نقش سیاستگذاری پایدار در بهبود شرایط بازار سرمایه
مونا حاجی علی اصغر
کارشناس بازار سرمایه
بازار سرمایه نسبت به سیاستگذاریهای اقتصادی، مالی و حتی مقرراتی واکنشی بسیار سریع و مستقیم دارد. این واکنش زمانی سازنده خواهد بود که سیاستگذاری با ویژگیهای پایداری، پیشبینیپذیری و هماهنگی میان نهادها همراه باشد. اما تجربه سالهای اخیر در بورس، نشاندهنده روندی معکوس بوده است. در چنین شرایطی، بازطراحی رویکرد سیاستگذاری به عنوان یکی از الزامات اساسی در بازسازی اعتماد و عملکرد بازار سرمایه مطرح میشود.
۱. سیاستگذاری ناپایدار؛ ریشه بیاعتمادی در بازار
یکی از دلایل اصلی خروج مداوم سرمایه از بازار سرمایه، تصمیماتی بوده که بدون در نظر گرفتن تأثیرات میانمدت و بلندمدت اتخاذ شدهاند. نمونههایی مانند تغییرات ناگهانی در دامنه نوسان، اعمال قیمتگذاری دستوری بر محصولات شرکتهای بورسی، نوسانات در سیاست ارزی و گمرکی، یا ابلاغ بخشنامههای مالیاتی، بارها باعث سردرگمی فعالان بازار شدهاند. زمانی که فعالان بازار قادر به پیشبینی جهتگیری آینده نباشند، ترجیح میدهند سرمایه خود را به سمت بازارهای مطمئنتر یا حتی راکد ببرند.
۲. ویژگیهای یک سیاستگذاری مؤثر در بازار سرمایه
برای بهبود عملکرد بازار سرمایه، سیاستگذاری باید مبتنی بر سه اصل کلیدی باشد:
پیشبینیپذیری: اعلام برنامههای بلندمدت بهطور شفاف، به فعالان بازار کمک میکند تصمیمگیریهای خود را بر مبنای تحلیل منطقی انجام دهند.
ثبات در اجرا: پرهیز از تغییر مداوم مقررات و اجرای سیاستها تا زمان رسیدن به نتیجه ملموس، اعتمادآفرین خواهد بود.
همراستایی با منافع سهامداران: تصمیمات باید به نحوی طراحی شوند که منافع عمومی سهامداران بویژه حقیقیها مورد توجه قرار گیرد و عدالت در فرصتها حفظ شود.
۳. راهکارهای عملی برای تقویت سیاستگذاری بلندمدت
برای تحقق سیاستگذاری پایدار، پیشنهاد میشود:
تدوین و انتشار «نقشه راه توسعه بازار سرمایه» توسط سازمان بورس با افق ۵ ساله و با مشارکت دولت، مجلس و بخش خصوصی؛
ایجاد شورای هماهنگی سیاستگذاریهای اقتصادی مؤثر بر بورس با حضور نمایندگان بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، وزارت صمت و بورس؛
پیادهسازی نظام ارزیابی آثار سیاستها بر بازار سرمایه پیش از اجرا، مشابه رویههای ارزیابی زیستمحیطی یا اجتماعی در پروژههای عمرانی.
جمعبندی: بازار نیازمند آرامش سیاستگذار است
اگر هدف سیاستگذار حمایت از تولید، تأمین مالی سالم و افزایش مشارکت عمومی در اقتصاد باشد، بازار سرمایه قوی و با اعتماد، بهترین مسیر تحقق این اهداف است. اما این بازار تنها در سایه سیاستگذاری پایدار، قابل اتکا خواهد بود.
تغییر این روند نیاز به شجاعت در تصمیمسازی و تداوم در اجرا دارد. ثبات سیاستی، نقطه آغاز بازسازی رابطه بازار با سرمایهگذاران و یکی از عوامل حیاتی برای رونق اقتصادی است.
