هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک در حالی آغاز شده که ایران و بازیگران اصلی جامعه بین‌المللی از تروئیکای اروپایی تا چین و روسیه و حتی ایالات متحده درگیر معادله‌ای حساس و سرنوشت‌ ساز پیرامون آینده قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت هستند؛ قطعنامه‌ای که تا همین چند هفته پیش به‌ مثابه یکی از آخرین موانع در برابر بازگشت تحریم‌های چندجانبه تلقی می‌شد اما حالا به نقطه کانونی فشارها و امتیازگیری‌های دیپلماتیک بدل شده است.
وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی سه‌شنبه گذشته دیداری برگزار کردند که از بیرون می‌توانست نشانه‌ای از تمایل دو طرف برای کاستن از تنش‌ها و یافتن روزنه‌ای تازه در دیپلماسی باشد. با این حال قرائن و اظهارات پس از آن دیدار نشان داد که مسیر توافق چندان هموار نیست. آنچه بویژه در مواضع نمایندگان اروپا برجسته شد، بهانه‌جویی آنان نسبت به ابتکارات تهران بود که نشان می‌داد تروئیکا همچنان اسیر همان الگوی دیرینه بی‌عملی و سیاست‌ورزی متناقضی است که در سال‌های اخیر اعتماد متقابل را بشدت فرسوده است. همزمان، یکی از مقامات ارشد دیپلماتیک فرانسه پس از جلسه مشترک وزرای خارجه پاریس، برلین و لندن با سید عباس عراقچی ادعا کرد که ایران هنوز شرایط تعیین ‌شده از سوی اروپا را برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌های شورای امنیت برآورده نکرده است. او تأکید کرد: «توپ در زمین ایران است»؛ عبارتی که نشان می‌دهد پایتخت‌های اروپایی به ‌جای پذیرش مسئولیت سهم خود در انسداد مسیر دیپلماسی بار دیگر ترجیح می‌دهند بار سنگین را بر دوش تهران بیندازند.

2 دیدار عراقچی با «گروسی»
عراقچی عصر سه‌شنبه پس از نشست با تروئیکای اروپایی برای بار دوم با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نیویورک دیدار کرد؛ دیداری که تنها یک روز پس از گفت‌وگوی پیشین و در ادامه رایزنی‌های گسترده میان ایران و قدرت‌های جهانی صورت گرفت و هدف اصلی آن، یافتن راهی برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها و فراهم آوردن بستر ادامه دیپلماسی بود.
گروسی پس از این دیدار تأکید کرد که اگر تهران و کشورهای اروپایی بتوانند در همین هفته به توافقی دست یابند، تیمی از بازرسان آژانس آماده اعزام به ایران خواهد بود. او با بیان این جمله که «هرجا اراده باشد، راهی هم هست» تلاش کرد امید به گشایش را زنده نگه دارد. مدیرکل آژانس گفت که «قدرت‌های اروپایی می‌خواهند ببینند این تدابیر چگونه می‌تواند در چهارچوب مذاکرات جاری قرار گیرد» و ادامه داد که «آن‌ها می‌خواهند شاهد پیشرفت ملموس و فوری روابط ایران و آژانس باشند.» رایزنی‌ها پیرامون پرونده هسته‌ای در حالی در فشرده‌ترین حالت در سازمان ملل جریان دارد که پیشتر کره جنوبی به‌عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت در ۲۸ شهریور (۱۹ سپتامبر) پیش‌نویس قطعنامه‌ای را برای تداوم لغو تحریم‌ها به رأی گذاشت. این طرح که می‌توانست مانعی در برابر بازگشت خودکار محدودیت‌ها باشد، به دلیل کمبود آرا ناکام ماند. بدین ترتیب با اقدام اروپا و با چراغ سبز آمریکا شمارش معکوس برای بازگشت عملی تحریم‌ها آغاز شد. بررسی مواضع اروپا در هفته‌های اخیر یک الگوی تکراری با تأکید بر شروط حداکثری، بی‌توجهی به ابتکارات ایران و در نهایت بازتولید همان سیاست بی‌عملی را آشکار می‌سازد که عملاً به افزایش خصومت‌ها دامن زده است. با وجود این چالش‌ها هیأت دیپلماتیک ایران در نشست جاری مجمع عمومی سازمان ملل می‌کوشد گام‌هایی عملی برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها بردارد. 
این اقدامات اگرچه هنوز به نقطه پایانی نرسیده اما نشان می‌دهد که تهران قصد ندارد صرفاً در موضع دفاعی باقی بماند.

