با شعله‌ور شدن درگیری نظامی میان ایران و رژیم صهیونیستی در پی حملات تروریستی این رژیم؛ بازار جهانی انرژی بار دیگر دچار تلاطم شد.
قیمت نفت برنت در فاصله کمتر از 24 ساعت از آغاز تنش بین ایران و رژیم صهیونیستی و پس از پاسخ ایران، 4.87 دلار افزایش داشت و به 74 دلار و 23 سنت تا ساعت 17:00 روز شنبه رسید و 10.65 درصد رشد هفتگی را به ثبت رساند. همچنین قیمت نفت خام آمریکا 72 دلار و 98 سنت معامله شد که تغییر روزانه 5.02 دلار و تغییر روزانه 7 درصدی و هفتگی 11.69 درصد داشته است.
همچنین نفت اوپک نیز با قیمت 69 دلار و 15 سنت معامله شد که 1.68 دلار تغییر روزانه داشت و در یک هفته اخیر 4.01 درصد رشد داشته است.
 
تغییر قیمتی از ابتدای حمله رژیم صهیونیستی
نفت برنت از زمان اولین حملات تروریستی اسرائیل تا امروز بیش از 7 درصد جهش داشته است و برخی گزارش‌ها می‌گویند در روز اول تا 13 درصد بالا رفت و سپس تثبیت شد.
نفت وست تگزاس اینترمدیت نیز از همان نقطه آغازین به‌طور مشابه حدود 8 درصد افزایش را تجربه کرد.
 
تغییر قیمتی پس از پاسخ ایران
همچنین خبرها اشاره می‌کنند که پس از پاسخ موشکی و پهپادی ایران، بازار دوباره واکنش نشان داد و افزایش قیمت ادامه یافت تا به همان حدود 7 درصد برای برنت و 7.8 درصد برای وست تگزاس اینترمدیت برسد که این افزایش همراستا با جهش اولیه پس از حمله رژیم صهیونیستی بود.
به صورت کلی جهش اولیه این تنش تا حدود 13 درصد بود که به‌ دلیل ترس از بی‌ثباتی در تنگه هرمز و قطع احتمالی عرضه نفت بود و در ادامه با تثبیت بازارها، رشد قیمت‌ها تا حوالی 7 درصد تثبیت شد. قیمت‌ها اکنون در حدود دو برابر میانگین نرمال نوسان دارند و احتمال ادامه افزایش تا محدوده ۱۲۰ تا۱۳۰ دلار برای برنت نیز توسط تحلیلگران و کارشناسان مطرح شده است.
 
بمب در بازار نفت
روزنامه فایننشال تایمز با تیتر «بمب در بازار نفت» از جهش تاریخی قیمت نفت سخن گفت، در حالی که تبعات این تنش نظامی نه‌ تنها بازارهای مالی و انرژی، بلکه چشم‌انداز رشد اقتصادی متحدان غربی را نیز تهدید می‌کند.
اکنون در این وضعیت بررسی پیامدهای اقتصادی احتمالی این درگیری برای اقتصاد دنیا بسیار جدی شده و جایگاه حیاتی خاورمیانه در معادله انرژی جهان در خطر جدی قرار گرفته است.
 
شوک نفتی
بازگشت کابوسی همچون دهه 70؟
تحلیلگران غربی هشدار داده‌اند که پاسخ نظامی ایران به حملات اسرائیل و احتمال گسترش آن، می‌تواند قیمت نفت را به سطوح بی‌سابقه‌ای برساند. در سه سال گذشته، هیچگونه نوسان قیمتی در بازار جهانی انرژی به اندازه جهش اخیر پس از تنش ایران و رژیم صهیونیستی ثبت نشده است. این شوک نفتی می‌تواند یادآور بحران‌های نفتی دهه 1970 باشد؛ زمانی که خاورمیانه به‌عنوان مرکز ثقل انرژی جهان، اقتصاد غرب را به زانو درآورد.
 
اقتصادهای غربی
در سراشیبی رکود؟
تحلیلگران معتقدند که با بالا رفتن قیمت نفت، بلافاصله هزینه‌های تولید، حمل‌و‌نقل، انرژی و مصرف خانوار در اقتصادهای صنعتی افزایش می‌یابد. بر اساس داده‌های منتشر شده، تولید ناخالص ملی در آمریکا و اروپا که از متحدان کلیدی اسرائیل محسوب می‌شوند، طی همین مدت کاهش محسوسی داشته است. اگر تنش‌ها ادامه یابد، خطر ورود اقتصادهای غربی به دوره‌ای از رکود تورمی همانند دهه 1970 میلادی کاملاً جدی است.
 
بازار انرژی
در معرض بی‌ثباتی ساختاری
ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان انرژی در جهان است و تنگه هرمز که مسیر عبور حدود 20 درصد نفت مصرفی جهان است، در تیررس مستقیم هرگونه تنش نظامی در منطقه قرار دارد. کوچک‌ترین ناامنی در این گذرگاه راهبردی می‌تواند روند عرضه نفت و گاز را مختل کند، بیمه‌ها و هزینه‌های حمل را بشدت افزایش دهد و فضای بی‌اعتمادی را در معاملات جهانی انرژی گسترش دهد.
 
امنیت انرژی اروپا در سایه تهدید مضاعف
اروپا که هنوز از تبعات انرژی بحران اوکراین و وابستگی به گاز روسیه رهایی نیافته، این‌بار با بحران دیگری در تأمین انرژی مواجه شده است. اگر صادرات نفت و گاز ایران، عراق و سایر کشورهای منطقه به خطر بیفتد، کشورهای اروپایی ممکن است در آستانه زمستان با بحرانی دیگر در تأمین انرژی روبه‌رو شوند که افزایش تورم، رکود اقتصادی و نارضایتی‌های اجتماعی می‌تواند تبعات زنجیره‌ای آن باشد.
 
پایان پیش‌بینی‌پذیری در بازار نفت؟
یکی از پیامدهای غیرمستقیم این بحران، بی‌ثباتی ذهنی و روانی در بازارهای جهانی است. معامله‌گران نفت و کالاهای پایه، دیگر به پیش‌بینی‌های مبتنی بر شاخص‌های اقتصادی بسنده نمی‌کنند و اکنون عنصر «امنیت ژئوپلیتیک» در خاورمیانه را به‌عنوان فاکتور اصلی تحلیل خود وارد کرده‌اند. این به معنای ورود بازار انرژی به دوره‌ای از نوسان‌های شدید، تصمیم‌گیری‌های محتاطانه و افزایش ذخیره‌سازی اضطراری توسط دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ است.
 
وقتی جنگ فراتر از جغرافیاست
درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل صرفاً یک بحران منطقه‌ای نیست؛ این تقابل، زنجیره‌ای از اثرات اقتصادی را در سطح جهان به راه انداخته که پیامدهای آن می‌تواند تا ماه‌ها و حتی سال‌ها بر تصمیمات راهبردی دولت‌ها و شرکت‌ها سایه بیفکند. بازار انرژی، به عنوان شریان حیاتی اقتصاد جهان، اکنون در حالت فوق‌العاده قرار دارد.
در جهانی که هنوز از آثار کرونا و جنگ اوکراین خارج نشده، اضافه‌ شدن یک بحران ژئوپلیتیک بزرگ در خاورمیانه که بدون شک آغازگر آن نیز رژیم صهیونیستی است، می‌تواند معادلات اقتصادی را به طور کلی تغییر دهد.