احیای کشت پنبه با تجهیزات مکانیزه
طلای سپید به گلستان برمی‌گردد
استان گلستان که روزگاری با ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار هکتار اراضی زیرکشت پنبه به سرزمین طلای سفید شهرت داشت، امسال پس از سال‌ها وقفه با تصمیم جدی مسئولان، گام‌های مهمی را برای احیای دوباره این محصول برداشته است. مسئولان این استان در تلاشند با ورود طرح‌های مکانیزه در کاشت، برداشت و تأمین بذر اصلاح شده و... امید تازه‌ای برای احیای این محصول استراتژیک در میان کشاورزان استان ایجاد کنند. بر این اساس امسال کشت پنبه در ۲۹ هزار هکتار از اراضی گلستان انجام شده که قرار است ۲ هزار هکتار آن به صورت مکانیزه برداشت شود. حالا کشاورزان این استان امیدوارند با حمایت‌های دولت و مشارکت بخش خصوصی، بتوانند دوباره پنبه را به جایگاه خود بازگردانند.
شیما جهانبخش
گروه ایران‌زمین
اجرای طرح پایلوت برداشت مکانیزه پنبه در گلستان
«ابراهیم هزارجریبی» رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان در گفت‌و‌گو با «ایران» از اجرای برنامه‌های متنوعی برای افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌های تولید و بازگشت جایگاه اقتصادی پنبه استات در سال جاری خبر داد و اظهار کرد:«بر اساس الگوی کشت امسال حدود 28 هزار هکتار از اراضی استان زیر کشت پنبه رفته که 2 هزار هکتار آن به روش مکانیزه برداشت خواهد شد.»
وی با اشاره به اینکه امسال سطح زیر کشت کاهش داشته است، افزود:«تکرار خشکسالی‌ها و سیاست انقباضی آب باعث شده امسال تقریباً نصف سال گذشته آب در اختیار بخش کشاورزی قرار بگیرد و به همین خاطر پیش‌بینی‌ها مبنی بر افزایش محقق نشده است.»
هزارجریبی با اشاره به اجرای طرح‌های مکانیزاسیون برای احیای پنبه در استان افزود:«پیشرفت این طرح‌ها در چند سال گذشته با حمایت جهاد کشاورزی قابل توجه بوده و امسال برای اولین‌بار، طرح پایلوت برداشت مکانیزه در 2 منطقه «قلعه» و «گنبد» آغاز شده است.»
تأمین ادوات برداشت
از استان‌های همجوار
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان افزود:«با توجه به اینکه در ابتدای مسیر هستیم و تأمین ادوات بسیار هزینه‌بر است، امسال با هدف کاهش هزینه از کمباین‌های برداشت پنبه متعلق به استان‌های همجوار استفاده شده تا کشاورزان با صرفه اقتصادی و مزایای این روش آشنا شوند.» وی افزود:«امسال همچنین با هدف مقابله با آفات اولیه، طرح ضدعفونی بذر پنبه آغاز و حدود 15 تن بذر اصلاح‌شده و آغشته شده به ترکیبات حفاظتی که مقاومت بالایی در برابر آفات دارند، میان کشاورزان توزیع شده است. البته این طرح آزمایشی بوده و اگر بذر عملکرد قابل قبولی داشته باشد، در سال آینده سطح بیشتری را تحت پوشش قرار می‌دهیم.»
هزارجریبی نقش آموزش در توسعه پایدار کشت را بسیار مهم عنوان کرد و گفت:«در این زمینه در 3 سال گذشته کارگاه‌های آموزشی تخصصی با مشارکت کشاورزان، کارشناسان و نمایندگان شرکت‌های دانش‌بنیان برگزار شده تا علاوه بر ارتقای مهارت کشاورزان، زمینه ورود و توسعه فناوری‌های نوین به مزرعه فراهم شود. در این زمینه امسال زیرساخت‌های برداشت مکانیزه از جمله رعایت اندازه ردیف‌ها (۷۵ سانتی‌متر) برای برداشت با کمباین‌ها از ابتدای کاشت برنامه‌ریزی شده و در حال حاضر تمام مزارع برای برداشت مکانیزه مهیا شده‌اند. همچنین امکانات کافی را آماده کرده‌ایم تا در شهریورماه که برداشت پنبه شروع می‌شود، کشاورزان در این زمینه رغبت داشته باشند.»
