مهرانه صبری
خبرنگار

سکوت شبِ تهران با انفجارِ موشک‌های صهیونیستی در آسمان ایران شکست. حمله‌ای که نه یک درگیری مرزی، بلکه تجاوزی برنامه‌ریزی‌ شده به حریمِ حاکمیتِ سرزمینی ایران و ترور وطن‌دوست‌ترین خادمان ایران بود. در اولین ساعات پس از این تجاوز، اما پدیده‌ای شگفت رخ داد:«شعله‌ور شدن روح همبستگی ملی ایرانیان» که همدلی ملی را تقویت و مردم را بر سر یکپارچگی و عظمت ایران، یکصدا کرد. نخبگان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همگی یکصدا بر «وفاق اجتماعی» تأکید و اجماع بر سر منافع ملی را توصیه کردند. رویکرد اهالی اندیشه نشان می‌دهد که تاریخِ مقاومتِ ایران، از مرزهای جناحی عبور کرده و آنان را در میدانی واحد گرد آورده است: میدانِ «همه برای ایران.»
در این گزارش دکتر مصطفی معین می‌گوید:«مردم ایران از هر قومیت و مرام، دل در گرو یکپارچگی ایران دارند.» دکتر سید جواد میری هشدار می‌دهد:«مسأله، حمله اسرائیل نیست؛ تحمیلِ تسلیم به خواست‌های نامشروع آمریکاست.» دکتر محسن الویری از راهبردهای ائمه اطهار در بحران‌های خونین می‌گوید و دکتر کیومرث اشتریان پرهیز از دامن‌ زدن به آشفتگی روانی را تأکید می‌کند. دکتر رضا منصوری اما فراتر می‌رود و تصریح می‌کند:«ذاتِ انسان‌دوستی ایرانی، عنصرِ ماندگارِ ماست.»
تاریخ ما ثابت کرده با هر شهید، باور ما زنده‌تر می‌شود. شهادت سرداران و مردم بی‌گناه، نه‌تنها ملت ایران را نخواهد شکست، بلکه «شعله روح همبستگی ملی را فروزان‌تر خواهد کرد.» در این مسیر، سه گام حیاتی پیش روی ماست:«اتحاد فراجناحی»، «دفاع نظامی در کنار دیپلماسی فعال» و «بازسازی گفتمان ملی بر پایه خرد جمعی.» با اتکا به این سه راهبرد، می‌توان از این بحران به سلامت گذر کرد و ایران قوی را به تصویر کشید.

وقت همبستگی ملی است

با ترور و تجاوز رژیم صهیونیستی به میهن‌مان، نخبگانِ فکری ایران هم همان‌طور که انتظار می‌رفت پرچمِ «وفاق اجتماعی» برافراشتند و در این آزمونِ ملی، فریادِ وحدت سر دادند. آنان یکصدا مردم را به همبستگی و همدلی تشویق کردند و گفتند ایران قوی نیاز به همبستگی ملی دارد چرا که مقاومت ملی با همبستگی ملی تقویت می‌شود.
حمله نظامی رژیم صهیونیستی به خاک ایران در ۲۳ خرداد‌ماه ۱۴۰۴، نه تنها یک تجاوز مرزی، بلکه هجمه‌ای به هویت ملی ایران بود. در این بحران، اندیشمندان، سیاستمداران، هنرمندان و نخبگان علمی با صدایی واحد بر ضرورت وفاق اجتماعی و انسجام ملی تأکید گذاشتند. همان‌گونه که دکتر کیومرث اشتریان، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، تصریح می‌کند:«دشمن، روبه‌روی همه ما ایستاده است. این زمانه، زمانه سرزنش نیست، بلکه لحظه حفظ همبستگی ملی است.» او هشدار می‌دهد، آشفتگی روانی-اجتماعی را دامن نزنیم؛ ملت ایران دوران‌های سخت‌تر را با خرد جمعی پشت سر گذاشته است:«رژیم آپارتاید اسرائیل و جنایتکاران جنگی آمریکایی و اروپایی پشتیبان آن، هیچ درسی از صلح و اخلاق و حقوق بشر ندارند که به ما بدهند. هدف آنان همه ایران است. باید همبستگی ملی را حفظ کنیم، روحیه خود و خانواده‌مان را تقویت کنیم و بویژه فشار روانی-اجتماعی را دامن نزنیم. این حداقل کاری است که از دستمان برمی‌آید. یکدیگر را سرزنش نکنیم. دشمن روبه‌روی همه ما ایستاده است. مراقب روحیه مردم باشیم و آشفتگی را دامن نزنیم. ما ملت بزرگی هستیم و دوران‌های سخت را با موفقیت پشت سر گذاشته‌ایم.»

