پیاده سازی الگوی مدیریتی نهج البلاغه
محسن غرویان
استاد حوزه علمیه قم
در آموزههای دینی و سیره معصومان(ع)، همواره پرهیز از مبالغه در ستایش افراد مورد تأکید قرار گرفته است. این موضوع نه صرفاً یک توصیه اخلاقی، بلکه راهکاری برای جلوگیری از شکلگیری انحرافات جدی در رفتار فردی و ساختارهای اجتماعی است. هیچکس معصوم نیست.
همین واقعیت کافی است تا ما را نسبت به آثار زیانبار مبالغه حساس کند. اگر کسی به طور مداوم با کلمات ستایشآمیز غیرواقعی روبهرو شود، ممکن است به تدریج این سخنان را باور کرده و دچار نوعی خودبرتربینی شود؛ صفاتی که نهتنها انسان را از مسیر اخلاق و حقیقت دور میکند، بلکه بستر بروز آسیبهای اجتماعی گستردهتری نظیر تبعیض، پارتیبازی، فامیلگرایی و ناعدالتی را نیز فراهم میسازد. سیره امیرالمؤمنین علی(ع) در نهجالبلاغه، الگویی روشن در این زمینه است.
ایشان هنگامی که وارد شهری میشدند و مردم با افراط در مدح و تواضع به استقبالش میآمدند، میفرمودند: «با من چنان رفتار نکنید که با پادشاهان و سلاطینتان رفتار میکردید.»
این نگاه، نه فقط برای مسئولان بلکه برای آحاد مردم، سرمشقی اخلاقی است تا جامعهای بر پایه صداقت، سادهزیستی، عزت و عدالت بسازند، نه بر پایه تعارفهای بیپایه. خوشبختانه شخصیتهایی چون دکتر پزشکیان نیز با تأسی از همین آموزهها، در عمل نشان دادهاند که اهل تکبر، تجملگرایی نیستند.
رفتار متواضعانه، مردمی و سادهزیستی ایشان، نشان میدهد که نه تنها به مفاهیم نهجالبلاغه اشراف دارند، بلکه آن را در مدیریت و زیست فردی نیز پیاده میکنند.
باید تأکید کرد که نظام جمهوری اسلامی ایران، نظام عدالت، اخلاق، تواضع و دوری از سبک زندگی شاهانه و سلاطین گذشته است. هم مسئولان باید در برابر مبالغه ها هوشیار باشند، هم جامعه باید فرهنگ نقد سازنده و پرهیز از ستایشهای اغراقآمیز را نهادینه کند. تنها در چنین بستری است که میتوان به رشد اخلاقی، اجتماعی و تمدنی مطلوب دست یافت.

