بیتا میرعظیمی
گروه ایران زمین

مهمترین اولویت کاری شما به عنوان بالاترین مقام اجرایی استان در یک سال گذشته چه بوده است؟
در حال حاضر، مهم‌ترین اولویت استان آذربایجان غربی، تقویت هر چه بیشتر اتحاد اقوام و وفاق اجتماعی در استان با استفاده از نیروهای توانمند و متخصص در مسئولیت‌ها از طیف‌های مختلف و جناح‌های سیاسی، ریل‌گذاری توسعه و جذب سرمایه‌گذاری و تمرکز بر احیای ظرفیت‌ها و حل مشکل دریاچه ارومیه است که در این خصوص اقدامات ارزشمندی صورت گرفته که بزودی خبرهای خوبی هم به مردم خواهیم داد.
 
تاکنون چه میزان از این اولویت‌ها محقق شده و نتایج آن برای استان و مردم تا چه حدی ملموس شده است؟
یکی از اقدامات ارزشمند در حوزه ریل‌گذاری توسعه و جذب سرمایه‌گذاری، راه‌اندازی ستاد عالی سرمایه‌گذاری و تولید در استان و برنامه‌ریزی برای ایجاد رویدادی فرا استانی و حتی فراملی در راستای تبیین فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان است.
در این اقدام ابتکاری، تاکنون کارویژه‌های متعددی مانند تشکیل ستاد توسعه فرصت‌های اقتصادی مرز و تدوین بسته‌های سرمایه‌گذاری (تاکنون 845 فرصت در این خصوص تهیه شده است) اجرا شده است. علاوه بر آن می‌توان به برگزاری همایش بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان (اینوا) (در 22خردادماه)، اجرای شنبه‌های سرمایه‌گذاری و تولید، تشکیل ستادهای سرمایه‌گذاری و تولید شهرستان‌ها و نشست با سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی اشاره کرد. برگزاری جلسات متعدد کارگروه رفع موانع تولید در جهت احیای واحدهای تولیدی راکد نیز با رویکرد جذب سرمایه‌گذار جدید با جدیت بیشتری دنبال می‌شود. در همین راستا نیز در 4 ماهه اول سال‌جاری، 46‌ واحد صنعتی و معدنی و کشاورزی راکد در استان آذربایجان غربی احیا شده است. علاوه بر آن، واگذاری و تکمیل پروژه‌های نیمه تمام دولتی با جذب سرمایه‌گذار را نیز در دستور کار داریم که از طریق کارگروه مربوطه در حال پیگیری است.
 
دریاچه ارومیه در سال‌های اخیر با بحران خشکسالی و کاهش شدید سطح آب مواجه بوده است. در یک سال گذشته، چه اقدامات عملی و مؤثری برای احیای این دریاچه انجام شده و نتایج آن چگونه ارزیابی می‌شود؟
با روی کارآمدن دولت چهاردهم، جلسات کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه به منظور بررسی و ارزیابی اقدامات انجام شده در سال‌های قبل برگزار شد که پس از ارزیابی‌های انجام شده از سوی «محمدرضا عارف» معاون اول رئیس ‌جمهوری و وزارتخانه‌های مرتبط، مسئولیت دبیرخانه کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه در بهمن ماه سال 1403 به استان آذربایجان غربی واگذار شد. بعد از ابلاغ مسئولیت دبیرخانه کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه، جلسات با محوریت علمی دانشگاه ارومیه تشکیل و دستور ایجاد ردیف بودجه اختصاصی برای طرح‌های احیای دریاچه اخذ و در جلسه اخیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه مصوب و جهت تأمین اعتبار به وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور منعکس گردید. امیدواریم این طرح‌ها که همگی در راستای احیای دریاچه است، پس از تأمین اعتبارات مورد نیاز از سوی دولت، از ابتدای سال آبی(مهر‌ماه 1404) آغاز و به مرور زمان اثرات آن را در احیای دریاچه ارومیه شاهد باشیم. البته برگزاری نشست‌های مختلف با رئیس ‌جمهوری محترم، معاون اول رئیس ‌جمهوری و وزرا و مسئولین سازمان‌های مربوطه در جهت تخصیص اعتبارات ملی و تسریع در اجرای برنامه‌های احیای دریاچه ارومیه را نیز طی این مدت داشته‌ایم؛ همانگونه که عرض کردم اقدامات ویژه‌ای نیز با حمایت‌های جدی رئیس‌ جمهوری محترم در حال شکل‌گیری است که ان‌شاءالله خبرهای خوبی در این زمینه به محض حصول نتیجه نهایی به ملت شریف خواهیم داد.
 
