فرمانده ارتش لبنان با انتقاد از توطئه خلع سلاح مقاومت، تهدید به استعفا کرد
حمایت ژنرال ارشد از حزبالله
در حالی که فشارهای آمریکایی-سعودی-عبری بر مقامات لبنانی برای پیشبرد تصمیم خلعسلاح مقاومت بدون هیچ توجهی به پیامدها ادامه دارد، الاخبار گزارش داد که ژنرال رودالف هیکل، فرمانده کل ارتش لبنان در واکنش به این طرح، تهدید کرده که استعفا خواهد داد. او که از گفتههای فرستادگان آمریکایی در سفر اخیرشان به لبنان و فشارهایی که به دولت بیروت میآورند شوکه شده بود، به افراد ذیربط اطلاع داده که اگر کسانی بخواهند خون لبنانیها به دست ارتش ریخته شود، ترجیح میدهد از فرماندهی نهاد نظامی استعفا دهد.
ارتش مأموریت یافته تا روز یکشنبه برای برچیدن بزرگترین نیروی مقاومت لبنان طرحی تدوین کرده و تا پایان سال آن را اجرا کند. اما هیکل اعلام کرده که نمیخواهد نهاد تحت امرش مستقیماً با حزبالله رو در رو شود و تأکید داشت که تدوین چنین طرحی بدون همکاری خود حزبالله غیرواقعی است.
ارتش راضی نیست
الاخبار افزود که منابع آگاه تأیید کردهاند فرماندهی ارتش در سطح ستاد کل، اطلاعات، امنیت ملی، فرماندهان مناطق و هنگها مخالفت خود با تدوین طرح اجرایی برای خلعسلاح همراه با فهرست اهداف یا جدول زمانی را اعلام کردهاند.
یک مقام امنیتی آگاه به خبرگزاری نشنال گفت: «ارتش از این روند (خلعسلاح حزبالله) راضی نبوده و هیکل میخواهد دولت به دنبال توافقی جامع باشد و از قراردادن ارتش در تقابل مستقیم با این گروه و دیگر جناحها در لبنان خودداری کند.»
تام باراک و مورگان اورتگاس، فرستادگان آمریکایی در این هفته اعلام کردند که نمیتوانند پیش از ارائه طرح ارتش و آغاز جمعآوری تسلیحات حزبالله، کاهش تنش از سوی اسرائیل را تضمین کنند؛ سخنانی که مقامات لبنانی را شگفتزده کرد. دولت لبنان، با وجود مقاومت وزرای شیعه، به خلعسلاح حزبالله رأی داد و ارتش را مأمور کرد تا طرحی تدوین کند؛ در همین حال، بیروت انتظار گامی متقابل از سوی اسرائیل داشت که هرگز محقق نشد.
حزبالله تأکید دارد که اسرائیل باید ابتدا از جنوب کشور عقبنشینی کرده و حملات خود را متوقف کند تا هرگونه بحث درباره خلعسلاح آغاز شود. با این حال، آمریکا هشدار داده که لبنان تا زمانی که این اقدام را پیش نبرد و مقاومت را خلعسلاح نکند، نه کمک مالی دریافت خواهد کرد و نه روابطش با دیگر کشورها بازسازی میشود.
جوزف عون، رئیسجمهوری لبنان از این تحولات آگاه بوده و پیشنهادی به او رسیده مبنی بر اینکه کابینه در جلسه روز سهشنبه اعلام کند تا زمانی که اسرائیل و سوریه علناً با سند پیشنهادی موافقت نکنند، لبنان ملزم به هیچ اقدام بیشتری نخواهد بود و بنابراین، روند خلعسلاح عملاً به حالت تعلیق درمیآید. اما نواف سلام، نخستوزیر لبنان که مشتاقترین مقام لبنانی برای اجرای دستورات آمریکایی است، این رویکرد را رد میکند و بر ادامه مسیر تقابل اصرار دارد؛ با وجود اینکه از حلقه محدودی از وزرا توصیههایی دریافت کرده که امور نمیتوانند به این شکل پیش بروند.
چهارچوب ناقص
لبنان که در جریان تجاوز اسرائیل آسیب زیادی دیده، برای بازسازی ویرانیها شدیداً به کمک مالی نیاز دارد. با وجود این یک منبع امنیتی دیگر در بیروت استدلال کرد: «فرمانده ارتش احساس میکند که این خواسته بیش از حد است. آمریکا و دیگران از ارتش میخواهند کاری غیرممکن انجام دهد؛ یعنی تأمین امنیت مرزها با اسرائیل، حفظ امنیت داخل کشور و جمعآوری تسلیحات حزبالله. چگونه و با چه تجهیزاتی؟»
ارتش همچنین مأموریت یافته تا تسلیحات گروههای فلسطینی در 12 اردوگاه پناهجویان را جمعآوری کند. منبع امنیتی افزود: «اگر ارتش با ارائه طرحی موافقت کند که صرفاً به دولت اجازه دهد ادعا کند چیزی به دست آورده، احتمالاً نخواهد توانست ایده خود را کامل پیاده و حزبالله را به کلی خلعسلاح کند. ما درباره برچیدن یک دولت کوچک صحبت میکنیم.»
