شب گذشته و در حاشیه هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، مقامات ایران و تروئیکای اروپا در یکی از آخرین پنجره‌های دیپلماسی برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل و تشدید بحران بین تهران و بروکسل به گفت‌و‌گو نشستند. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، سه‌شنبه شب به وقت محلی با وزرای خارجه سه کشور اروپایی و خانم «کایا کالاس» نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امنیتی، دیدار و گفت‌وگو کرد. 
وزارت خارجه در توضیح گفتگوهای انجام شده در این نشست اعلام کرد که با توجه به اقدام ناموجه و غیرقانونی در شروع روند بازگرداندن تحریم‌های لغو شده شورای امنیت، برخی ایده‌ها و پیشنهادها برای تداوم دیپلماسی مطرح شد و مقرر گردید رایزنی‌ها با همه طرف‌های دخیل ادامه یابد.
این نشست در حالی برگزار ‌شد که با فعال شدن مکانیزم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی، توافق هسته‌ای برجام عملاً وارد مرحله پایانی خود شده است. از نشست معاونان وزرای خارجه در استانبول پس از حملات نظامی آمریکا و اسرائیل به ایران تا توافق موقت ۱۸ شهریور میان عراقچی و رافائل گروسی در قاهره برای تداوم همکاری با آژانس، تهران تلاش کرده گام‌هایی عملی برای مهار بحران بردارد. عراقچی با همین رویکرد پای میز مذاکرات نیویورک آمد؛ جایی که تنها پنج روز تا بازگشت شش قطعنامه شورای امنیت باقی مانده و شامگاه ۲۸ سپتامبر می‌تواند نقطه بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران باشد. مردادماه امسال، فرانسه، بریتانیا و آلمان با فعال‌سازی مکانیزم ماشه مسیر بازاعمال تحریم‌ها را هموار کردند و شورای امنیت نیز جمعه گذشته نتوانست قطعنامه‌ای برای تمدید لغو آنها تصویب کند. در صورت عدم اقدام جدید، این تحریم‌ها تا پایان ماه جاری میلادی بار دیگر اجرایی خواهد شد.

عراقچی: تنهاراه‌حل دیپلماتیک وجود دارد
عراقچی در بدو ورود به نیویورک و حضور در مقر سازمان ملل در پاسخ به خبرنگاران گفت: «من اینجا هستم که از این چند روز باقی مانده برای رایزنی‌های دیپلماتیک استفاده کنیم که شاید یک راه‌حلی پیدا شود.
وزیر امور خارجه افزود: «در جریان سفر به نیویورک با عمده وزرای خارجه اروپایی دیدار خواهم کرد. این مقطعی است که طرف‌های مقابل باید تصمیم بگیرند که آیا همکاری را انتخاب می‌کنند یا تقابل را. آنها در زمان‌های مختلف جمهوری اسلامی ایران را امتحان کرده‌اند و می‌دانند ما با زبان فشار و تهدید پاسخگو نیستیم. بلکه ما به زبان احترام و کرامت پاسخ می‌دهیم. یک راه‌حل اگر وجود داشته باشد، فقط راه‌حل دیپلماتیک است.امیدوارم در رایزنی‌های این چند روز بشود به آن نقطه رسید، در غیر این صورت جمهوری اسلامی ایران اقداماتی که باید را اتخاذ می‌کند.»
عراقچی با اشاره به برنامه دیدار خود با رافائل گروسی مدیرکل آژانس انرژی اتمی در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد این سفر را «آخرین فرصت دیپلماتیک» خواند و گفت: «اقدام مخرب سه کشور اروپایی در شورای امنیت اگر نهایتاً عملی شود، ایران واکنش نشان خواهد داد و ما باز هم به شرایط جدیدی با آژانس می‌رسیم.»

رایزنی حساس عراقچی و گروسی
در همین راستا روز دوشنبه و در حاشیه هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، عراقچی با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، دیدار کرد تا درباره آخرین تعاملات دوجانبه گفت‌وگو کند. بنا بر بیانیه وزارت امور خارجه عراقچی در این دیدار با اشاره به «حُسن نیت و رویکرد مسئولانه» ایران در قبال پرونده هسته‌ای تأکید کرد که هرگونه پیشرفت در مسیر حل‌وفصل این موضوع منوط به آن است که سایر طرف‌ها نیز رفتاری مسئولانه نشان دهند و از طرح «خواسته‌های افراطی» و «سوءاستفاده از شورای امنیت سازمان ملل برای فشار بر تهران» دست بردارند.
اشاره عراقچی به رویکرد مسئولانه ایران معطوف به مجموعه اقدامات دیپلماتیکی است که تهران حتی از زمان بعد از جنگ برای حفظ فضای گفت‌و‌گو صورت داده و یکی از آخرین موارد آن طرح پیشنهادی تهران به تروئیکای اروپایی بود که 2 روز پیش از نشست شورای امنیت توسط وزیر امور خارجه کشورمان ارائه شد.عراقچی پنجشنبه شب ۲۷ شهریورماه در پیامی خبر داده بود که طرحی معقول و قابل‌اجرا را به همتایان اروپایی ارائه داده تا از وقوع بحرانی قابل اجتناب جلوگیری شود. با این حال، ایران به‌جای آنکه به محتوای این طرح پرداخته شود با مجموعه‌ای از بهانه‌ها و طفره‌روی‌های آشکار مواجه شد از جمله این ادعای مضحک که وزارت امور خارجه نماینده تمام ساختار سیاسی کشور نیست.

