افت شاخص بورس به زیر ۲.۶ میلیون واحد
هجوم دوباره سرمایهها به پارکینگ؟
در معاملات روز گذشته بازار سهام، شاخص کل بورس تهران با افتی ۱.۴ درصدی، بار دیگر کانال ۲.۶ میلیون واحدی را از دست داد. این ریزش که با خروج گسترده سرمایه همراه بود، نشانهای جدی از تداوم بیاعتمادی فعالان بازار به روند آتی بورس و فضای مبهم اقتصاد کلان است. بیش از ۸۷۰ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد و حدود ۸۰ درصد نمادها نیز در مدار منفی معامله شدند. صف فروش بیش از ۲۲۰۰ میلیارد تومانی بدون خریدار باقی ماند؛ امری که نشان از قفلشدن بخش بزرگی از نقدینگی در نمادهای بورسی دارد.
ترس، بیاعتمادی و سردرگمی
در فضای سیاسی و اقتصادی
آنچه این روزها بیش از هر چیز بر بازار سهام سایه انداخته، ترکیبی از عوامل سیاسی، اقتصادی و روانی است. بیثباتی فضای سیاسی، نبود افق روشن برای تصمیمات اقتصادی و نگرانی از جا ماندن از رشد بازارهای موازی نظیر طلا و ارز موجب شده تا سرمایهگذاران ریسکگریزتر از همیشه رفتار کنند. بورس ایران که طی سالیان اخیر با چالش نبود اعتماد عمومی مواجه بوده، در شرایط فعلی نیز نتوانسته جایگاه امنی برای سرمایههای سرگردان فراهم کند.
دلار در آستانه ۱۰۰ هزار تومان
شکاف ارزی عمیقتر شد
در بازار ارز، دلار برای بار سوم در تلاش برای عبور از مرز روانی ۱۰۰ هزار تومان است. این در حالی است که نرخهای دستوری مورد استفاده در محاسبه سود شرکتهای بورسی همچنان در کانال ۷۰ هزار تومان باقی ماندهاند. این شکاف ارزی عمیق که ناشی از نظام چندنرخی ارز است، موجب شده تا تحلیلپذیری سودآوری شرکتها با ابهام روبهرو شود. از سوی دیگر، سرمایهگذاران نگران آن هستند که در صورت جهش بیشتر نرخ ارز، سود شرکتها با آن همگام نشود و از سودی که در بازارهای موازی کسب میکنند جا بمانند.
صندوقهای طلا؛ توقف در مسیر رشد
صندوقهای طلا نیز که در ماههای اخیر محل جذابی برای بخشی از سرمایهها شده بودند، روزی کمرمق را پشت سر گذاشتند. همزمان با توقف دلار در آستانه ۱۰۰ هزار تومان و ایست قیمت جهانی طلا پیش از اعلام تصمیم فدرال رزرو، این صندوقها نتوانستند بازدهی خاصی ثبت کنند. هرچند تقریباً قطعی شده بود که فدرال رزرو نرخ بهره را چهارشنبهشب به وقت تهران کاهش میدهد اما اینکه اعضای فد چه واکنشی به این تصمیم نشان میدهند و تحولات اخیر با مداخله سیاسی ترامپ در برخی عزل و نصبها چگونه بر استقلال این نهاد آمریکایی اثرگذار میشود، باعث توقف رشد قیمت جهانی طلا شده بود. به عبارت دقیقتر، اینکه سکاندار پولی آمریکا چه چشماندازی نسبت به آینده اقتصاد، تورم و روند نرخ بهره ارائه میکند مهمتر از تصمیم کاهش نرخ بهره محسوب میشد. بنابراین، بازار داخلی نیز همگام با تحولات بازار جهانی معاملات دیروز را دست به عصا ادامه داد، بهطوریکه حتی خروج پول ۱۱۸ میلیارد تومانی از سوی سرمایهگذاران خرد از صندوقهای طلا رخ داد.
کوچ سرمایهها به صندوقهای درآمد ثابت؛ بازگشت به پارکینگ
در میان این فضای پرابهام و نااطمینان، تنها مقصدی که در روز گذشته شاهد ورود چشمگیر سرمایه بود، صندوقهای درآمد ثابت بودند. این صندوقها که در ادبیات بازار سرمایه بهعنوان «پارکینگ پول» شناخته میشوند، میزبان بیش از ۱۶۰۰ میلیارد تومان سرمایه جدید بودند. این روند نشان میدهد که عمده سرمایهگذاران ترجیح دادهاند فعلاً در گوشهای امن و کمریسک توقف کنند تا چشمانداز سیاسی و اقتصادی کشور شفافتر شود.
آینده بورس؛ نیازمند ترمیم اعتماد
بازار سرمایه ایران بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازسازی اعتماد عمومی است. سرمایهگذاران نهتنها از ترس کاهش بازدهی، بلکه به دلیل نبود افق مشخص و سیاستهای چندگانه اقتصادی، از بازار سهام فاصله گرفتهاند. سیاستگذاران اگر خواهان بازگشت رونق به بورس هستند، باید در گام اول از سرکوب قیمتی و دستکاریهای دستوری فاصله بگیرند و فضای اقتصادی را برای رشد واقعی و رقابتی شرکتها مهیا کنند. همچنین یکسانسازی نرخ ارز و ثبات سیاستهای کلان، میتواند زمینه را برای تصمیمگیری منطقیتر سرمایهگذاران فراهم سازد.
