شعلهور است و بیاعتمادی عمومی بیسابقه به نهادهای بینالمللی همچنان وجود دارد. سال به سال، مقامات سازمان ملل و رهبران جهانی از این گردهمایی برای ارائه تکرار شعارها، ایدههای بزرگ و نقشهراههای مفصل برای تغییر استفاده میکنند اما پیشرفت ملموس همچنان غایب اصلی این رویدادهاست.
شرکتکنندگان و سخنرانان
بیش از ۱۵۰ رئیس دولت و سران کشورها در مجمع عمومی سخنرانی میکنند. همه کشورهای عضو دعوت شدهاند تا سخنرانی ایراد کرده و جلسه توسط رئیس مجمع عمومی که در حال حاضر آنالنا بائربوک، وزیر خارجه سابق آلمان است، اداره میشود. طبق سنت، برزیل همیشه اولین کشوری است که سخنرانی میکند؛ رسمی که از سال ۱۹۵۵ و زمانی که این کشور داوطلبانه برای شروع بحث اعلام آمادگی کرد، آغاز شد. به عنوان کشور میزبان، ایالات متحده معمولاً دومین سخنران است. امسال، این ترتیب دینامیکی جالب ایجاد کرد؛ زیرا لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا، رئیسجمهوری برزیل که به نمایندگی از کشورش سخنرانی کرد، با دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده که بلافاصله پس از او در جایگاه ایستاد، روابط پرتنشی داشته است. ترامپ دولت لولا را به کینهتوزی سیاسی علیه ژائیر بولسونارو رئیسجمهوری سابق برزیل و متحدش متهم کرده که هفته گذشته به دلیل توطئه برای کودتا پس از شکست در انتخابات ۲۰۲۳ مقابل لولا محکوم شد.
برای سایر کشورهای عضو، ترتیب سخنرانی بر اساس سطح نمایندگی (رئیس دولت، رئیس کشور یا وزیر)، ترجیحات اعلامشده و توازن جغرافیایی تعیین میشود.
بحث تا روز شنبه، ۲۷ سپتامبر ادامه مییابد و در روز دوشنبه، ۲۹ سپتامبر از سر گرفته میشود؛ زیرا هیچ جلسهای در روز یکشنبه برگزار نمیشود.
دستورکارهای جنجالی
هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل با شعار «با هم بهتر: ۸۰ سال و بیشتر برای صلح، توسعه و حقوق بشر» آغاز به کار کرد. امسال، تحولات فلسطین یکی از محورهای اصلی بوده و به تغییرات اقلیمی، هوش مصنوعی، بحرانهای غذایی جهانی و درگیریهای سراسر جهان و دیگر مسائل مهم نیز پرداخته شد.
فرانسه، آندورا، بلژیک، لوکزامبورگ، مالت و موناکو در یک اجلاس سطحبالا در نیویورک که مشترکاً توسط فرانسه و عربستان سعودی برگزار شد، کشور فلسطین را به رسمیت شناختند. استرالیا، کانادا، پرتغال و بریتانیا که قبلاً فلسطین را به رسمیت شناخته بودند نیز در این نشست سخن گفتند. اکنون کشور فلسطین توسط ۱۵۷ کشور از ۱۹۳ عضو سازمان ملل، یعنی ۸۱ درصد جامعه بینالمللی به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته شده است. این اقدامات نشاندهنده روند رو به رشد بینالمللی برای به رسمیت شناختن کشور فلسطینی است. در این حال، تلاشها برای اعطای عضویت کامل در سازمان ملل به فلسطین همچنان توسط ایالات متحده که سابقه طولانی در وتوی قطعنامههای انتقادی از اسرائیل دارد، مسدود شده است.
امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه در مصاحبه با شبکه فرانسوی BFMTV گفت اگر ترامپ واقعاً خواهان جایزه صلح نوبل است، تنها راه این بوده که به توقف جنگ غزه کمک کند.
همچنین در روز چهارشنبه، پادشاه اسپانیا با شرمآورخواندن سکوت جهانی مقابل جنایتهای رژیم صهیونیستی در نوار غزه، بر ضرورت آتشبس بیقید و شرط تأکید کرد. فلیپه ششم همچنین اظهار کرد: «در مورد فلسطین و غزه، نمیتوانیم نسبت به بمبارانها از جمله بمباران بیمارستانها ساکت بمانیم و چشمان خود را بر روی این تحولات ببندیم. این موضوعات باعث شرم جامعه جهانی است.»
