علی لاریجانی دیروز، با مشاور امنیت ملی هند و رئیس جریان حکمت ملی عراق گفتوگو کرد
در مسیر ارتقای دیپلماسی امنیتی ایران
در بستر شرایط پساتوقف جنگ اسرائیل علیه ایران، انتصاب علی لاریجانی، چهرهای با تجربه سیاسی و دیپلماتیک بهعنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، پویایی تازهای به دیپلماسی امنیتی کشور بخشیده است.
رایزنیهای اخیر او با مقامات عراق، هند، انگلیس و ارمنستان، نشان دهنده تلاش هدفمند او برای احیای همکاریهای امنیتی ایران با منطقه و البته جهان است. پویایی دیپلماسی امنیتی ایران که پس از جنگ تحمیلی اخیر نمود یافته، با بازگشت دوباره لاریجانی به شورای عالی امنیت ملی شدت گرفته است، امری که میتوان ریشههای آن را در راهبرد ایران مبنی بر تمرکز بر فرصتهای موجود و بهرهگیری از آن جستوجو کرد.
ضمن اینکه این تلاشها درحالی است که برخی رسانهها یا قدرتهای غربی تلاش داشتند پس از تحمیل یک جنگ، یک انزوای دیپلماتیک را نیز به ایران تحمیل کنند. اما تلاشهای لاریجانی و پیشتر و بیشتر از آن، تلاشها، سفرها و رایزنیهای شخص رئیس جمهوری مسعود پزشکیان نشان داد که ایران انزواپذیر نیست؛ چه با جنگ و چه بدون جنگ.
اما درباره آنچه به دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی مربوط است، لاریجانی تا همین مدت و برپایه ظرفیتهای پیشتر مهیا شده، با تکیه بر تجربه خود شبکهای از گفتوگوهای سطح بالا را با کشورهای منطقه و دنیا راهاندازی کرد. این تلاشها از تقویت محور مقاومت با عراق تا گسترش روابط با قدرتهای نوظهور مانند هند، مدیریت تنشهای هستهای غرب با ایران و حفظ نفوذ در قفقاز جنوبی، نشان دهنده رویکردی چندجانبه است که میتواند ایران را در برابر فشارهای خارجی تقویت کند.
مصداق بارز این تحرکات را میتوان در سفرها و دیدارهای لاریجانی که در هفتههای اخیر اتفاق افتاد، دید. او روز گذشته میزبان حجتالاسلام عمار حکیم رئیس جریان حکمت ملی عراق بود. حکیم در این دیدار با اشاره به جنگ و تجاوز اخیر اسرائیل علیه ایران، تأکید کرد که «این درگیری برخلاف تصور رژیم صهیونیستی، قدرت ایران را در منطقه تثبیت کرد و حمایت کشورهای اسلامی را به دنبال داشت.»
او اقدامات اسرائیل را «شرورانه» خواند و گفت که «این جنگ، حقانیت موضع ایران را نشان داد.» لاریجانی نیز با توصیف عراق بهعنوان دوست، همکیش و قوی، خواستار عینیتر شدن همکاریهای راهبردی دوجانبه شد.
برنامه دیگر لاریجانی در روز گذشته، تماس تلفنی او با مشاور امنیت ملی نخست وزیر هند بود. لاریجانی در گفتوگو با «آجیت دوال»، به گسترش همکاریهای اقتصادی و امنیتی-دفاعی پرداخت. محور این گفتوگو پروژه استراتژیک چابهار بود که نقش مهمی در تقویت روابط ایران و هند دارد. این مقام ارشد هندی، ضمن تبریک انتصاب لاریجانی بر اهمیت تعمیق همکاریها تأکید کرد و دو طرف توافق کردند مذاکرات در سفری آتی به هند ادامه یابد.
هفته گذشته و همزمان با داغ شدن بحث فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی اروپا علیه ایران، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان گفتوگویی با مشاور امنیت ملی نخست وزیر انگلیس داشت. گفتوگویی که بر احیای مذاکرات هستهای و مدیریت مکانیزم «اسنپبک» متمرکز بود.
هشتم شهریورماه نیز علی لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، میزبان «آرمن گریگوریان» دبیر شورای عالی امنیت ملی ارمنستان بود، دیداری که در بستر توافقات ایروان و باکو برای راهاندازی کریدور زنگزور اتفاق افتاد و بر تقویت روابط ایران با قفقاز جنوبی متمرکز بود. گریگوریان به دعوت لاریجانی به ایران آمد تا پیام عزم ایران برای حفظ جایگاه خود و نیز حفظ مرزهای تاریخی در این منطقه استراتژیک را به او و دیگر بازیگران منطقه مخابره کند.
اما مهمترین مأموریت لاریجانی در جایگاه جدید، سفر او به عراق و لبنان بود. دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، در روزهای پایانی مردادماه و در اولین سفر زودهنگام خارجی خود به منطقه، به عراق و لبنان سفر کرد. لاریجانی در جریان سفر به عراق ضمن امضای تفاهمنامه امنیتی مشترک، با مقامات مختلف این کشور نیز دیدار و گفتوگو داشت. اما مهمترین بخش سفر منطقهای او، عزیمت به لبنان و گفتوگو با مقامات این کشور بود.
دیپلماسی امنیتی ایران تحت هدایت لاریجانی، با تمرکز بر محور مقاومت، گسترش روابط با کشورها و حفظ نفوذ در مناطق ژئواستراتژیک، رویکردی چندجانبه و پویا را به نمایش گذاشته است. این راهبرد نه تنها به ایران امکان میدهد تا در برابر فشارهای غرب ایستادگی کند، بلکه فرصتهای جدیدی هم برای همکاری ایجاد میکند.