نگاه دولت به رونق کشت پنبه، حمایتی است
رئیس جهاد کشاورزی گلستان با بیان اینکه نگاه دولت چهاردهم به رونق کشت پنبه نگاهی حمایتی است، خاطرنشان کرد:«یکی از اقدامات مثبت دولت برای حمایت از تولید پنبه داخل، حذف ارز ارزان‌قیمت واردات بوده که سبب شده قیمت این محصول در سال جاری در داخل به نفع کشاورزان افزایش یابد.»
وی ادمه داد:«با وجود رشد بیش از 2 برابری کشت پنبه، واردات پنبه با ارز ارزان‌قیمت در ادوار گذشته مشکلاتی را ایجاد کرده و سطح زیرکشت را از 100 هزار هکتار به 70 هزار هکتار کاهش داده است. اما در حال حاضر حذف ارز نیمایی واردات این محصول سبب شده کارخانجات نساجی به سمت خرید محصول داخلی رفته و کشاورزان رغبت دوباره به کشت نشان دهند.»
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه کشت پنبه بسیار مقرون به صرفه و متناسب با اقلیم استان است، افزود:«البته در سال‌های اخیر به علت پایین بودن قیمت محصول و دیگر مشکلات، کشاورزان به سمت کشت برنج که محصولی زود‌بازده و سودده بوده حرکت کرده‌اند و حالا باید دوباره با ارائه مشوق‌ها آنها را متقاعد به تغییر کشت کنیم.»
هزارجریبی با اشاره به افزایش قابل قبول قیمت پنبه در سال جاری گفت:«بر اساس بررسی‌های کارشناسان، پنبه امسال به قیمت دو برابر گذشته از کشاورزان گلستانی خریداری خواهد شد. در حال حاضر پیش‌بینی قیمت بیشتر از ۵۰ هزار تومان است اما احتمال دارد تا شهریورماه این قیمت بر اساس شرایط تغییر کند.»
رئیس اداره جهاد کشاورزی گلستان با قدردانی از تمام فعالان این حوزه گفت:«سال 1404 برای محصول پنبه در گلستان متفاوت خواهد بود. با اجرای مکانیزاسیون، بهره‌گیری از بذرهای اصلاح‌شده، توسعه آموزش‌های مزرعه‌ای و حمایت‌های برنامه‌ریزی شده، مسیر بازگشت پنبه به اقتصاد کشاورزی کشور هموارتر شده است. امیدواریم با تداوم این اقدامات، تولید این محصول استراتژیک برای کشاورزان مقرون به صرفه و پایدار شود.»
بــــرش
ضرورت اصلاح فرآیندهای بازرگانی
هزار جریبی خاطرنشان کرد:«در حال حاضر تمام تلاش ما احیای پنبه و بازگشت این محصول به دوران طلایی خود است اما باید به این نکته توجه شود که علاوه بر فراهم شدن زیرساخت‌های فنی و دستگاه‌های مکانیزه، لازم است اصلاح فرآیندهای بازرگانی و حمایت از کشاورزان در مقیاس ملی انجام شود.»
رئیس جهاد کشاورزی استان گلستان همچنین تأکید کرد:«سال گذشته محصول پنبه از مزارعی که از طریق مکانیزه برداشت شده بود ۱۲ درصد بالاتر از نرخ روز توسط بخش خصوصی و کارخانجات خریداری شد و امسال نیز یکی از کارخانجات برای خرید پنبه حاصل از برداشت مکانیزه تا ۱۵ درصد بالاتر از نرخ روز اعلام آمادگی کرده است.» این مقام مسئول از برنامه‌ریزی برای جذب اعتبار و اجرای طرح پایش مستمر مزارع پنبه استان خبر داد و متذکر شد:«تلاش ما جذب اعتبار برای پایش مزارع پنبه با کمک سازمان برنامه و بودجه است تا با پایش مستمر و کنترل آفات، در هر هکتار نزدیک به 400 کیلوگرم افزایش عملکرد داشته باشیم.»
