در کنفرانس بینالمللی «اکتشافات اعماق فضا» مطرح شد
چین آماده دفاع از زمین در برابر سیارکها
آرزو کیهان
گروه علم و فناوری
دانشمندان چینی بتازگی در قالب سومین کنفرانس بینالمللی «اکتشافات اعماق فضا» که با حضور بیش از 400 میهمان از بیش از ۴۰ کشور و منطقه برپا شد، از طرحی برای دفاع از زمین در برابر سیارکها و همچنین اکتشاف و بهرهبرداری از منابع این سیارکها رونمایی کردند؛ طرحی که عملاً ایجاد یک سیستم دفاع در برابر سیارکهای نزدیک به زمین را در نظر دارد و البته در این میان از همکاریهای بینالمللی هم بینیاز نیست.
این سیارکهای خطرناک
سیارکهای نزدیک به زمین از خطرناکترین اجرام منظومه شمسی به شمار میروند و طبق نظریههای علمی، انقراض حدود ۷۵ درصد از گونههای جهانی از جمله دایناسورها، در نتیجه برخورد سیارک با قطر تقریبی ۱۰ کیلومتر به زمین در حدود ۶۶ میلیون سال پیش بوده است. در ۳۰ ژوئن ۱۹۰۸انفجار تونگوسکا در روسیه به دلیل برخورد شهابسنگ، بیش از 2 هزار کیلومترمربع از جنگلها را ویران کرد. در سال ۲۰۱۳ نیز انفجار یک سیارک بر فراز چلیابینسک روسیه، ۱۵۰۰ نفر را زخمی و ۳۰۰۰ ساختمان را ویران کرد.
مجموعه این اتفاقات باعث شده بشر خود را آماده دفاع در برابر سیارکها کند و برگزاری کنفرانس بینالمللی «اکتشافات اعماق فضا» هم به همین منظور بوده است. چین پیش از این نیز برنامههای مختلفی برای توسعه سیستم دفاع از زمین در برابر سیارکها داشته است. به عنوان مثال در سال ۲۰۰۶، اداره ملی فضایی چین برنامه بررسی اجرام نزدیک به زمین را آغاز کرد. همچنین در ۲۹ مه ۲۰۲۵، کاوشگر Tianwen-2 را برای نمونهبرداری از یکی از سیارکهای نزدیک به زمین با نام 2016HO3 با موفقیت پرتاب کرد.
این کشور همچنین برای رصد مداوم آسمان، یک تلسکوپ یک متری در رصدخانه «کوه بنفش» در شرق چین، تلسکوپ ۲.۵ متری در «لنگهو» در شمالغربی چین، تلسکوپ ۲.۱۶ متری در شینگلونگ در شمال چین و تلسکوپهای ۲.۴ متری و ۱.۸ متری در «لیجیانگ» در جنوبغرب چین مستقر کرده است. جدا از تلاشهای بومی، این کشور از همکاریهای بینالمللی نیز استقبال کرده و در سال ۲۰۱۴، شبکه بینالمللی هشدار سیارکها (IAWN) و گروه مشاوره برنامهریزی مأموریت فضایی (SMPAG)، به عنوان دو سازمان بزرگ جهانی برای دفاع از زمین در برابر سیارکها در چهارچوب سازمان ملل متحد تأسیس شدند. چین در توسعه برنامههایی برای حمایت از کشورهای نوظهور در حوزه فضا هم تاکنون اقدامات مناسبی داشته که عملاً برای آنها فرصتی برای رفتن به فضا ایجاد میکند. یکی از این تلاشها، مأموریتهای آینده «چانگ ای» است که زمینه پیشرفت علمی مشترک و فرصتهای جدیدی برای کشورهای نوظهور فراهم میکند.
یک سیستم هشدار زودهنگام
در این کنفرانس «وو ویرن»، طراح ارشد برنامه اکتشاف ماه چین، هدف از ساخت یک سیستم جامع تشخیص و دفاع از زمین در برابر سیارکهای نزدیک را نظارت و هشدار اولیه، مدیریت در مدار و پاسخ سیستماتیک دانست؛ یک سیستم یکپارچه نظارت مشترک فضایی-زمینی که قادر به ارائه هشدارهای دقیق و زودهنگام است. این فعال حوزه فضا یادآور شد:«از منظر حفظ امنیت زمین و تضمین تداوم تمدن بشری، ایجاد قابلیت دفاع در برابر سیارک، یک مأموریت مشترک برای همه بشریت است.»
وو ویرن افزود:«دادههای رصدی و یافتههای تحقیقاتی چین از طریق شبکه IAWN با شرکای بینالمللی به اشتراک گذاشته خواهد شد.» او خواستار همکاری فعال شرکای جهانی در زمینه نظارت مشترک زمینی، توسعه مشارکتی و میزبانی محموله و همچنین به اشتراکگذاری دادهها و نتایج شد.
فرصتها و تهدیدهای سیارکها
طراح ارشد برنامه اکتشاف ماه چین به این نکته اشاره کرد که این سیارکها، هم تهدید و هم فرصت هستند و خطرات و فرصتهای بالقوهای را برای بشریت به همراه دارند. «وو ویرن» در ادامه گفت:«چین با پیشبرد تلاشهای خود در زمینه اکتشافات فضایی عمیق، تأکید دارد اکتشاف و بهرهبرداری از منابع فضایی باید در خدمت رفاه همه بشریت باشد.» به گفته این محقق، سیارکهای نزدیک به زمین سرشار از آهن، نیکل، فلزات گروه پلاتین و منابع معدنی کمیاب هستند. حتی برخی از این سیارکها ممکن است حاوی منابع آبی باشند که میتوان از آن برای تولید و تأمین مجدد سوختها و منابع آب در محل استفاده کرد و در نتیجه، هزینه مأموریتهای اکتشافات اعماق فضا کاهش یابد. با توجه به این نگاه، بخشی از این کنفرانس به اقتصاد فضا اختصاص یافت و 10 بخش اصلی مورد توجه قرار گرفت. از این بخشها میتوان به بهرهبرداری از منابع، اینترنت، انرژی، زیستشناسی، حملونقل، فناوریهای هوشمند، ساختوساز، گردشگری، امنیت و خلاقیت فرهنگی اشاره کرد. اکتشاف در اعماق فضا، در واقع گسترش اقتصاد فضایی است که بر بهرهبرداری و استفاده از منابع اجرام آسمانی استوار است. البته تنها چین نیست که به دنبال استفاده از منابع موجود در این سیارکهاست و آمریکا، ژاپن، لوکزامبورگ و سایر کشورها هم پیش از این قوانینی برای اجازه توسعه منابع فضایی تصویب کردهاند.