در حالی که فرستادگان آمریکایی رهبران لبنانی را تهدید کرده اند، به تطمیع نیز روی آوردهاند. سناتور لیندزی گراهام که در بیروت حضور داشت، حتی به امکان پیمان نظامی بین لبنان و ایالات متحده اشاره کرد. یک مقام امنیتی به نشنال گفت: «آنها همچنین ایده مشارکت غیرمستقیم نظامی آمریکا در فرآیند خلعسلاح را مطرح کردند و پیامی از اسرائیل منتقل کردند که حاضرند با ارائه اطلاعات به ارتش برای انجام این وظیفه کمک کنند.»
همین منبع به الاخبار به نقل از مسئولانی که با هیأت آمریکایی دیدار کردند، گفت که برخی محافل آمریکایی طرح آمادهای برای این برنامه و نحوه اجرای آن دارند؛ این طرح مبتنی بر آن بوده که ابتدا مناطق شیعهنشین از سایر مناطق جدا شده، سپس استقرار امنیتی در تمام مناطق لبنانی خارج از مناطق شیعهنشین آغاز گشته و این مناطق «پاکسازی» شوند و سپس پیش از انتقال به بقاع و جنوب، منطقه بیروت و ضاحیه تحت کنترل درآید.
منابع الاخبار افزودند که آمریکاییها و سعودیها فشارهای شدیدی برای تسریع در اجرای تصمیم دولت اعمال میکنند، در حالی که منطقه شاهد تحولات سریعی است که ممکن است آنچه امروز باید اجرا شود را فردا دشوارتر کند.
برش
روزهای حساس
طی تجاوز اخیر اسرائیل و مقاومت حزبالله، ارتش لبنان عمدتاً در حاشیه ماند و نظارهگر نبردهایی بود که در امتداد مرز جریان داشت. این اولینبار نبود که ارتش ملی در درگیریهای کشور خود به یک ناظر تقلیل یافت. ارتش یکی از مورد اعتمادترین نهادهای لبنان است که اغلب تنها نهادی توصیف میشود که شکافهای فرقهای و سیاسی کشور را پر میکند.
در مقابل، حزبالله دارای جایگاه برجسته نظامی و سیاسی است. در حالی که ارتش لبنان حدود ۸۰ هزار نیرو دارد، حزبالله پیش از تجاوز با اسرائیل گفته بود که بیش از ۱۰۰هزار رزمنده و فرمانده و زرادخانهای به مراتب پیشرفتهتر در اختیار دارد. این عدم تعادل، ارتش را از نظر نظامی تحتالشعاع قرار داده و از نظر سیاسی محدود ساخته است.
دشمنان مقاومت نگران ظهور عواملی هستند که احتمالاً اجرای پروژه آمریکایی-اسرائیلی را مختل میسازد. ممکن است آنچه در غزه رخ میدهد، آنچه در مورد ایران جریان دارد، پایداری مقاومت لبنان و منطقه و بیثباتی موجود در عرصه سیاسی و نظامی سوریه به نفع این پروژه نباشد. علاوه بر این، وضعیت حزبالله بر خلاف آن چیزی است که طراحان این پروژه و متحدان داخلی آنها تصور میکردند و حزبالله در حال بهبود مستمر و در مسیری رو به رشد قرار دارد که در مواضع علنی، از دبیرکل شیخ نعیم قاسم گرفته تا کل بدنه سیاسی، نمود پیدا میکند.
یکی از مقامات لبنانی نیز به نشنال گفت: «اکنون فشار بیشتری بر لبنان وجود دارد زیرا اسرائیل معتقد بوده که حزبالله در حال بازسازی خود است. آنها فوریت در استفاده از این شتاب و پیشبرد خلعسلاح را درک میکنند.» لبنان در انتظار تحولات عمدهای طی روزهای آینده است. ارتش باید تا روز یکشنبه طرح خلعسلاح خود را ارائه دهد؛ همان روزی که قرار است نبیه بری، رئیس پارلمان و متحد حزبالله سخنرانی بسیار حساسی ایراد کند. دو روز بعد از آن، دولت طرح ارتش را بررسی خواهد کرد.
یکی از منابع امنیتی هشدار داد: «این روزها حساس هستند. هرکس ادعا کند میداند چه اتفاقی خواهد افتاد، دروغ میگوید. هر سناریویی همچنان روی میز است.» علی ابی رعد، کارشناس نظامی و سرتیپ بازنشسته لبنانی اظهار کرد که اطمینان دارد: «ارتش با حزبالله، یا هیچکس دیگر و نه با مردم درگیر نخواهد شد.» او همچنین از ژنرال هیکل به عنوان فردی «واقعبین، میهنپرست و پویا» تمجید کرد.
