۷۵۳ استاد و کارشناس روابط بین الملل آمریکایی، اقدام نظامی علیه ایران را نامطلوب و تبعات آن را نگران کننده ارزیابی کردند
دست های ایران بسته نیست
حمله خارج از تمامی قواعد بین الملل ایالات متحده به تأسیسات هستهای ایران در روز شنبه، واکنشهای گستردهای را برانگیخت. دولت دونالد ترامپ، هیچ تلاشی برای کسب مجوز کنگره جهت این حملات نکرد، اسرائیل از ورود ایالات متحده به جنگ استقبال کرد، روسیه و چین این حملات را محکوم کردند و ایران وعده داد که انتقام خواهد گرفت. ایران روز دوشنبه به این وعده عمل کرد و با شلیک موشکهایی به بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه، یعنی پایگاه هوایی العدید در قطر که حدود 10 هزار نیروی نظامی در آن مستقر هستند، پاسخ داد.
در روزهای پیش از حملات آمریکا، پژوهشگرانی از پروژه آموزش، پژوهش و سیاست بینالملل (TRIP) در مؤسسه تحقیقات جهانی کالج ویلیام و مری، همچنین دانشگاه جورجیا، مجموعهای از استادان روابط بینالملل در دانشگاهها و کالجهای آمریکا درباره دیدگاههایشان نسبت به درگیری ایران و اسرائیل و پیامدهای پیوستن ایالات متحده به این جنگ نظرسنجی کردند.
نتایج ارائه شده، بر پایه پاسخهای ۷۵۳ کارشناس است که در بازه ۱۸ تا ۲۲ ژوئن مورد پرسش قرار گرفتند. کارشناسان روابط بینالملل که در این نظرسنجی شرکت کردند، بر این باورند که اقدام نظامی ایالات متحده در ایران به امنیت ملی آمریکا آسیب خواهد زد، ایران را به تلافیجویی وادار خواهد کرد و در بلندمدت حمایت سیاسی داخلی از ترامپ را کاهش خواهد داد. این صاحبنظران بهدرستی پیشبینی کرده بودند که ایران عقبنشینی نخواهد کرد، اما با اقدام مستقیم نظامی در این وضعیت مخالفت کردهاند.
آیا این درگیری آمریکا را ناامن میکند؟
کارشناسان روابط بینالملل درباره پیامدهای امنیتی درگیری با ایران برای ایالات متحده ابراز نگرانی کردهاند. نزدیک به دو سوم این کارشناسان گفتهاند که حملات اسرائیل به اهداف ایرانی - که از ۱۳ ژوئن آغاز شد - باعث کاهش امنیت ایالات متحده شده است؛ در حالی که تنها ۹ درصد معتقد بودند این حملات امنیت آمریکا را افزایش دادهاند. حدود یکچهارم پاسخدهندگان نیز گفتهاند این حملات تأثیری بر امنیت ایالات متحده نداشتهاند.
همچنین درباره تأثیر حملات مستقیم آمریکا به ایران - که در زمان آغاز نظرسنجی هنوز فرضی بود - پرسشهایی مطرح شد. پاسخها قاطع بود: اکثریت قاطع کارشناسان روابط بینالملل (۸۳ درصد) گفتهاند که چنین اقدامی امنیت ایالات متحده را کاهش خواهد داد. پاسخدهندگان احتمال اقدامات تلافیجویانه مختلف از سوی ایران را نیز ارزیابی کردند. آنها باید احتمال هر سناریو را در مقیاسی از صفر (یعنی ایران بهطور قطع پاسخ نخواهد داد) تا ۱۰۰ (یعنی ایران بهطور قطع پاسخ خواهد داد) مشخص میکردند.
بهطور میانگین، پاسخدهندگان ارزیابی کردند که 35 درصد احتمال دارد ایران در پاسخ به حملات آمریکا، کشورهای دیگر منطقه را هدف قرار دهد ، 63 درصد احتمال دارد ایران به نیروهای نظامی آمریکا در خاورمیانه حمله کند، 66 درصد احتمال دارد ایران تلاش کند تردد دریایی در تنگه هرمز را مختل کند و 68 درصد احتمال دارد ایران حملات سایبری علیه ایالات متحده انجام دهد.
ایران این پیشبینیها را با حمله موشکی به نیروهای نظامی آمریکا در قطر در روز دوشنبه محقق کرد. همچنین در تطابق با پیشبینی پاسخدهندگان، پارلمان ایران در تعطیلات آخر هفته طرحی را بررسی کرد که خواستار بستن تنگه هرمز است.
همچنین از پاسخدهندگان پرسیده شد که چین و روسیه ممکن است چگونه به اقدام نظامی آمریکا علیه ایران واکنش نشان دهند. اکثریت پاسخدهندگان پیشبینی کردند که روسیه احتمالاً کمکهای نظامی خود به ایران را افزایش خواهد داد (۶۳ درصد) و همچنین حملات سایبری علیه ایالات متحده انجام خواهد داد (۵۲ درصد). با این حال، کارشناسان بر این باور بودند که روسیه بهاحتمال کمتری تحریمهای اقتصادی جدیدی اعمال خواهد کرد، کمکهای بشردوستانه خود به ایران را افزایش خواهد داد یا عملیات نظامی علیه نیروهای آمریکایی آغاز خواهد کرد.