 محدودیت‌های تازه علیه هیأت ایرانی
محدودیت‌های تازه‌ای که دولت آمریکا بر دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک اعمال کرده، بار دیگر پرسش‌های جدی درباره چگونگی ایفای نقش این کشور به‌عنوان میزبان سازمان ملل متحد برانگیخته است. اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به این اقدام، آن را نقض آشکار تعهدات بین‌المللی آمریکا ذیل «معاهده مقر» توصیف کرد؛ معاهده‌ای که وظیفه اصلی آن تضمین آزادی تردد و فعالیت نمایندگان کشورهای عضو سازمان ملل در خاک آمریکا به‌عنوان دولت میزبان است. این بار اما دامنه محدودیت‌ها فراتر رفته که به گفته بقایی ماهیتی هدفمند دارد و به قصد ایجاد اخلال در کارکرد دیپلماتیک ایران در سازمان ملل طراحی شده است. سخنگوی وزارت خارجه در توضیح تبعات عملی این محدودیت‌ها تأکید کرد که تنها در هفته گذشته چندین نشست بین‌المللی به دلیل ممنوعیت خروج دیپلمات‌های ایرانی از محدوده تعیین ‌شده آمریکا بدون حضور نمایندگان ایران برگزار شده است. از نگاه تهران، این محرومیت‌ها نه‌تنها حقوق دیپلماتیک را مخدوش می‌کند بلکه تلاش عامدانه‌ای برای به حاشیه راندن صدای ایران در صحنه چندجانبه‌گرایی محسوب می‌شود. بقایی در پیامی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، افزود این سطح تازه از محدودیت‌ها حتی بر فعالیت‌های روزمره همچون خرید و جابه‌جایی نیز سایه انداخته و نشانگر سطح جدیدی از خصومت ساختاری دولت آمریکا علیه ایران است.

بــــرش

گفت‌و‌گوهای دوجانبه و چندجانبه در نیویورک
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل مجموعه رایزنی‌های گسترده‌ای را با همتایان خارجی خود در دستور کار قرار داد. عراقچی ابتدا با دیوید وان ویل، وزیر خارجه هلند دیدار کرد. عراقچی بر آمادگی ایران برای گسترش مناسبات دوجانبه تأکید کرد و در ادامه دو طرف درباره تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، بویژه موضوع هسته‌ای ایران، به تبادل نظر پرداختند.  عراقچی سپس با «یوناس گار استوره»، نخست‌وزیر نروژ هم ملاقات کرد. گفت‌وگوهای دو طرف فراتر از مناسبات دوجانبه رفت و به بررسی تحولات کلان منطقه‌ای و بین‌المللی کشیده شد. وزیر خارجه  کشورمان در ادامه دیدارهای جداگانه‌ای با «پنه‌لوپه یینگ ین وونگ»، وزیر امور خارجه استرالیا، «تاکه‌شی ایوایا»، وزیر خارجه ژاپن و «ایگنازیو کاسیس»، وزیر خارجه سوئیس انجام داد. این رایزنی‌ها با محورهای همگرایی بیشتر در مسائل دوجانبه و نیز بررسی وضعیت‌های پیچیده‌ای که نظام بین‌الملل در ماه‌های اخیر با آن مواجه بوده است، همراه شد. عراقچی علاوه بر رایزنی‌های دوجانبه در نشست عالی‌رتبه ابتکار توسعه جهانی هم حضور یافت. او در سخنانی بر ضرورت بازگشت به اصول همکاری چندجانبه تأکید کرد و یکجانبه‌گرایی را تهدیدی جدی برای صلح و توسعه جهانی خواند. او در ادامه تصریح کرد که در جهانی پر از نااطمینانی و شکاف‌های رو‌به‌گسترش، ابتکار توسعه جهانی می‌تواند چهارچوبی حیاتی برای همبستگی و اقدام مشترک باشد؛ بستری که نه تنها برای مدیریت چالش‌ها بلکه برای ترسیم آینده‌ای روشن‌تر برای همه ملت‌ها ضروری است. رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین با اشاره به چالش‌های نوظهور جهانی افزود: «ما به‌شدت نسبت به شکاف‌های فزاینده دیجیتال بویژه در حوزه فناوری‌های نوظهور از جمله هوش مصنوعی، نگران هستیم. از این رو، تضمین حکمرانی فراگیر، شفاف و عادلانه بر این فناوری‌ها، آن هم با مشارکت کامل و مؤثر کشورهای در حال توسعه، ضرورتی انکارناپذیر است». به تصریح عراقچی در این زمینه انجام اصلاحات ساختاری در نظام تصمیم‌‌گیری جهانی اهمیت حیاتی دارد تا امکان مشارکت برابر و واقعی کشورهای در حال توسعه در فرآیندهای مرتبط فراهم شود.