سهیلا یادگاری
خبرنگار

بازسازی و ساخت واحدهای مسکونی و تجاری آسیب دیده از سوانح، حوادث و جنگ طبق قانون بر عهده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است. براین اساس، به منظور اجرای دستور رئیس‌جمهوری مبنی بر ضرورت بازسازی مناطق خسارات دیده؛ تسهیل‌گری برای ارزیابی میزان خسارت‌ها و تسهیل گری در بازسازی این واحدها، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی،  از سازمان نظام مهندسی ساختمان و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خواست «میزان خسارات به تمامی ساختمان‌های آسیب‌دیده در حملات دژخیمانه رژیم غاصب صهیونیستی را برآورد کند.» رئیس بنیاد مسکن و رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان در گفت و گو با «ایران» اقدامات انجام شده و برنامه های ارزیابی و بازسازی واحدهای آسیب دیده در جنگ اخیر را توضیح دادند.

بازسازی و ساخت واحدها
غلامرضا صالحی، رئیس بنیاد مسکن به این موضوع اشاره کرد که از روز اول شروع  حملات ناجوانمردانه به کشور، ستاد ارزیابی خسارت ها در بنیاد مسکن تشکیل شد و با اجاره نهادهای امنیتی و دستگاه های مسئول، تیم های ارزیاب وارد ساختمان ها شدند و تمام ساختمان هایی که در این مدت خسارت دیده اند، ارزیابی شده است. صالحی افزود:‌« اماکنی که در این حملات آسیب دیدند و ساکنان در خانه ها حضور داشتند مورد ارزیابی قرار گرفته و در مورد اماکنی که ساکنان حضور نداشتند به محض بازگشت ساکنان به محل مورد اقامت خود ارزیابی انجام می گیرد. حدود ۶۰ درصد مالکان در ساختمان حضور ندارند. مالکان با ارسال پیامک به ۲ سرشماره ۰۹۹۹۹۰۲۴۷۵۸ و ۴۷۵۹ می توانند برای ارزیابی خسارت، درخواست خود را به بنیاد مسکن ارائه دهند.» رئیس بنیاد مسکن گفت:« خسارت به ساختمان ها را ارزیابی کرده ایم، برنامه بازسازی تدوین شده و به دولت ارائه داده ایم. یکشنبه هفته آینده دولت در خصوص تأمین اعتبار بازسازی تصمیم گیری می کند و برنامه بازسازی تصویب می شود.» به گفته صالحی، از محل منابع داخلی بنیاد، ساختمان هایی که نیاز به تعمیراتی مانند درب و پنجره و شیشه ها داشتند، انجام شده و مردم در واحدها مستقر شده اند.
وی گفت:« براساس ارزیابی ۳۱۰۰ واحد تجاری و مسکونی در ۱۲ روز حملات ناجوانمردانه آسیب دیده است که این تعداد به غیر از واحدهای دولتی یا نظامی است.» رئیس بنیاد مسکن گفت:« بازسازی، تعمیر یا ساخت واحدهای آسیب دیده حدود ۵ هزار میلیارد تومان نیاز دارد که توسط دولت تأمین می‌شود. از این تعداد حدود ۲۴۰۰ واحد نیاز به تعمیر یا بازسازی دارد و ۷۰۰ واحد باید ساخته شود.» صالحی به برنامه اسکان مردم که واحد آنها خسارت دیده نیز اشاره کرد و گفت:« پرداخت ودیعه مسکن به ساکنان این واحدها پیش بینی شده است. بر این اساس برای واحدهای تعمیری حدود ۲ ماه زمان و برای واحدهایی که نیاز به ساخت دارد حدود ۲ سال زمان در نظر گرفته شده که با کمک شهرداری ها و وزارت کشور، واحدهایی برای اسکان اضطراری  مردم در نظر گرفته شده است.» رئیس بنیاد مسکن تأکید کرد: «آواربرداری از ساختمان های آسیب دیده فقط با حضور مالک امکان پذیر است به همین دلیل از مالکان تقاضا داریم حتماً برای انجام بازسازی اطلاع رسانی کنند. برای نخاله های ساختمان های آسیب دیده، از سوی شهرداری ها، نقاط مخصوصی در نظر گرفته شده تا وسایل و یا دارایی های مردم حفظ و به آنها تحویل داده شود.» وی گفت: «در مواردی علاوه بر خسارت به ساختمان، ساختمان های نزدیک محل اصابت نیز آسیب دیده اند که این ساختمان ها هم ارزیابی شده و بازسازی می شوند.»
صالحی خاطرنشان کرد:« با آواربرداری، مالکان برای دریافت پروانه ساخت به شهرداری ها معرفی می شوند که صدور آن رایگان خواهد بود.»