کارشناسان روابط بینالملل پیشبینی کردند که چین در مقایسه با روسیه کمتر احتمال دارد به حمله آمریکا به ایران واکنش تلافیجویانه نشان دهد. تنها واکنشی که اکثریت پاسخدهندگان از چین انتظار داشتند، ارائه کمکهای بشردوستانه به ایران بود (۵۳٫۵ درصد).
ترامپ نباید متوسل به زور شود
این نظرسنجی بلافاصله پس از آن آغاز شد که ترامپ اولتیماتومی به ایران داد تا برنامه هستهای خود را برچیند. همچنین از پاسخدهندگان پرسیده شد که اگر ایران تسلیم خواستههای ایالات متحده نشود، آمریکا چه خواهد کرد یا چه باید بکند. کارشناسان با قاطعیت گفتند که ایالات متحده نباید حمله نظامی انجام دهد: تنها ۱۲ درصد از آنها حاضر به تأیید اقدام نظامی آمریکا بودند، در حالی که اکثریت قاطع یعنی ۸۳ درصد با استفاده از زور مخالفت کردند.
همچنین از کارشناسان پرسیده شد که اگر ایران از پذیرش اولتیماتوم خودداری کند، ایالات متحده به چه شیوههایی باید پاسخ دهد. کارشناسان در مخالفت با استفاده مستقیم از زور تقریباً اتفاق نظر داشتند. با میانگینگیری از دو نسخه سؤال، تنها ۱۶ درصد از پاسخدهندگان از حملات ایالات متحده به برنامه هستهای ایران حمایت کردند. با این حال، تقریباً هیچ حمایتی از اعزام نیروی زمینی آمریکا به ایران، حملات به اهدافی فراتر از برنامه هستهای یا تلاش برای تغییر حکومت در ایران وجود نداشت.
آینده چه خواهد بود؟
کارشناسان روابط بینالملل بر این باورند که حملات آمریکا پیامدهای منفی برای امنیت ایالات متحده خواهد داشت. با این حال، درباره اینکه آیا ترامپ از نظر سیاسی در داخل کشور سود خواهد برد یا نه، نظرات متفاوت است. در پاسخ به این پرسش که آیا میزان محبوبیت رئیسجمهوری یک هفته پس از حمله فرضی به ایران بیشتر یا کمتر خواهد بود، حدود ۴۲ درصد گفتند بیشتر میشود، ۳۸ درصد گفتند کمتر میشود، و حدود ۲۰ درصد گفتند که تغییری نخواهد کرد.
در بلندمدت، پاسخدهندگان انتظار دارند که استفاده از زور علیه ایران هزینههای سیاسی قابل توجهی برای رئیسجمهوری آمریکا داشته باشد. تنها ۳.۵ درصد گفتند که یک سال پس از حمله به ایران، میزان محبوبیت ترامپ بیشتر خواهد بود، در حالی که ۶۸ درصد گفتند که محبوبیت او کمتر خواهد شد.
این پیشبینیها با چندین دهه پژوهش درباره تأثیر افکار عمومی از کاربرد نیروی نظامی همخوانی دارد، اما همچنین ممکن است دلیل آن این باشد که پاسخدهندگان باور دارند جنگ احتمالاً به تغییر حکومت در ایران منجر نخواهد شد. در پاسخ به این پرسش که احتمال دارد دولت فعلی تهران یک سال دیگر همچنان در قدرت باشد یا نه، میانگین پاسخها نشان داد که کارشناسان برای بقای حکومت ایران ۶۷ درصد احتمال قائلند. کارشناسان روابط بینالملل و دیگر ناظران مدتها درباره پیامدهای امنیتی دستیابی ایران به سلاح هستهای بحث کردهاند. از کارشناسان درباره آثار احتمالی دستیابی ایران به سلاح هستهای پرسیده شد. بیشتر پاسخدهندگان پیشبینی کردند که داشتن سلاح هستهای، امنیت ایران را افزایش خواهد داد (۶۴ درصد) اما در عوض امنیت اسرائیل (۸۴ درصد)، ایالات متحده (۵۴ درصد)، خاورمیانه (۷۴ درصد) و جهان بهطور کلی (۶۵ درصد) را کاهش خواهد داد.
بسیاری از ناظران نگرانند که درگیری با ایران به جنگی گستردهتر منجر شود، جنگی که احتمال دارد به استفاده از سلاح هستهای نیز بینجامد. کارشناسان مورد بررسی احتمال وقوع تشدید هستهای را پایین اما ممکن ارزیابی کردند. در پاسخ به این پرسش که چقدر احتمال دارد اسرائیل طی یک سال آینده ایران را به استفاده از سلاح هستهای تهدید کند، میانگین برآورد پاسخدهندگان ۳۳ درصد بود. (این اقدام مستلزم آن است که اسرائیل بهطور علنی وجود سلاح هستهای در اختیار خود را تأیید کند.) در همین حال، کارشناسان سیاست خارجی احتمال استفاده واقعی اسرائیل از سلاح هستهای را ۱۱ درصد تخمین زدند. کارشناسان روابط بینالملل در ارزیابی چالشهای امنیتی ناشی از درگیری کنونی ایران و اسرائیل، تحلیل درستی ارائه دادند و درک کردند که ایران در برابر خواسته آمریکا برای کنار گذاشتن برنامه هستهای خود عقبنشینی نخواهد کرد. آنها همزمان باور دارند که ایران بهطور فعال در حال دنبال کردن برنامه تسلیحات هستهای است اما به گفته آنان، اقدام نظامی آمریکا راه مناسبی برای جلوگیری از هستهای شدن ایران نیست.
منبع: Foreign Policy