وزیر خارجه در پایان گفت وگوهای ایران با تروئیکای اروپایی در ژنو
آماده ایم بار دیگر دیپلماسی را بررسی کنیم
گفتوگوهای ایران و تروئیکای اروپایی در ژنو روز گذشته با تفاهم برای ادامه مسیر گفت و گوها به پایان رسید؛ تفاهمی که بیش از آنکه صرفاً یک توافق فنی باشد، بازتاب ضرورت حیاتی تداوم دیپلماسی در لحظات حساس منطقه است.
سیدعباس عراقچی وزیر خارجه در پایان این نشست با بیان اینکه بحث جدی با اروپاییها داشتیم، گفت: ایران آماده است بار دیگر دیپلماسی را بررسی کند. عراقچی افزود: ما در حال آماده شدن برای دیدار دیگری به زودی با اروپاییها هستیم.
"کایا کالاس"، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با اعلام این توافق، به روشنی به این واقعیت اشاره کرد که تشدید تنشها در منطقه به سود هیچکسی نخواهد بود و تنها راه پرهیز از ورود به گرداب ناامنی، باز نگه داشتن کانالهای مذاکره است.
در همین چارچوب، "سوهان وادا فول" وزیر خارجه آلمان، به نقش تعیینکننده آمریکا در تضمین پیشرفت این روند اشاره کرد و آن را برای موفقیت دیپلماسی با ایران امری حیاتی دانست. همزمان، «ژان نوئل بازو» وزیر خارجه فرانسه از عزم ایران برای ادامه رایزنیها خبر داد و اعلام کرد که عراقچی آمادگی لازم برای پیشبرد گفت و گوها را دارد؛ موضعی که نشانهای از اراده تهران برای حفظ مسیر دیپلماتیک، علیرغم فشارهای رو به تزاید میدانی تلقی شد. دیوید لمی، وزیر خارجه انگلیس نیز با تأکید بر لزوم تداوم مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا، بر اهمیت پرهیز از قطع این خطوط ارتباطی در مقطع خطیر کنونی تأکید کرد.
تداوم سیاستهای خصمانه، تهران را ناگزیر به پاسخهایی سختتر خواهد کرد
روز گذشته در حالی که ژنو بار دیگر به کانون پرتنشترین معادلات دیپلماسی و امنیت جهانی بدل شد، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران با انتشار پیامی در شبکه ایکس، رویکرد رسمی تهران را به روشنی ترسیم کرد؛ رویکردی که صلح و آرامش را نه در چارچوب واژگان دیپلماتیکِ تهی، بلکه در توقف بیقید و شرط تجاوز و ارائه تضمینهای قطعی برای پایان ماجراجوییهای اسرائیل جستوجو میکرد. پزشکیان در پیام خود تأکید کرد که تداوم سیاستهای خصمانه، تهران را ناگزیر به پاسخهایی سختتر و پشیمانکنندهتر خواهد کرد؛ پاسخی که بیش از آنکه صرفاً واکنشی نظامی باشد، بازتاب استراتژی ایران در بازدارندگی و تغییر معادلات میدان است.
در آستانه ورود بحران نظامی تهران و تلآویو به دومین هفته خود و در حالی که صحنه میدانی با ضربآهنگ پاسخهای دقیق و بازدارنده ایران دستخوش تغییرات بنیادین شده است، تحولات دیپلماتیک با شتابی کمسابقه در حاشیه میدان نبرد شکل گرفته است؛ تحرکاتی که از رایزنیهای فشرده مقامات ایرانی با سران منطقه و قدرتهای جهانی تا نشست اضطراری ژنو میان تهران و تروئیکای اروپایی امتداد یافته است و آشکار میسازد که چگونه موازنه قدرتی که جمهوری اسلامی در عرصه نظامی پدید آورده، بازیگران غربی را ناگزیر ساخته تا به جای تداوم سیاستهای مبتنی بر مماشات یا حمایت بیچونوچرا از تلآویو، بار دیگر به امید بازگرداندن بحران به مدار مهارپذیر، راه پرپیچوخم دیپلماسی را پیش گیرند.
تجاوز در میانه دیپلماسی
دیروز در ژنو سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه روزی مهم را پشت سر گذاشت. او ابتدا در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، مواضع اصولی و خدشهناپذیر ایران را در قبال جنگ تحمیلی صهیونیستها بر ملت ایران با بیانی صریح و مستدل تشریح کرد و سپس ورود به مرحلهای تازه از رایزنیهای دیپلماتیک را از سر گرفت؛ مرحلهای که عصر دیروز با نشست عراقچی و وزرای خارجه سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا آغاز شد و میتوانست نقشی تعیینکننده در معادلات پیشروی دیپلماسی منطقهای و بینالمللی ایفا کند. وزیر خارجه در ادامه این روز فشرده با حضوری رسانهای و گفتوگویی اختصاصی با شبکه NBC مواضع اصولی ایران را درباره تجاوزگری رژیم صهیونیستی به افکار عمومی جهانی منتقل کرد و تصویری روشن از حقانیت دفاع ایران در برابر تجاوز آشکار ارائه داد.
