در میانه بحرانی که از تشدید تجاوزات نشات می گیرد، تهران بار دیگر بر حق بدیهی و مسلم خود در صیانت از تأسیسات حیاتی و زیرساخت‌های راهبردی کشور، بویژه مراکز هسته‌ای صلح‌آمیز خود پای فشرد و نشان داد که صبر راهبردی‌اش حد و مرزی دارد. حمله تجاوزکارانه و بی‌پروا‌ی اخیر اسرائیل به یکی از مراکز حساس هسته‌ای ایران، نه‌ تنها تصویر بی‌پرده‌ای از نقض صریح قواعد بنیادین منشور ملل متحد و معاهدات بین‌المللی بود، بلکه ناقوس خطری مهیب برای صلح و ثبات لرزان و شکننده منطقه به صدا درآورد و جامعه جهانی را به مواجهه با پرسشی عمیق و سرنوشت ‌ساز فراخواند: تا کجا می‌توان در برابر تجاوزگری آشکار اسرائیل سکوت کرد؟
تهران در پی تلاش‌های دیپلماتیک در پاسخ به تهدید جنگ، با بهره‌گیری هوشمندانه از ظرفیت‌های خود و اتکا به حلقه شراکت‌های راهبردی، توانست همراهی قدرت‌هایی نظیر روسیه، چین و ونزوئلا را برای برگزاری نشست فوق‌العاده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جلب کند؛ نشستی که روز گذشته در وین صحنه بررسی ابعاد و پیامدهای این حمله خطرناک و بی‌سابقه به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران شد. با این همه، آنچه از دل این نشست برآمد، نه بیانیه‌ای قاطع و الزام‌آور در محکومیت این تجاوز آشکار، بلکه بار دیگر مواضعی بی‌‌رمق و ابراز نگرانی‌های تکراری بود؛ فضایی که بیش از پیش پرده از واقعیتی پرده برداشت که در آن سایه سنگین ملاحظات سیاسی و جهت ‌گیری‌های یک ‌سویه قدرت‌های غربی مانع از آن می‌شود که حتی نهادهایی همچون شورای حکام بتوانند از لاک انفعال و مصلحت‌ اندیشی بیرون آیند.
یکی از معنادارترین نشانه‌های این رویداد، سکوت سنگین کشورهای اروپایی در نشست روز گذشته بود؛ کشورهایی که روزگاری خود را ضامن برجام و طرفدار راه‌حل‌های دیپلماتیک معرفی می‌کردند اما حالا در برابر حمله آشکار به یک عضو متعهد به ان‌پی‌تی و توافق هسته‌ای، نه تنها هیچ موضع قاطعی اتخاذ نکردند بلکه حتی از صدور بیانیه‌ای نمادین نیز ابا کردند.