گروسی: توافق قاهره 
همچنان برقرار است
گروسی پس از دیدار اخیر با وزیر خارجه ایران در حاشیه سازمان ملل، رویکرد «مثبت» ایران در تعامل با آژانس را ستود؛ بویژه با توجه به توافق قاهره که اوسط شهریور میان دو طرف برای ازسرگیری همکاری‌های دوجانبه حاصل شد. وی همچنین از همه طرف‌های ذیربط خواست تا با بهره‌گیری از ظرفیت‌های دیپلماتیک مانع از تشدید تنش‌ها شوند. گروسی همچنین در گفت‌و‌گو با شبکه «پی‌بی‌اس» آمریکا گفت: «ایران به‌طور نسبی در سه مطالبه اصلی آمریکا و اروپا یعنی همکاری با آژانس، ارتباط با واشنگتن و شفاف‌سازی درباره مواد هسته‌ای همراهی می‌کند، هرچند همه خواسته‌های فنی هنوز محقق نشده است». او تأکید کرد بحران هسته‌ای ایران تنها از مسیر دیپلماسی قابل مهار است و هشدار داد نباید اجازه داد تنش جدیدی در خاورمیانه شکل بگیرد.
مدیرکل آژانس انرژی اتمی با اشاره به اینکه تصمیم رسمی شورای عالی امنیت ملی ایران درباره تعلیق همکاری با آژانس به او اعلام نشده است گفت: «توافق قاهره همچنان برقرار است و روند تعلیق آن «خودکار» نیست.» به گفته گروسی، بازرسی‌ها از جمله در بوشهر و یک رآکتور تحقیقاتی در ایران آغاز شده و ادامه خواهد داشت. او همچنین در پاسخ به پرسش‌ها درباره دسترسی بازرسان به مراکز حساس مانند فردو، نطنز و اصفهان گفت که این دسترسی‌ها نیازمند اطلاع‌رسانی و هماهنگی است، اما اصل همکاری ایران با آژانس برقرار مانده است.
این اظهارات در حالی مطرح شده است که پیش تر شورای عالی امنیت ملی در بیانیه‌ای اعلام کرده است پس از رأی منفی شورای امنیت به تمدید لغو تحریم‌های بین‌المللی، همکاری کشور با آژانس به‌طور «مؤثر» به حالت تعلیق درخواهد آمد.

بــــرش

رایزنی های دوجانبه عراقچی در نیویورک

عراقچی طی 3 روز گذشته مجموعه‌ای از دیدارهای دوجانبه و سخنرانی‌های مهم را صورت داد که  هدف اصلی آن‌ها پیگیری رایزنی‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل و همچنین تبیین مواضع ایران درباره مسائل منطقه‌ای، بین‌المللی و میراث فرهنگی بود. در دیدارهای دوجانبه، عراقچی با وزرای خارجه کشورهای اروپایی شامل اتریش، لهستان، سوئد، قبرس و فنلاند گفت‌وگو کرد. محور این دیدارها، بررسی روابط دوجانبه و تحولات بین‌المللی، ضرورت توقف نسل‌کشی در غزه و پرهیز از سوءاستفاده از شورای امنیت بود.  وزیر امور خارجه ضمن تأکید بر رویکرد مسئولانه کشورش در پرونده هسته‌ای، هشدار داد که هرگونه اقدام ناصواب یا فشار سیاسی، تبعات جدی برای صلح و ثبات منطقه‌ای خواهد داشت. عراقچی همچنین با همتایان منطقه‌ای خود از جمله وزیران امور خارجه سودان، عمان و مصر دیدار و درباره روابط دوجانبه و تقویت همکاری کشورهای اسلامی برای مقابله با تهدیدها و چالش‌های مشترک، به ویژه وضعیت فلسطین و نسل‌کشی مردم غزه گفت‌وگو کرد. عراقچی همچنین در دو نشست بین‌المللی سخنرانی داشت. او در اجلاس سازمان همکاری اسلامی به مناسبت هزار و پانصدمین سالگرد میلاد پیامبر اسلام، بر اهمیت آموزه‌های پیامبر برای صلح، همزیستی مسالمت‌آمیز، حمایت از مظلومان و مقابله با نسل‌کشی فلسطینیان تأکید کرد و از جامعه جهانی خواست تا اقدامی عاجل برای حمایت از مردم غزه انجام دهد. در نشست وزرای مجمع تمدن‌های کهن نیز عراقچی با تأکید بر ارزش حفاظت از میراث فرهنگی و تمدنی، تخریب عمدی محوطه‌های باستانی فلسطین توسط رژیم صهیونیستی را محکوم کرد و بر ضرورت توقف نسل‌کشی، ارسال کمک‌های بشردوستانه و حفظ میراث تمدنی برای نسل‌های آینده تأکید کرد.