با توجه به مرزی بودن استان غربی و ظرفیت‌های تجاری با کشورهای همسایه، چه برنامه‌هایی برای توسعه زیرساخت‌های صادراتی و افزایش تعاملات اقتصادی در سال گذشته اجرا شده است؟
 در اولین گام با تشکیل ستاد توسعه فرصت‌های اقتصادی مرزی، تلاش ویژه‌ای را شروع کردیم تا با بهره‌گیری از این فرصت‌ها و بهره‌گیری از قوانین کولبری و پیله‌وری، رونق اقتصاد مرزی و افزایش اشتغال و سطح درآمد مردم را محقق کنیم. البته سیاست‌گذاری‌های جدید و ویژه‌ای را هم برای این منظور تدوین کرده‌ایم که با اجرای این برنامه‌ها، آذربایجان غربی می‌تواند به قطب تجاری و هاب لجستیک و ترانزیتی غرب کشور و حتی کشورهای منطقه تبدیل شده و سهم بیشتری در صادرات غیرنفتی ایران داشته باشد. همچنین، این استان نقش کلیدی در تحقق اهداف توسعه مرزنشینی و اشتغالزایی خواهد داشت. 

چه اقداماتی برای تحقق این اهداف انجام داده‌اید؟
توسعه زیر‌ساخت‌ها و افزایش ظرفیت پایانه‌ها و گمرکات مرزی موجود یکی از مهم‌ترین اقدامات در این حوزه است. در همین راستا نیز تصویب طرح جامع 3 پایانه مرزی بازرگان، سرو و تمرچین در شورای ساماندهی مبادی مرزی کشور انجام شده است که با این اقدام عملیات توسعه و افزایش ظرفیت پایانه‌ها و گمرکات پایانه‌های مذکور آغاز خواهد شد. علاوه بر آن، عملیات اجرایی توسعه پایانه سرو و بهبود زیر‌ساخت‌های پایانه تمرچین نیز در دستور کار قرار گرفته است. همچنین احداث ساختمان و تأسیسات مدرن پایانه مرزی رازی انجام شده و عملیات طرح توسعه و بهسازی اطراف آن نیز پس از تصویب در شورای ساماندهی مبادی مرزی کشور، آغاز شده است.

استان آذربایجان غربی به دلیل داشتن پنج پایانه مرزی رسمی، که معادل یک پنجم پایانه‌های کل کشور است، نقشی بسیار مهمی در ترددها و تجارت مرزی ایران ایفا می‌کند. با این حال در چند سال گذشته همزمان با افزایش ترددها، ترافیک کامیون‌ها نیز شدت گرفته و مشکلاتی را برای کامیون دارها ایجاد کرده است. در یک سال گذشته، چه اقداماتی برای روان‌سازی تبادلات و رفع ترافیک آزاردهنده در پایانه‌های مرزی انجام داده اید؟
یکی از اقدامات مهم، تصویب احداث پایانه‌های جدید است. در حال حاضر، طرح پایانه مرزی در کوزه رش سلماس تصویب شده و با پیگیری تملک اراضی و تعیین خط دروازه مرزی بعد از تخصیص اعتبارات لازم و احداث ساختمان پایانه و تأسیسات جانبی تردد آغاز خواهد شد.
همچنین، پیگیری‌هایی هم برای پذیرش مرز رسمی «کیله» از سوی دولت مرکزی عراق در جریان است که در صورت تحقق آن، ظرفیت تعاملات اقتصادی ما با ترکیه و عراق افزایش پیدا خواهد کرد. علاوه بر آن، پیگیری و طرح مجدد موضوع تصویب سه بازارچه در پیراحمد کندی چالدران و کلاشین اشنویه و قاسم رش میرآباد و اخذ دستور موافق از وزیر محترم صمت برای آغاز فرآیند بررسی مجدد در کارگروه مربوطه آغاز شده و برای تصویب به هیأت دولت ارسال خواهد شد.همزمان، پروازهای فرودگاه ارومیه و فرودگاه‌های خوی و ماکو به منظور افزایش پروازهای تجاری و باری به مقاصد منطقه‌ای را افزایش داده و با برنامه‌ریزی ویژه برای بهره‌گیری بهتر از ظرفیت‌های ریلی استان برای صادرات و واردات در کشور، افزایش همکاری‌های منطقــــــه‌ای و دیپلماســــی اقتصادی و پیگیری برای ایجاد و توسعه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را در دستور کار قرارداده‌ایم.
 