بیانیه محکومیت ۱۱ کشور
این چنین بود که در جریان نشست روز گذشته وین، نمایندگان کشورمان با تشریح ابعاد فنی و حقوقی حمله اسرائیل، مسئولیت آژانس و جامعه جهانی را در مقابله با این اقدامات غیرقانونی یادآور شدند و همزمان، رایزنی‌های فشرده‌ای را با مقام‌های کشورهای مختلف از آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و حتی اروپا به‌عمل آوردند تا حمایت گسترده‌تری برای محکومیت اقدامات تل‌آویو کسب کنند. نتیجه این تحرکات دیپلماتیک، صدور بیانیه مشترک ۱۱ کشور شامل ایران، روسیه، چین، پاکستان، عراق، بلاروس، بورکینافاسو، کوبا، اندونزی، نیکاراگوئه و ونزوئلا بود که در آن با محکومیت صریح حمله اسرائیل، توقف فوری این تجاوزها خواسته شد.
ایران نیز با تأکید بر اصول حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد، تصریح کرد که دفاع از تمامیت ارضی و امنیت زیرساخت‌های حیاتی کشور از جمله تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای، حقی مسلم است که هیچ ‌گاه از آن عدول نخواهد کرد. به موازات این تلاش‌ها، وزارت امور خارجه نیز با هدف بهره‌گیری از ظرفیت‌های حقوقی و سیاسی بین‌المللی، رایزنی‌های چندجانبه‌ای را با دبیرخانه سازمان ملل، جنبش عدم تعهد و سازمان همکاری اسلامی آغاز کرده است تا راهکاری مشخص برای تضمین امنیت تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز منطقه تحت ضمانت‌های بین‌المللی تدوین شود.
این رویدادها نشان می‌دهد که تهران در این مرحله، صرفاً به دفاع از حق مشروع خود بسنده نکرده و با دیپلماسی فعال و چندجانبه، می‌کوشد هزینه‌های سیاسی و حقوقی اقدامات غیرقانونی اسرائیل را برای این رژیم و حامیانش افزایش دهد تا با ایجاد ممانعت از عادی‌سازی این نوع تجاوزگری در صحنه بین‌المللی، جامعه جهانی را بار دیگر متوجه مسئولیت‌های خود در صیانت از صلح و امنیت جمعی سازد. در این میان، سکوت اروپا و ناتوانی غرب در عمل به تعهدات خود، بر پیچیدگی معادلات دیپلماتیک و چالش‌های پیش‌رو در صحنه بین‌المللی 
افزوده است.

اکتفا به گزاره‌های تکراری
در میانه انفجارها و زنگ خطرهای صلح منطقه، آنچه دیروز از زبان «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس در نشست اضطراری شورای حکام شنیده شد، چیزی جز بیان گزاره‌هایی بی اثر و هشدارهایی تکراری نبود. او تأیید کرد که در حمله اخیر اسرائیل به اصفهان، چهار ساختمان از جمله کارخانه‌‌های مرتبط با تبدیل و تولید سوخت، آسیب دیده‌اند اما تأسیسات کلیدی نطنز، فردو و رآکتور آب سنگین خنداب مصون مانده‌اند. «گروسی» تنها به ابراز نگرانی بسنده کرد و در عوض از تداوم حضور بازرسان آژانس در ایران و ادامه بازرسی‌های پادمانی سخن گفت. او تشدید تنش‌ها را مانعی بر سر راه دیپلماسی دانست، بی‌آنکه حتی در قالب کلمات، تجاوزگری اسرائیل را زیر ضرب انتقاد ببرد.

پرونده خروج از «ان پی تی» 
فعلاً مسکوت ماند
همزمان با تحولات دیپلماتیک در آژانس و افزوده شدن بر نگرانی‌های برآمده از پیامدهای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، زمزمه‌هایی مبنی بر احتمال تصمیم‌گیری برای خروج ایران از «ان پی تی» در محافل سیاسی کشورمان شکل گرفته است. در همین راستا جلسه علنی روز گذشته مجلس که به بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی اقتصاد اختصاص داشت، در فضایی برگزار شد که گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال خروج ایران از معاهده NPT در پی حملات اخیر رژیم صهیونیستی به کشور، توجه‌ها را به خود جلب کرده بود. این بحث که پیش‌تر در اظهارنظر برخی نمایندگان و اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به عنوان واکنشی به حمله تروریستی اسرائیل مطرح شده بود، سرانجام بدون هیچ تصمیم یا مصوبه‌ای در صحن علنی پایان یافت. هرچند میثم ظهوریان، نماینده مشهد از تدوین طرح سه‌فوریتی برای خروج ایران از ان‌پی‌تی خبر داده بود، اما مجلس در نشست روز گذشته اقدامی رسمی در این باره انجام نداد و همچنان تصمیم‌گیری درباره این موضوع در مرحله بحث و بررسی باقی ماند.

