بهرام سرمست در گفتوگو با «ایران» نقشه راه توسعه پایدار و افزایش بهرهوری اقتصادی استان را تشریح کرد
بستر امن سرمایهگذاری در آذربایجان شرقی
استان آذربایجان شرقی با برخورداری از زیرساختهای صنعتی، موقعیت جغرافیایی راهبردی و ظرفیتهای بینظیر در حوزههای کشاورزی، معدن و فناوری به یکی از محورهای اصلی سرمایهگذاری در دولت چهاردهم تبدیل شده است. تمرکز بر توسعه پایدار، جذب سرمایهگذاران داخلی و خارجی و تقویت زنجیرههای تولید، این استان را در مسیر تبدیل شدن به قطب اقتصادی شمالغرب کشور قرار داده است. در چنین فضایی، گفتوگو با «بهرام سرمست» استاندار آذربایجان شرقی، فرصتی مغتنم در اختیار «ایران» قرار داده تا با ارزیابی عملکرد یکساله مدیریت اجرایی استان، چالشها و موانع پیشرو مورد نقد و بررسی قرار گرفته و راهکارهای پیشنهادی برای ارتقای شاخصهای توسعهای، افزایش بهرهوری اقتصادی و تسهیل فرآیند سرمایهگذاری در منطقه مطرح شود.
بیتا میرعظیمی- فرزاد ملازاده
گروه ایران زمین
آقای استاندار، در یک سال گذشته چه موضوعی را بهعنوان مهمترین اولویت کاری خود انتخاب کردهاید و چرا؟
از اولین روزی که مسئولیت سنگین استانداری آذربایجان شرقی را بر عهده گرفتم، مهمترین اولویت کاری خود را جذب سرمایهگذاری قرار دادم. دلیل این انتخاب روشن است؛ آذربایجان شرقی به عنوان یکی از استانهای صنعتی و تجاری کشور، ظرفیتهای کمنظیری در حوزههای مختلف اقتصادی، صنعتی، کشاورزی و گردشگری دارد. اما بهرهبرداری از این ظرفیتها بدون ورود سرمایه و منابع مالی جدید امکانپذیر نیست. در دولت چهاردهم، تلاش کردهایم با ایجاد بسترهای مناسب، تسهیل روندهای اداری، رفع موانع تولید و نیز معرفی فرصتهای سرمایهگذاری به سرمایهگذاران داخلی و خارجی، استان را به قطب سرمایهگذاری تبدیل کنیم. هدف ما این است که سرمایه به سمت تولید و اشتغال هدایت شود تا هم رونق اقتصادی برای مردم استان به همراه داشته باشد و هم آذربایجان شرقی بتواند نقش راهبردی خود را در توسعه ملی ایفا کند. بنابراین جذب سرمایهگذاری، کارویژه استان آذربایجان شرقی در دولت چهاردهم خواهد بود.
این اولویت تا چه میزان محقق شده و نتایج آن برای استان و مردم تا چه حدی ملموس است؟
هنگام آغاز دوره مدیریت بنده در استانداری، جایگاه استان در شاخص امنیت سرمایهگذاری بر اساس اعلام مرکز پژوهشهای مجلس، رتبه ۲۷ کشور بود. از آن زمان تلاش کردیم با همراهی دستگاههای اجرایی، این جایگاه را ارتقا دهیم و استان را به موقعیت تاریخی خود بازگردانیم. اخیراً وزارت کشور استانهای کشور را از لحاظ فعالیتهای اقتصادی و عمرانی، با 30 شاخص عمده ارزیابی کرده که آذربایجان شرقی در این ارزیابی رتبه دوم را کسب کرده است. حفظ این رتبه از کسب آن مهمتر و دشوارتر است و باید تلاش کنیم این جایگاه تثبیت و ارتقا یابد.