عراقچی در نشست شورای حقوق بشر، تجاوز اسرائیل به ایران را جنایت جنگی خواند و با اشاره به روند دیپلماتیک پیش از این حمله، گفت: ما در میانه تلاشهای دیپلماتیک بودیم و قرار بود با آمریکا برای حل و فصل مسالمت آمیز مسائل هستهای گفت و گو کنیم اما حمله اسرائیل، خیانت به دیپلماسی و ضربه به حقوق بینالملل بود.
مذاکره با آمریکا منوط به پایان حمله
همچنین عراقچی در گفتوگویی با صداوسیما بر آمادگی ایران برای گام برداشتن در مسیر دیپلماتیک تأکید کرد؛ هرچند به صراحت اعلام داشت که مذاکره با آمریکا منوط به پایان فوری تجاوزگریهای اسرائیل است. او ضمن استقبال از گفتوگو با اروپاییها، هرگونه مذاکره درباره موضوع موشکی را خط قرمز جمهوری اسلامی دانست و تصریح کرد که در دفاع از منافع مردم ایران، تهران از هیچ مجرای مشروعی ابا ندارد.
اولین دور گفتوگوهای ایران و تروئیکای اروپایی روز گذشته در فضایی محترمانه و جدی پایان یافت و دو طرف برای مشورتهای داخلی تنفسی کوتاه اعلام کردند. در حالی که کشورهای اروپایی همچنان به دنبال ایفای نقشی تاریخی در احیای دیپلماسی بودند، ایران بار دیگر بر پایبندی خود به مسیر مذاکره تأکید کرد و توقف تجاوز را همچنان پیششرط گشودن راه دیپلماسی صادقانه خواند.
مسقط، اسلو و نقشههای تلآویو
اما شاید پرده مهمتر این روایت را سعید خطیبزاده، معاون وزیر خارجه در گفتوگویی با بیبیسی بالا زد؛ آنجا که از نقشههای تلآویو برای تخریب مسیر دیپلماتیک پرده برداشت. خطیبزاده فاش ساخت که تنها یک روز پیش از حمله اسرائیل، مقامهای ایرانی در اسلو مشغول برنامهریزی برای دور جدید مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در مسقط بودند و در حالی که امید به دستیابی به توافقی تازه بیش از هر زمان دیگری نزدیک شده بود، آتش تجاوز اسرائیل همه چیز را به خاکستر بدل کرد. او تصریح کرد که از لحظه نخست تجاوز، پیامهای متعددی از سوی واشنگتن از مسیر سران منطقه و کانالهای اروپایی روانه تهران شد اما هیچ تماس مستقیمی با کاخ سفید برقرار نگردید.
بــــرش
دومین نشست اضطراری شورای امنیت درباره حمله تجاوزکارانه اسرائیل به ایران برگزار شد
نیویورک؛ میزبان نبرد دیپلمات ها
همزمان با ادامه گفتوگوهای ایران و تروئیکای اروپایی در ژنو، دومین نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره حمله تجاوزکارانه اسرائیل به ایران برگزار شد؛ نشستی پرتنش که با هشدارها و مواضع متفاوت قدرتها همراه بود.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، با لحنی نگرانکننده از خطر گسترش سریع جنگ میان ایران و اسرائیل سخن گفت و تأکید کرد که دو طرف باید هرچه زودتر به مذاکرات جدی بازگردند. او یادآور شد که هدف گرفتن تأسیسات هستهای ایران، جهانی را که همین حالا در لبه پرتگاه است، به ورطهای هولناکتر میکشاند و مسئولیت این بحران بر دوش همه ماست.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نیز در همین نشست هشدار داد که حمله به تأسیسات بوشهر میتواند به انتشار سطح بالایی از مواد رادیواکتیو منجر شود. او با تأکید بر اینکه ذخایر اورانیوم ایران همچنان تحت پادمان است، خاطرنشان کرد آژانس بلافاصله پس از تأمین شرایط امنیتی، فعالیتهای خود را از سر خواهد گرفت.
در این جلسه، چین اقدامات اسرائیل را تهدیدی آشکار علیه امنیت و حاکمیت ایران و تضعیفکننده ثبات منطقه خواند، روسیه گزارش اخیر آژانس را بهانهای برای حمله به ایران دانست و اعلام کرد آماده هرگونه کمک برای یافتن راهحلی قابل قبول برای همه طرفهاست، و پاکستان ضمن محکوم کردن حملات تلآویو، همبستگی خود را با مردم ایران اعلام کرد.
در سوی دیگر، فرانسه با اعلام آمادگی برای مذاکره با ایران، هدف اصلی این مذاکرات را جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای و پایان دادن به درگیریها عنوان کرد. نماینده انگلیس هم با بیان اینکه لندن در حملات اسرائیل مشارکتی ندارد، استقرار نیروهای کشورش را صرفاً اقدامی احتیاطی توصیف کرد.
امیرسعید ایروانی نماینده ایران در سازمان ملل نیز حملات اسرائیل به مراکز غیر نظامی از جمله پنج بیمارستان و پزشکان و کارکنان را یادآور شد و اعلام کرد صدها غیر نظامی در تجاوز علیه ایران کشته و هزاران نفر زخمی شدهاند.
نماینده عراق در نشست شورای امنیت، بارها نسبت به نقض حقوق و استقلال کشورش هشدار داد و اعلام کرد که در برابر استفاده از آسمان عراق برای حمله به ایران میایستند و از این رو است که آسمان این کشور بسته شده است.