تداوم تلاش‌های میانجیگرانه
همزمان با اوج‌گیری تنش‌های نظامی میان ایران و رژیم صهیونیستی، کشورهای منطقه‌ای و قدرت‌های جهانی نیز می‌کوشند با پیشنهادهای میانجی‌گرانه از گسترش دامنه درگیری‌ها جلوگیری کنند. در این میان، پاکستان موضعی قاطع و آشکار در حمایت از ایران اتخاذ کرد. «خواجه محمد آصف»، وزیر دفاع پاکستان، در گفت‌وگویی با الجزیره، با صراحت اعلام کرد: «ما در کنار برادرانمان در ایران ایستاده‌ایم و آماده‌ایم در سازمان‌های بین‌المللی برای آنها بجنگیم.» این موضع نه تنها نشانگر استحکام روابط تهران و اسلام‌آباد بود که پیامی هشدارآمیز به اسرائیل و حامیان آن درباره پیامدهای خطرناک هرگونه ماجراجویی نظامی در منطقه محسوب می‌شد. این درحالی بود که روسیه بار دیگر پیشنهاد میانجیگرانه خود را برای کاهش تنش میان تهران و تل آویو تکرار کرد. «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین از تماس‌های مداوم مسکو با تهران خبر داد و اعلام کرد روسیه آماده است در حل موضوعات هسته‌ای ایران، از جمله خارج‌سازی مواد مازاد و کمک به تولید سوخت راکتوری، همکاری کند. سرگیی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز بر آمادگی کشورش برای ارائه کمک‌های عملی به تهران و واشنگتن جهت دستیابی به توافقی جدید تأکید کرد.
اما در حالی که این تلاش‌های دیپلماتیک در جریان است، تهران بر موضع اصولی خود تأکید کرده است: توقف مناقشه نظامی زمانی امکان‌پذیر است که پاسخ قاطع و بازدارنده‌ای به تجاوزگری اسرائیل داده شود. ایران هشدار داده که بدون تحمیل هزینه به دشمن، بازگشت به مسیر دیپلماسی نه مؤثر خواهد بود و نه تضمین‌کننده امنیت؛ رویکردی که بار دیگر نشان می‌دهد که سیاست تهران، ترکیبی هوشمندانه از مقاومت فعال و دیپلماسی چندجانبه است که با هدف صیانت از تمامیت ارضی، امنیت ملی و بازتعریف معادلات قدرت در منطقه، مسیر پاسخ قاطع و مذاکره را به صورت همزمان و سنجیده پیش می‌برد.

بــــرش

پزشکیان در گفت‌و‌گوی تلفنی با سلطان عمان:
اگر آمریکا جلوی اسرائیل را نگیرد، پاسخ ایران سنگین‌تر خواهد بود

در اوج رایزنی‌‌های دیپلماتیک، مسعود پزشکیان و سلطان عمان تلفنی گفت‌وگو کردند. رئیس‌جمهوری در این گفت‌و‌گوی تلفنی هشدار داد اگر آمریکا جلوی اسرائیل را نگیرد، پاسخ ایران سنگین‌تر خواهد بود. سلطان عمان با محکومیت حمله، بر همبستگی کشورش با ایران تأکید کرد. در همین حال نشست خبری دیروز اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه حال و هوای متفاوتی از دیگر جلسات سخنگو با اصحاب رسانه داشت. بقایی در این نشست با بیان اینکه «این اولین جلسه سخنگویی بنده در دوره‌ای است که ایران ما تحت تجاوز شقی‌ترین رژیم اشغالگر قرار گرفته» گفت: «امروز روز چهارم دفاع ملی ما در برابر تجاوز آشکار است.» سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به اینکه این جنگ تنها علیه ایران نیست، خاطرنشان کرد:«هر کسی که ادعای کمک در این زمینه دارد، پیش از هر چیز باید طرف متجاوز را وادار به توقف جنایت و تجاوز کند. هر کسی که واقعاً به دنبال ورود به این موضوع بر اساس مسئولیت حقوقی و اخلاقی خود است، در گام اول باید رژیم را وادار به توقف تجاوز کند.»