با توجه به اینکه زادگاه رئیسجمهوری، استان آذربایجان شرقی است و دکتر پزشکیان سالها نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی بودهاند، مسئولیت استانداری در این استان از حساسیت و اهمیت ویژهای برخوردار است. در چنین شرایطی، ارزیابی فرصتها و چالشهای پیشروی مدیریت اجرایی استان، میتواند تصویری روشن از ظرفیتهای بالقوه و الزامات موفقیت در این جایگاه ارائه دهد. فرصتها و چالشهای این موقعیت شامل چیست؟
بیتردید اینکه خاستگاه رئیسجمهوری محترم، استان آذربایجان شرقی است و سالها نماینده مردم شریف تبریز در مجلس شورای اسلامی بودهاند، هم فرصتهای ویژهای برای استان فراهم کرده و هم طبیعتاً مسئولیت و حساسیت کار را برای بنده و مجموعه مدیریتی استان بیشتر میکند. از حیث فرصتها، این موقعیت باعث شده توجه ویژهای از سوی شخص رئیسجمهوری و مجموعه دولت به مسائل، مشکلات و ظرفیتهای آذربایجان شرقی معطوف شود. بسیاری از طرحها و پروژههای کلان استان بهدلیل همین شناخت نزدیک، با سرعت بیشتری در دستور کار دولت قرار گرفته و حمایتهای ملی در جذب منابع و امکانات نیز تقویت شده است. اما در کنار این فرصتها، چالشهایی هم وجود دارد. توقع مردم و نخبگان استان از دولت و مدیریت اجرایی بسیار بالاست و طبیعی است که سطح انتظار از استاندار نیز متناسب با این شرایط افزایش یابد. بنابراین ما باید با دقت، برنامهریزی دقیق و استفاده از همه ظرفیتها عمل کرده تا بتوانیم این انتظارات را برآورده کنیم و نشان دهیم که این فرصت تاریخی به بهترین شکل به ثمر خواهد نشست.
تأکیدهای ویژه رئیسجمهوری به شما در آذربایجان شرقی چه بوده است؟
دکتر پزشکیان در سفرهای غیررسمی که به استان داشتهاند موارد متعددی را خطاب به بنده و مدیران استانی تأکید کردهاند. اما در این فرصت، مایلم به دو موضوع مهم اشاره کنم. اول توسعه عدالت آموزشی؛ چرا که آذربایجان شرقی همواره بهعنوان یکی از قطبهای علمی و فرهنگی کشور شناخته میشود و رئیسجمهوری بر این باور هستند که فرصتهای آموزشی باید بهطور عادلانه در سراسر استان توزیع شود. این یعنی توجه به مناطق محروم، ارتقای کیفیت آموزش در روستاها و شهرهای کوچک، گسترش زیرساختهای دانشگاهی و مهارتی و فراهمکردن بسترهای لازم برای پرورش استعدادهای جوانان در همه نقاط استان. موضوع دوم، بهرهبرداری از موقعیت راهبردی استان برای تقویت ارتباطات با کشورهای همسایه است. آذربایجان شرقی دروازه ارتباطی ایران با منطقه اوراسیا و اروپا محسوب میشود و ظرفیتهای بالایی برای توسعه تجارت، ترانزیت، گردشگری و همکاریهای منطقهای دارد. رئیسجمهوری همواره تأکید داشتهاند که استان باید به کانون تعاملات اقتصادی و فرهنگی ایران با همسایگان تبدیل شود. برهمین اساس، دولت از برنامههای ما برای توسعه مرزها، تقویت زیرساختهای حملونقل و تسهیل تجارت مرزی حمایت ویژهای به عمل آورده است.
هماکنون، مهمترین چالش مدیریتی شما در استان چیست؟ در یک سال گذشته، برای رفع آن چه اقداماتی انجام دادهاید؟
مهمترین چالش مدیریتی استان در حال حاضر، ناترازی انرژی است؛ موضوعی که نهتنها آذربایجان شرقی بلکه بسیاری از استانهای کشور با آن مواجه هستند. با توجه به صنعتیبودن استان و نیاز گسترده واحدهای تولیدی به انرژی پایدار، این مسأله میتواند هم بر روند توسعه صنعتی و هم بر زندگی روزمره مردم اثرگذار باشد. در یک سال گذشته برای مدیریت این چالش، مجموعهای از اقدامات عملی را در دستور کار قرار دادهایم. مهمترین اقدام، توسعه انرژیهای خورشیدی در استان بوده است. ما تلاش کردهایم با ایجاد مشوقهای سرمایهگذاری، تسهیل مجوزها و تخصیص زمینهای مناسب، زمینه ورود بخش خصوصی و سرمایهگذاران به حوزه انرژیهای تجدیدپذیر را فراهم کنیم. در نتیجه این اقدامات، تاکنون برای تولید ۱۱۲۵ مگاوات انرژی خورشیدی در استان پروانه بهرهبرداری صادر شده و عملیات اجرایی 2 نیروگاه بزرگ 240 و 420 مگاواتی در مرند و منطقه آزاد ارس آغاز شده است که امیدوارم با تحقق این پروژهها، بخش قابل توجهی از کمبودها را در این زمینه جبران کنیم.
