سیاوش باقی
منتقد سینما

«ونزدی»، آخرین ساخته تیم برتون، یک سریال نیست، بلکه یک پدیده است. این اثر که ماجرای آن در مدرسه‌ای به نام Nevermore می‌گذرد، کولاژ جذابی است از کمدی تلخ، فضایی رازآلود و معمایی جنایی که چه در فرم و چه در محتوا می‌تواند بیننده‌اش را شیفته و شگفت‌زده کند. برتون با بهره‌گیری از شخصیت محبوب ونزدی آدامز، که سابقه مفصلی در سینما و ادبیات دارد، این بار او را سوژه اثر جدیدش قرار داده و با ریتمی کندتر -که لازمه ساخت یک سریال است- و فضاسازی خاص خود، دنیایی منحصر به فرد می‌سازد. 
دنیایی که مثل همه ساخته‌های برتون، از «ادوارد دست قیچی» تا «عروس مرده» و «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی»، امضای بصری او را دارد. همان ماجراجویی کودکانه، همان انرژی پایان ناپذیر برای ساختن دنیایی تازه و همان تیرگی و شوخ‌طبعی که طرفداران تیم برتون را به دنبال می‌کشد. شاید نماد همه اینها هم دست بریده و وفادار «تینگ» باشد که با استفاده از جلوه‌های ویژه، به یک شخصیت کامل تبدیل شده و در طول داستان، ما را از خلاقیتی که پشت آن پنهان است حیران می‌کند. دستی که مثل سگ باوفای تن‌تن از شخصیت اصلی تفکیک‌ناپذیر است و ما را با رازها و پیچیدگی‌های دنیای ونزدی همراه می‌کند.  فصل اول «ونزدی» در دنیای سرگرمی مثل یک زلزله بود و بلافاصله طرفداران خود را پیدا کرد. جنا اورتگا با بازی فوق‌العاده‌اش، تبدیل به یکی از آن کاراکترهای از یادنرفتنی شد که تقلید حرکات او در تیک تاک و دیگر پلتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی موجی جهانی به راه انداخت. این فصل، به دلیل شیمی جذاب و تلخ بین ونزدی و سایر شخصیت‌های داستان، به سرعت محبوب شد. اورتگا درباره ونزدی می‌گوید: «چیزی که ونزدی را برایم جذاب می‌کند، صداقت بی‌رحمانه اوست. او هرگز وانمود نمی‌کند که کسی غیر از خودش است.» همان‌طور که یکی از منتقدان هم نوشته بود، کاش همه شبیه ونزدی صادق بودند. اگرچه صداقت او بی‌رحمانه و گزنده است.
فصل دوم، با فضایی تاریک‌تر و پیچیده‌تر، و البته ستاره‌های اضافه شده به داستان مثل استیو بوشمی (در نقش مدیر آکادمی)، پس از سه سال طرفداران را غافلگیر کرد. برتون با فاصله‌ای طولانی که بین ساخت دو فصل به وجود آمد، فرصت داشته تا با دقت بیشتری به داستان بپردازد و لایه‌های روانی شخصیت‌ها را عمیق‌تر کند. 
اگرچه هنوز سریال بطور کامل منتشر نشده و منتقدان با انتشار همین اپیزودهای اولیه این بازگشت را ستایش کردند و دوباره اجرای اورتگا را به عنوان نقطه قوت اصلی در نظر گرفتند. جنا اورتگا به خاطر ایفای نقش در فصل اول نامزد جوایز امی و گلدن گلوب شد و تکرار این نامزدی‌ها دور از تصور نیست. شخصیت ونزدی آدامز ریشه‌ در کمیک‌های چارلز آدامز دارد و برتون با آوردن او به دنیای سریال‌ها، فرصتی پیدا کرده تا به عمق این کاراکتر بپردازد. 
برتون درباره این تصمیم گفته است: «همیشه جذب شخصیت‌هایی شده‌ام که متفاوت‌اند، که با دنیا به شیوه خودشان کنار می‌آیند. ونزدی دقیقاً همین است.» این سریال، با وجود اینکه بر پایه یک شخصیت قدیمی ساخته شده، داستانی جدید را روایت می‌کند و در قالب اپیزودیک، زمان کافی برای گسترش جزئیات و شخصیت‌پردازی‌های عمیق‌تر دارد. با این حال، سلیقه خاص برتون، از جمله شیفتگی‌اش به شخصیت‌های منزوی و زیبایی‌شناسی اغراق‌شده‌اش، همچنان در این سریال به چشم می‌خورد. تیم برتون پس از چند ساخته سینمایی که چندان با استقبال مواجه نشد، با ونزدی دوباره نبوغ‌اش را به دوستداران سینما یادآوری کرده و به رخ کشیده است.
سریال «ونزدی» در ایران نیز به سرعت به محبوبیت بالایی دست پیدا کرد. شخصیت ونزدی با رفتارهای خاص، طنازی زهرآگین و نگاه منحصربه‌فردش به دنیا، برای بسیاری از بینندگان ایرانی جذاب بود. 
ویدیوها و میم‌های زیادی از این سریال در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد. بسیاری از مخاطبان ایرانی، ونزدی را نمادی از فردگرایی و متفاوت بودن دانستند و با جسارت او در برابر هنجارهای اجتماعی ارتباط برقرار کردند. این سریال با موفقیت نشان داد که یک کاراکتر کلاسیک، حتی با وجود کلیشه‌هایی چون تقابل خیر و شر و با وجود منطق ساختگی دنیای برتون که به هری پاتر و دیگر افسانه‌های نوجوانانه تنه می‌زند، چطور می‌تواند با مخاطبانی در سراسر دنیا ارتباط برقرار کند و از مرزهای جغرافیایی بگذرد.