نرخ بیکاری جوانان در آذربایجان غربی همچنان بالاست. چه طرح‌هایی را برای ایجاد اشتغال پایدار، بویژه در مناطق محروم و روستایی در دستور کار قرار داده‌اید؟
با بررسی و رفع مسائل و مشکلات واحدهای تولیدی و اقتصادی در کارگروه‌های مربوطه، ایجاد اشتغال از طریق پرداخت تسهیلات اشتغالزایی(خود اشتغالی و کارفرمایی) و هدفمند(نظارت شده) توسط دستگاه‌های اجرایی، تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار، به‌کارگیری یا معرفی نیروی کار به واحدهای اقتصادی، حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی و برگزاری همایش سرمایه‌گذاری به منظور جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و توسعه زیرساخت‌های استان انجام شده است. با این حال، برای کاهش نرخ بیکاری در مناطق محروم بویژه در قشر جوان جامعه، کماکان شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری به منظور جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، توسعه زیرساخت‌ها و تسهیلات در این مناطق، توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط با حمایت مالی و کاهش موانع اداری، آموزش مهارت‌های جدید برای نیروی کار و ایجاد ارتباط نزدیک‌تر بین دانشگاه‌ها و صنایع و همگام‌سازی سیستم آموزشی با نیازهای بازار کار را دنبال می‌کنیم که نتایج آن به مرور زمان، خود را در آمار و ارقام نیز نشان داده و به کاهش مهاجرت از روستاها و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق محروم کمک شایانی خواهد کرد.
 
آذربایجان غربی دارای تنوع قومی و فرهنگی فراوانی است. در یک سال گذشته برای تقویت همبستگی اجتماعی و کاهش شکاف‌های فرهنگی و اقتصادی چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
استان آذربایجان غربی به دلیل ترکیب تنوع قومی و مذهبی همواره نیازمند سیاست‌هایی است که علاوه بر توسعه اقتصادی استان، اثرگذاری فرهنگی و اجتماعی نیز به همراه داشته باشد.
ما امروز عملاً با توسعه زیر‌ساخت‌های ارتباطی و اتصال بیش از 90% روستاها به اینترنت و راه‌اندازی سایت‌های 5G، فاصله فضای دیجیتال بین شهر و روستا و نیز میان گروه‌های قومی را کاهش داده و امکان دسترسی برابر به فرصت‌های آموزشی، بازار کار و خدمات دولتی را فراهم کرده‌ایم. یا در موضوع احیای صنایع کوچک و تشکیل هلدینگ‌های تولیدی، زمینه تعامل جوانان ترک، کرد و آشوری در واحد‌های کاری و زنجیره‌های تولیدی را افزایش داده‌ایم که این اشتراک منافع اقتصادی، به خودی خود موجب می‌شود تا سطح همکاری اجتماعی میان اقوام استان ارتقا یابد. همچنین برگزاری جشنواره‌ها، آیین‌های مذهبی مشترک و نشست‌های همبستگی در مناسبت‌های مختلف، فضای عمومی استان را به سمت گفت‌و‌گوی میان اقوام و مذاهب و پرهیز از سوء تفاهم‌های فرهنگی سوق داده است. برنامه‌های دیگری نیز در دست اقدام است؛ لیکن کلیت فضای استان، جلوه همگرایی و همبستگی در میان اقوام و مذاهب را نشان می‌دهد که نمونه بارز آن را در جنگ 12 روزه رژیم صهیونیستی علیه کشور عزیزمان شاهد بودیم. در استان آذربایجان غربی علیرغم تفاوت در دیدگاه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، یک وحدت مثال زدنی را شاهد بودیم؛ این آرامش و پشتیبانی عموم مردم، سرمایه گرانبهایی است که با فراهم ساختن زمینه‌های ارتقای سطح کیفی زندگی عموم مردم، باید حفظ، تقویت و ارج نهاده شود.
 
