در حافظه موقت ذخیره شد...
کاوشهای باستانشناسی در قزوین پرده از رازهای زندگی ۱۵۰ تا ۴۵۲ هزار سال پیش انسانها برداشت
پنجرهای به زندگی انسانهای کهن در فلات ایران
غار قلعهکرد در آوج قزوین، گنجینهای ارزشمند از شواهد حضور جمعیتهای انسانی در دوران پلیوستوسن میانی (۱۵۰ تا ۴۵۲ هزار سال پیش) را در خود جای داده است. کاوشهای باستانشناسی در این غار، به سرپرستی میلاد هاشمی و حامد وحدتینسب، اعضای هیأت علمی گروه باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس، بقایای استخوانی پستانداران منقرضشده و دستافزارهای سنگی مرتبط با فعالیتهای معیشتی انسان را آشکار کرده است.
این پروژه با هدف بررسی دقیقتر لایههای پارینهسنگی قدیم، تحلیل روابط فضایی و زمانی نهشتههای باستانی، شناسایی فرآیندهای تشکیل محوطه و مطالعه سنتهای ابزارسازی و فناوریهای اولیه انسانی در فلات ایران در حال انجام است. تاکنون شش لایه مجزا مرتبط با حضور انسان در غار شناسایی شده است.
سرپرستان پروژه میگویند ابزارهای سنگی کشفشده در لایههای پایینی غار، شباهت قابل توجهی با ابزارهای اواخر پارینهسنگی قدیم در مناطق لوانت و قفقاز دارند. این ابزارها که شامل نمونههای کشیده و ضخیم با روتوش پلکانی و شدید روی لبههاست، برای شکار و پردازش لاشه جانوران و گردآوری و فرآوری گیاهان وحشی استفاده میشدهاند.
شواهد موجود نشاندهنده تمرکز ساکنان غار بر شکار و مصرف گونههای اسب منقرضشده است. همچنین بقایای کرگدن استپی، خرس غار، گرگ، گوزن سرخ، نیاگاو و بزسانان در این فصل ثبت شده که اطلاعات ارزشمندی درباره رژیم غذایی، سازگاریهای زیستی انسانها و ویژگیهای محیط زندگی آنها ارائه میدهد.
ادامه کاوشها و تحلیلهای آزمایشگاهی میتواند به درک عمیقتری از دیرینبومشناسی انسانی در فلات ایران، تحول رژیم غذایی ساکنان غار، منشأ سنت موستری زاگرس و شواهد کهن سازگاری انسان با اقلیمهای سرد و کوهستانی منجر شود. امید میرود این کاوشها به کشف بقایای بیشتری از سنگوارههای انسانی کهن در ایران بینجامد؛ تاکنون کهنترین سنگواره انسانی ایران، یک دندان شیری با قدمت حدود ۱۷۰ هزار سال است که در فصل دوم کاوشها یافت و در موزه قزوین به نمایش گذاشته شده است.
این پروژه با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پشتیبانی مالی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان قزوین و هماهنگی پژوهشکده باستانشناسی در حال انجام است. کاوش در غار قلعهکرد، نهتنها دریچهای به گذشتههای دور فلات ایران گشوده، بلکه گامی مهم در شناخت تاریخ زیست و فناوری جمعیتهای انسانی کهن در این منطقه محسوب میشود.