با توجه به افزایش آلایندهها و گزارشهای نگرانکننده درباره کیفیت هوای تبریز، بویژه در فصول سرد سال، چه اقدامات عملی و سیاستگذاریهایی برای کاهش آلودگی هوا در دستور کار استانداری قرار گرفته است؟ آیا برنامهای برای نوسازی ناوگان حملونقل عمومی یا کنترل صنایع آلاینده وجود دارد؟
ما در استانداری، این مسأله را بهعنوان یک موضوع حیاتی در حوزه سلامت عمومی و کیفیت زندگی مردم در اولویت قرار دادهایم و مجموعهای از اقدامات عملی و سیاستگذاریها را در این زمینه دنبال میکنیم. اولین اقدام، بازتوانی نیروگاه حرارتی تبریز است تا با استفاده از فناوریهای جدید و سوختهای پاکتر، میزان آلایندههای ناشی از آن به حداقل برسد. این نیروگاه یکی از اصلیترین منابع آلاینده در روزهای سرد سال به شمار میرود و بهبود عملکرد آن نقش مستقیم در کاهش آلودگی هوای تبریز خواهد داشت. در کنار این، نوسازی ناوگان حملونقل عمومی را با جدیت دنبال میکنیم. بر اساس برنامهریزی انجامشده، تا پایان سال ۱۴۰۴ تعداد ۱۰۰ دستگاه اتوبوس برقی به ناوگان اتوبوسرانی تبریز اضافه خواهد شد که هم ظرفیت جابهجایی مسافران را افزایش میدهد و هم سهم بزرگی در کاهش آلایندههای شهری ایفا میکند.
اقدام مهم دیگر، تسریع در اجرای خط دوم متروی تبریز است. توسعه مترو بهعنوان حملونقل پاک و پایدار، یکی از راهبردیترین پروژهها برای حل معضل ترافیک و آلودگی هوای شهر محسوب میشود. تلاش ما این است که این خط در کوتاهترین زمان ممکن به بهرهبرداری برسد و به شبکه حملونقل عمومی شهر افزوده شود. مجموع این اقدامات، در کنار سیاستهای کنترل صنایع آلاینده و توسعه فضای سبز شهری، میتواند به شکل مؤثری از شدت بحران آلودگی هوا در تبریز بکاهد و آیندهای سالمتر برای شهروندان رقم بزند.
برش
تنش آبی یکی از مسائل و مشکلات استان آذربایجان شرقی است. شما به عنوان عالیترین مقام اجرایی استان برای حل و فصل این مشکل چه تدابیری اندیشیدهاید؟
تنش آبی یکی از دغدغههای جدی و مشکلات راهبردی آذربایجان شرقی است که هم بر زندگی شهروندان و هم بر بخشهای کشاورزی و صنعتی استان اثر میگذارد. به همین دلیل، موضوع مدیریت منابع آبی و تأمین پایدار آن در صدر اولویتهای کاری ما قرار گرفته است. مهمترین تدبیر ما برای حل این مشکل، تسریع در اجرای طرح انتقال آب ارس به تبریز و شهرهای واقع در مسیر است. این پروژه حیاتی میتواند بخش قابل توجهی از نیاز آبی استان را در بلندمدت تأمین کند و مانع از تشدید بحران آب در سالهای آینده شود. خوشبختانه با پیگیریهای مستمر، موفق شدیم موضوع اختصاصطلب ۲۲۰ میلیون دلاری کشورمان از جمهوری آذربایجان را برای اجرای سریعتر این طرح در دولت به تصویب برسانیم. این اقدام نهتنها منابع مالی لازم برای ادامه پروژه را فراهم میکند، بلکه روند اجرا را شتاب خواهد بخشید. در کنار این، مدیریت مصرف و اصلاح الگوی بهرهبرداری از منابع آب موجود نیز مورد توجه قرار گرفته است، اما یقیناً پروژه انتقال آب ارس، راهبردیترین اقدام ما برای رفع تنش آبی در آذربایجان شرقی خواهد بود.