راه‌های ارتباطی و حمل‌و‌نقل در برخی مناطق استان بویژه مناطق کوهستانی همچنان نامطلوب است. چه پروژه‌هایی برای بهبود این زیرساخت‌ها در یک سال گذشته آغاز یا تکمیل شده‌اند؟ 
طرح‌های زیادی در یکسال گذشته برای بهبود زیرساخت‌ها آغاز یا تکمیل شده است؛ یکی از مهم‌ترین این طرح‌ها کریدور غرب (شرق به غرب) است که با توجه به واقع شدن 516 کیلومتر از کریدور مذکور در این استان، تاکنون 456 کیلومتر مورد بهره‌برداری قرار گرفته و زیر بار ترافیکی رفته است؛ 60 کیلومتر باقیمانده نیز با میانگین پیشرفت فیزیکی 55 درصد در حال اجراست و امیدواریم تا پایان سال 1405 کریدور بطورکامل به اتمام برسد. گیت منطقه آزادماکو تا ایواوغلی نیز شامل محور 51 کیلومتری است که 9 کیلومتر آن اجرا شده و 36 کیلومتر با میانگین پیشرفت 35 درصدی در دست اجرا است.
پیش‌بینی ما این است که 10 کیلومتر آن تا پایان سال 1404 و10 کیلومتر دیگر در سال 1405 مورد بهره‌برداری قرار گیرد. محور خوی قطور رازی نیز با 65 کیلومتر که 35 کیلومتر آن در سال گذشته مورد بهره‌برداری قرار گرفته، از دیگر پروژه هاست که 30 کیلومتر باقیمانده نیز با پیشرفت فیزیکی 80 درصد در حال اجراست. محور نقده پیرانشهر تمرچین نیز با پیشرفت کل محور 54 درصد مورد بهره‌برداری و زیر بار ترافیک رفته است که تکمیل شدن آن در دست اقدام است. 177 کیلومتر از محور میانه به میاندوآب نیز تکمیل شده و 4 کیلومتر باقیمانده در مرحله آسفالت است. این طرح دارای پیشرفت فیزیکی 95 درصد است که تا پایان شهریور به طور کامل مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.
آزادراه ارومیه به تبریز نیز توسط شرکت آذر قلعه عملیات اجرایی آن در قطعات 1.2.3 در حال اجراست. 35 کیلومتر از محور میاندوآب شاهین‌دژ تکاب نیز مورد بهره‌برداری قرار گرفته و 69 کیلومتر آن(پیشرفت کل محور 32 درصد)در حال اجراست. درخصوص راههای روستایی نیز طی یکسال گذشته 385 کیلومتر راه روستایی آسفالت شده و حدد 400 کیلومتر دیگر در دست اجراست.
 
