محدثه جعفری/ حفظ دندان مهم‎ترین استراتژی دندانپزشکی در جهان است. همه دندانپزشکان متعهد هستند، این استراتژی را در تمامی جوامع انجام دهند، اما در کشور ما به دلیل مراجعه دیرهنگام و هزینه‌های گزاف این خدمات، آمار کشیدن دندان به جای خدمات ترمیمی بسیار بالاتر از استاندارد جهانی است. طبق آمارهای موجود، عمده سالمندان ایرانی از ۳۲ دندان ۲۰ دندانشان به علت پوسیدگی از دست رفته‌است. این اعداد و ارقام در حالی مطرح می‌شود که 90 درصد خدمات دندانپزشکی در بخش خصوصی ارائه می‎شود. علت شیوع بالای پوسیدگی دندان در کشور فقط گرانی خدمات دندانپزشکی نیست، فرهنگ روی دیگر ماجراست. به گفته رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری از پوسیدگی دندان کمتر از یک سوم مردم ایران روزی دوبار مسواک می‎زنند.
دکتر محمدرضا خامی رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری از پوسیدگی دندان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره شیوع پوسیدگی دندان در گروه‎های سنی مختلف می‎گوید: «برای بررسی میزان شیوع پوسیدگی دندان از شاخص DMFT که «جمع تعداد دندان‎های پوسیده، کشیده شده به علت پوسیدگی و پرشده است» استفاده می‌شود. براساس این شاخص جهانی، هر کودک زیر شش سال ایرانی به طور متوسط حدود 4 دندان پوسیده شیری دارد که اصلاً عدد خوبی نیست. بر اساس آخرین پیماش کشوری که سال 95 انجام شده، هر کودک 12 ساله‎‌ ایرانی به طور متوسط یک و نیم دندان پوسیده دائمی دارد و فقط حدود 20 درصد از کودکان دوازده ساله ایرانی دندان‌های بدون پوسیدگی دارند. حالا با افزایش سن تعداد این پوسیدگی‌ها هم بیشتر می‎شود. هر فرد 35 تا 44 ساله ایرانی 13 دندان دائمی پوسیده، پرشده یا کشیده شده، دارد.»
او می‎گوید: «با رسیدن به سن سالمندی اعداد و ارقام معضلات دندانی بیش از پیش به چشم می‎آید. در سالمندان ایرانی از ۳۲ دندان انسان بالغ به طور متوسط ۲۰ دندان به علت پوسیدگی از دست رفته‌است؛ ۴ دندان، پوسیده است؛ یک دندان پرشده و در بهترین حالت و با احتساب دندان‌های عقل، فقط ۷ دندان سالم است.»

کمتر از یک سوم مردم روزی دو بار مسواک می‎زنند
آمارها نشان می‎دهد، شاخص‎های سلامت دهان و دندان در کشور ما وضعیت خوبی ندارد. این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه 90 درصد خدمات دندانپزشکی در بخش خصوصی ارائه می‎شود و بخش دولتی فقط 10 درصد خدمات را ارائه می‎دهد، توضیح می‎دهد: «گرانی خدمات دندانپزشکی علت اصلی بالا بودن پوسیدگی دندان مردم نیست. خدمات دندانپزشکی باعث پیشگیری از پوسیدگی دندان نمی‎شود؛ زمانی که دندان پوسیده می‎شود، افراد برای دریافت خدمات به دندانپزشک مراجعه می‎کنند. یعنی عدم رسیدگی به سلامت دندان اتفاق افتاده، حالا کار به درمان رسیده است. پوسیدگی دندان علل مختلفی دارد، وضعیت اقتصادی، اجتماعی، نبود فرهنگ‎سازی و اهمیت ندادن مردم به بهداشت دهان و دندان از علل اصلی بیماری‌های دهان است. روش صحیح مسواک زدن حداقل دوبار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید است که یک بار باید قبل از خواب باشد. این عدد در کشورما بین 20 تا 30 درصد است؛ یعنی کمتر از یک سوم مردم ایران روزی دوبار مسواک می‎زنند. اما آنچه سبب پیشگیری می‎شود، روزی دو بار مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید است. درمقابل مصرف مواد قندی مثل نوشابه، شیرینی، شکلات و مواد قندی چسبنده بالاست.»