مهسا قوی‌قلب/ تهران وارد فصل تازه‌ای از خدمات شهری شد؛ زمانی که مدیریت سفرهای درون‌شهری با بهره‌گیری از ظرفیت فناوری، شکل تازه‌ای به خود گرفته است. با آغاز به کار رسمی تاکسی برخط، شهروندان تهرانی می‌توانند بخشی از سفرهای خود را با سامانه‌ای انجام بدهند که زیر نظر شهرداری و بر پایه نرخ‌گذاری مصوب شورای شهر فعالیت می‌کند. پلتفرمی که در کنار خدمات مشابه با تاکسی‌های اینترنتی خصوصی، وعده کرایه کمتر، امنیت بالاتر و نظارت هوشمندانه‌تر را می‌دهد. این پلتفرم اینترنتی جدید که به «شهرزاد» موسوم است، با هدف ساماندهی سفرهای درون‌شهری، شفاف‌سازی کرایه‌ها و ارتقای کیفیت خدمات، توسط سازمان تاکسیرانی شهرداری تهران راه‌اندازی شده است.

خدمات مشابه تاکسی‌های اینترنتی در بستر شهری
شادی مالکی، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران، با اشاره به آغاز فعالیت «تاکسی برخط شهرزاد» به «ایران» می‌گوید:« این پلتفرم، خدماتی مشابه تاکسی‌های اینترنتی موجود ارائه می‌کند، اما با این تفاوت که در بستر مدیریت شهری و با استفاده از ناوگان رسمی تاکسیرانی تهران فعال است.» او درباره نحوه نرخ‌گذاری در این سامانه می‌گوید:« کرایه‌ها بر اساس مصوبه شورای شهر تهران تعیین می‌شود. به دلیل اینکه در این پلتفرم، خبری از کارمزدهای بالا نیست، هزینه پرداختی نیز برای مسافران کم شده است.» به گفته مالکی، از جمله ویژگی‌های مهم این پلتفرم، تلاش برای ایجاد جذابیت اقتصادی و شغلی برای رانندگان تاکسی است. با ارائه پاداش‌های عملکردی، کاهش هزینه‌های جانبی، تأمین امنیت شغلی و پوشش‌های بیمه‌ای، انگیزه مضاعفی برای حضور رانندگان در این سامانه ایجاد می‌شود.

از سوپراپلیکیشن تا نظارت دقیق
در حال حاضر دسترسی به خدمات «تاکسی برخط شهرزاد» از طریق سوپر اپلیکیشن شهرزاد فراهم شده است. کاربران با انتخاب گزینه تاکسی، وارد محیطی می‌شوند که امکان ثبت درخواست سفر با تاکسی فراهم است. مالکی اعلام کرده که در آینده نزدیک این اپلیکیشن در سایر مارکت‌ها نیز منتشر می‌شود تا شهروندان بتوانند به‌راحتی آن را روی تلفن همراه خود نصب کنند. از دیگر تفاوت‌های این سامانه با پلتفرم‌های خصوصی، شیوه دریافت کارمزد است.
مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران در این باره می‌گوید:«در این بستر یا کارمزدی از رانندگان دریافت نمی‌شود، یا مبلغ آن بسیار پایین است. علاوه بر آن، نظارت کامل بر فعالیت‌ها همچنان زیر نظر سازمان تاکسیرانی باقی خواهد ماند و تخلفات نیز از مسیرهای رسمی، یعنی هیأت‌های انضباطی سازمان، بررسی خواهد شد.»
 
ثبت و پایش لحظه‌ای سفرها
یکی از مهم‌ترین چالش‌های سال‌های اخیر، نبود امکان نظارت دقیق بر فعالیت تاکسی‌های شهری بود. مالکی می‌گوید:« ما حدود ۸۰ هزار دستگاه تاکسی در سطح شهر داریم که امکان نظارت سنتی بر عملکرد آنها عملاً وجود ندارد. نه می‌توان به‌دقت تشخیص داد که تاکسی در چه ساعتی و در کجا مشغول بوده، نه میزان کرایه دریافت‌شده قابل‌ سنجش است. در سامانه شهرزاد، راننده پیش از آغاز هر سفر، آن را در اپلیکیشن ثبت می‌کند. این کار باعث می‌شود زمان، مسیر، مدت سفر و مبلغ کرایه به‌طور دقیق ثبت و قابل پایش باشد. نتیجه مستقیم این روند، ارتقای شفافیت، کیفیت خدمات و بهبود شرایط معیشتی رانندگان است.» بر اساس آمار ارائه‌ شده از سوی سازمان تاکسیرانی، تاکنون حدود ۵۰ هزار دستگاه تاکسی در این پلتفرم ثبت‌نام کرده‌اند و بیش از ۵ هزار دستگاه نیز اپلیکیشن را نصب و فعال کرده‌اند. این آمار نشان‌دهنده استقبال نسبی تاکسیرانان از طرح جدید است.