با توجه به ظرفیت‌های گردشگری استان، از جمله دریاچه ارومیه و ظرفیت‌های کم نظیر و بعضاً بی‌نظیر استان، چه اقداماتی برای توسعه گردشگری پایدار و جذب سرمایه‌گذاری در این حوزه صورت گرفته است؟
استان آذربایجان غربی از نظر طبیعی و تاریخی از مناطق برجسته ایران است و از لحاظ تعداد نقاط دیدنی، شاید کمتری استانی در ایران قدرت رقابت با آذربایجان غربی را داشته باشد. این استان با قرار گرفتن در بین 10 استان اول کشور از لحاظ آثار تاریخی و فرهنگی ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ظرفیت مناسبی برای جذب گردشگر داخلی و خارجی دارد. پیشینه تاریخی و سابقه کهن فرهنگی استان؛ سبب وجود اماکن تاریخی، مذهبی و فرهنگی بسیاری درمنطقه شده و جاذبه‌های گردشگری منطقه را افزون نموده است. جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی همچون آرامگاه عارف بزرگ و نامی، شمس تبریزی‏، تخت سلیمان تکاب و قره کلیسا در چالدران و کاروانسرای شاه عباسی خوی و کلیسای زور زور ماکو، که از میراث ثبت شده جهانی کشور در یونسکو محسوب می‌شوند، سنگ نگاره هخامنشی خان تختی، موزه‌ها و اماکن متعدد تاریخی، 58 منطقه نمونه گردشگری، جنگل‌های غنی و غارهای طبیعی مختلف، آبشارهای زیبا، چشمه‌های آبگرم و معدنی متنوع، حیات وحش کم نظیر و... آن را به یکی از دلنشین‌ترین مقاصد گردشگری در جهان تبدیل کرده است.
در همین راستا، ما به دنبال تقویت شرایط بهره‌برداری از مناطق طبیعی گردشگری استان با مشارکت بخش خصوصی هستیم که اقدامات اولیه آن در حال انجام است؛ همچنین با پیگیری‌های ویژه‌ای که از دولت به منظور تأمین اعتبار مناسبی برای اتمام برخی پروژه‌های دولتی در این حوزه از جمله تسریع در اتمام عملیات تجدید بنای آرامگاه حضرت شمس تبریزی در خوی که می‌تواند همانند آرامگاه مولانا در ترکیه در جذب گردشگر فرهنگی نقش بسزایی ایفا کند، داشته‌ایم. رایزنی‌هایی هم با بخش خصوصی انجام شده است؛ بویژه در همایش اینوا که فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری استان را عرضه کرده بودیم تا با ساخت هتل‌ها و اقامت گاه‌های متعدد و ایجاد مراکز تفرحی و گردشگری و توجه به بازسازی اماکن تاریخی با رویکرد دو منظوره برای حفظ و بازسازی و بهره‌برداری تجاری از این اماکن بتوانیم در کل استان آذربایجان غربی را که واقعاً غنی از پتانسیل‌های لازم برای جلب گردشگر است در این صنعت درآمد زا به شاخص‌های قابل قبول برسانیم.
در حوزه آموزش و پرورش، چه چالش‌هایی در استان وجود دارد و چه برنامه‌هایی برای ارتقای کیفیت این حوزه انجام داده‌اید؟
ما با کمبود سرانه فضای آموزشی در مناطق ومقاطع مختلف تحصیلی مواجه هستیم که موجب تراکم بالای دانش‌آموز در کلاس‌ها و وجود مدارس کانکسی و غیر استاندارد در برخی مناطق شده است.
ترک تحصیل و پوشش تحصیلی ناکافی در برخی مناطق روستایی و مرزی و در مقطع متوسطه اول و دوم نیز از دیگر چالش‌های ما در این حوزه است. از جمله اقداماتی که برای رفع این مسائل و ارتقای کیفیت فضای آموزشی در استان شده است می‌توان به ایجاد نهضت ملی مدرسه‌سازی با مشارکت مردم، دولت و خیرین از طریق اعتبارات ملی و استانی اشاره کرد به نحوی که در نظر است تعداد 2000کلاس به فضاهای آموزشی استان افزوده شود. تأسیس هنرستان‌ها در جوار صنایع و مشارکت صاحبان صنایع بزرگ و کارخانجات در تربیت نیروی انسانی مورد نیاز خود و استفاده از ظرفیت و مشارکت بخشی دستگاه‌های اجرایی، آموزشی و خدمات رسان در حوزه آموزش‌های فنی مهارتی و تأسیس هنرستان‌های وابسته نیز در دست اقدام است.
بازطراحی و پایش رشته‌های هنرستانی و تطبیق آموزش‌های فنی مهارتی با سند آمایش سرزمینی استان و نیازهای بازار کار، اهتمام به جذب هرچه بیشتر اعتبارات ملی و وزارتی جهت احداث هنرستان‌های جدید و به روز با تجهیز کارگاه‌های موجود و جدیدالتأسیس در کنار جذب حدود 400 هنرآموز جدید الاستخدام در قالب ماده 28 در سال تحصیلی گذشته و سال‌جاری، توجه به عدالت آموزشی از طریق ارسال بسته‌های حمایتی برای دانش‌آموزان کم‌برخوردار، تقویت فعالیت‌های پرورشی و انگیزشی برای پیشگیری از ترک تحصیل و افزایش انگیزه یادگیری و تخصیص کد رایگان برای 72 هزار دانش‌آموز دوره دوم متوسطه و 162هزار دانش‌آموز دوره اول متوسطه برای استفاده از نرم‌افزارهای آموزشی از دیگر برنامه‌ها برای ارتقای کیفیت آموزشی استان بوده است.
اجرای طرح پویش جهادی البرز و تدریس آنلاین مجرب‌ترین مدرسان به دانش‌آموزان مدارس شبانه‌روزی استان، مهارت‌آموزی رایگان به دانش‌آموزان مناطق محروم و روستایی، اجرای طرح تحولی «هردانش‌آموز یک مهارت» در 40درصد مدارس استان و طرح مهارت‌آموزی «ایران دیجیتال» با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در مدارس دوره اول متوسطه و نهایتاً اجرای طرح مدرسه در تراز سند تحول جهت پیاده‌سازی سند تحول بنیادین در مدارس متوسطه، از جمله اقدامات مؤثری بوده است که در یک سال گذشته دنبال شده است؛ در تلاشیم تا در دو حیطه کمی و کیفی، شرایط موجود را ارتقا دهیم و به میانگین کشوری و حتی بالاتر از آن برسانیم.