سیریل رامافوسا، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی نیز با انتقاد از بیتوجهی رژیم صهیونیستی به قوانین بینالمللی و احکام دادگاه کیفری بینالمللی، خواستار اقدام جهانی برای مقابله با نسلکشی این رژیم در نوار غزه شد.
چهار کشور آمریکای لاتین برزیل، شیلی، کلمبیا و پرو ضمن تأکید بر چندجانبهگرایی، خواستار احترام به قوانین بینالمللی و صیانت از حاکمیت کشورهایشان شدند. آنها همچنین قویاً جنایات اسرائیل در غزه را محکوم کرده و خواستار اقدام سریع در این باره شدند. رئیسجمهوری کلمبیا حتی ایده تشکیل ارتشی برای نجات جان فلسطینیان از تجاوزگری اسرائیل را مطرح کرد. او همچنین درخواست پیگرد قانونی علیه مقامهای آمریکایی، از جمله ترامپ که او را مسئول مرگ جوانان در کارائیب در جریان عملیات مبارزه با مواد مخدر دانست، مطرح کرد.
رئیسجمهوری پرحاشیه
روز سهشنبه، دونالد ترامپ برای اولینبار از سال ۲۰۲۰ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کرد. او در برابر رهبران جهان سخن گفت و به موضوعات مهاجرت جهانی، تغییرات اقلیمی و دیپلماسی بینالمللی پرداخت و به مشکلات فنی ساختمان سازمان ملل نیز طعنه زد. این سخنرانی که با تلهپرامپتر خراب انجام شد، بازگشت ترامپ به صحنه مجمع عمومی سازمان ملل پس از پنج سال بود.
از انتقاد به کشورهای متحد درباره غزه گرفته تا اظهارنظر درباره محیطزیست و تغییرات اقلیمی، سخنرانی دونالد ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل همانچیزی بود که تقریباً همه از ترامپ انتظار داشتند. ترامپ درخواست کشورهای متحد برای حمایت از به رسمیت شناختن کشور فلسطین در بحبوحه تجاوز و کشتار ادامهدار اسرائیل به غزه را رد کرد. او از کشورهای اروپایی خواست مجموعه تحریمهای اقتصادی پیشنهادی او علیه روسیه را بپذیرند و ادعا کرد که چنین اقداماتی به پایان جنگ در اوکراین کمک خواهد کرد.
دونالد ترامپ همچنین تغییرات اقلیمی را «بزرگترین فریب تاریخ» خواند و نهادهای بینالمللی را متهم کرد که مردم را گمراه کردهاند. او خاطرنشان کرد: «به نظر من، این بزرگترین فریب تاریخ است.» رئیسجمهوری آمریکا افزود: «تمام این پیشبینیهایی که توسط سازمان ملل و بسیاری دیگر اغلب به دلایل نادرست انجام شده، اشتباه بودند.» او با اشاره به پیشبینیهای تغییرات اقلیمی گفت: «این پیشبینیها توسط افراد نادان انجام شده که ثروت کشورهایشان را هدر دادهاند و به همان کشورها هیچ شانسی برای موفقیت ندادهاند.»
رهبر آمریکا سازمان ملل را به دلیل ناکامی در تحقق پتانسیل خود مورد انتقاد قرار داد و گفت که این نهاد بینالمللی اکنون تنها به نوشتن نامههای «تند و تیز» بدون اقدامات بعدی بسنده میکند. ترامپ گفت: «اینها کلمات توخالی هستند و کلمات توخالی جنگها را حل نمیکنند.» او همچنین ادعا کرد که ایالات متحده «داغترین» و «بهترین» کشور برای کسب و کار بوده و به این افتخار کرد که اقتصاد آمریکا «بزرگتر و حتی بهتر» از دوره اول حضورش در کاخ سفید است.
رئیسجمهوری آمریکا در جریان سخنرانی خود به خرابی تلهپرامپتر طعنه زد و با شوخی گفت که اپراتور آن به دردسر بزرگی افتاده است. ترامپ گفت: «برایم مهم نیست که این سخنرانی را بدون تلهپرامپتر انجام دهم، چون تلهپرامپتر کار نمیکند.» او با خنده افزود: «فقط میتوانم بگویم هر کسی که این تلهپرامپتر را اداره میکند، حسابی به دردسر افتاده است.»
ترامپ همچنین به خرابی پلهبرقی در ساختمان سازمان ملل اشاره کرد و گفت که اگر ملانیا ترامپ، بانوی اول در «فرم عالی» نبود، ممکن بود زمین بخورد. او با طنز گفت: «این دو چیزی است که از سازمان ملل نصیبم شد: یک پلهبرقی خراب و یک تلهپرامپتر معیوب.»