تشکیل کارگروه های ارزیابی خسارت
امین مقومی،‌ سرپرست سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور، نیز با اشاره به مأموریت وزارت راه و شهرسازی به این سازمان برای ارزیابی خسارت و انجام امور فنی و تخصصی ساخت و ساز گفت:« در تمام استان ها کارگروه تخصصی برای ارزیابی ساختمان های آسیب دیده تشکیل شده است.»
وی گفت:« اولین اقدام ارزیابی این است که آیا ساختمان آسیب دیده قابلیت بازسازی دارد یا کاملاً باید تخریب شود؟ ساختمان هایی که یک طبقه آنها آسیب دیده ممکن است فقط نیاز به بازسازی داشته باشد و اینگونه نیست که تمام ساختمان های آسیب دیده قابل تعمیر و بازسازی نباشد.» وی گفت:« در حوزه ارزیابی هم خود ساختمان و هم ساختمان های اطراف بررسی می‌شود. این ارزیابی ها توسط متخصصان سازمان نظام مهندسی به صورت داوطلبانه و رایگان صورت می گیرد.» مقومی افزود:« در موضوع ارزیابی دو نکته وجود دارد یک خسارت ساختمان و دوم قطع انشعاباتی مانند گاز، آب یا برق است. ساختمان هایی که انشعابات آنها قطع شده بسرعت برای اتصال به دستگاه های مربوط معرفی می شوند.» سرپرست سازمان نظام مهندسی ساختمان،‌با اشاره به اینکه بازسازی ساختمان های دولتی مانند ساختمان صدا و سیما و اماکن نظامی بر عهده دولت است، گفت:‌ «اگر دولت بخواهد ما برای ارزیابی خسارت ساختمان های دولتی یا نظامی آمادگی کامل داریم.» وی ادامه داد:« امکانات سازمان‌های نظام مهندسی در تمامی استان‌ها از جمله امکانات اقامتی و فضاهای تخت اختیار در اختیار ستاد مدیریت بحران و مردم قرار گرفته است. همکاری و تعامل بسیار مناسبی بین سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان تمامی استان‌ها با ستاد مدیریت بحران و دیگر سازمان ها و نهادهای مسئول برقرار است.»

جای نگرانی برای بازسازی مناطق مسکونی آسیب دیده نیست
رضا خالقی، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران نیزبا اشاره به برنامه اداره کل راه و شهرسازی استان تهران در قبال بازسازی برنامه بازسازی مناطق جنگ زده در این استان  گفت:« طی مدت ۱۲ روز اخیر، پروژه‌های راه و شهرسازی استان تهران فعال بود که به عنوان نمونه می‌توان به فعال سازی عملیات اجرایی پل فیروز آباد اشاره کرد.» مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران با اشاره به برنامه بازسازی مناطق جنگ زده در سطح استان اظهار کرد:« در کنار تکالیف قانونی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نسبت به مناطق مسکونی آسیب دیده در دوران جنگ، در وزارت راه و شهرسازی کمیته به ریاست معاون مسکن و ساختمان وزیر، تشکیل شد که اداره کل راه و شهرسازی استان تهران نیز در این کمیته عضویت دارد.» خالقی با اشاره به ادامه روند تدوین دستورالعمل نحوه ارزیابی خسارات، کمک‌های فنی و دولتی برای بازسازی مناطق مسکونی آسیب دیده گفت:« در این مدت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و نظام مهندسی استان تهران به طور مستمر از مناطق آسیب دیده بازدید دارند و ارزیابی‌های لازم را انجام می‌دهند. مردم نگران مناطق و منازل آسیب دیده در حملات ناجوانمردانه نباشند. دولت کنار ملت برای بازسازی مناطق اقدام می‌کند تا شرایط سکونت به سرعت برای شهروندان عزیزمان فراهم شود.»
 
تشکیل ستاد راهبری تدوین دستورالعمل‌های بازسازی
بر اساس این گزارش، ستاد راهبری بازیابی و بازسازی مناطق آسیب‌دیده در وزارت راه و شهرسازی با مأموریت تسهیل گری در فرایند بازسازی و تدوین دستورالعمل های اجرایی بر اساس دستور رئیس‌جمهوری تشکیل می‌شود. این ستاد مسئولیت هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف جهت ارائه خدمات همه‌جانبه به آسیب‌دیدگان را برعهده دارد. راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی یکی از مهم‌ترین وظایف ستاد است که امکان ثبت خسارت بدون نیاز به مراجعه حضوری را فراهم می‌سازد و این امر به تسریع فرایند پیگیری و کاهش بار مراجعات مردمی کمک می‌کند. وزیر راه و شهرسازی در چند روز گذشته بر پشتیبانی حداکثری دولت چهاردهم در امر بازسازی تأکید و اعلام کرده که حمایت‌های مالی، فنی و لجستیکی به طور کامل در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.