یکپارچگی ایران؛ سربلندی ایرانیان

دکتر مصطفی معین، استاد دانشگاه علوم ‌پزشکی تهران، با تأکید بر اینکه تجاوز اسرائیل «همبستگی ملی را شعله‌ور کرده است» خاطرنشان می‌کند:«مردم ایران از هر قومیت و مرام، دل در گرو یکپارچگی ایران دارند.»
او وحدت ملی را سپری مؤثر در برابر توطئه‌های دشمن می‌شمارد:«ادامه جنایات رژیم صهیونیستی و تجاوز و نسل‌کشی در کشورهای منطقه و اکنون انجام ترور و تجاوز به خاک ایران عزیز باعث غیرت‌مندی، مقاومت ملی و همبستگی بیشتر مردم از هر قومیت و مذهب و گروه و دسته‌‌ای خواهد شد، چون همه‌ ملت بزرگ ما دل در گرو یکپارچگی و عظمت ایران و سربلندی ایرانیان دارند.
رژیم صهیونیستی نه‌تنها با جنایاتش باعث شناخت عمیق‌تر جهانی از ماهیت ضدبشری آمریکا خواهد شد، بلکه افکار عمومی دنیا را بر ضد رفتارهای جنایتکارانه اسرائیل برخواهد انگیخت.»

 نقش ایران در آینده دنیا

دکتر رضا منصوری، فیزیکدان و استاد دانشگاه صنعتی شریف، با نقد «برساخته‌هایی که برای تفرقه‌افکنی» ایجاد می شود، خواستار اتکا به خرد ایرانی و توجه به آینده برای عبور از بحران‌ها شد.
او با تأکید بر «ذات انسان‌دوستی ایرانیان» فراخوان می‌دهد: متأسفانه در جهان امروز هنجار‌های جهانی به‌هم ریخته -‌چه اخلاقی، چه رفتاری، چه سیاسی و چه اقتصادی و تعریف انسان، شناخت جهانی از انسان غربی و انسانیت رو به تغییر است.
 فرهنگ کلوزیومی در غرب (فرهنگ مبتنی بر قدرت‌نمایی و نمایش‌های خونین) خودش را دوباره آشکار کرده است. حکمت و انسانیت و مهر ایرانی جایش در رفتار جهانی خالی است و حمایت فکری بسیار می‌طلبد. منصوری اعلام می‌کند که اکنون عصر ایران است.
تجربه دویست سال گذشته در حال برآمدن درک نوینی از ویژگی‌های اصیل ایرانی است. هیچ ملتی را نمی‌شود یکرنگ کرد، مگر در شادی‌ها و غم‌های مشترک، نه در طریقت.

فهم دقیق شرایط
گامی بلند برای سیاست‌گذاری‌های درست

دکتر سید جواد میری، جامعه‌شناس و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم‌ انسانی و مطالعات فرهنگی معتقد است مسأله، حمله اسرائیل نیست؛ تحمیل تسلیم توسط آمریکاست. این را باید دقیق فهمید:«اولین گام در مسیر سخت، فهم دقیق شرایط است.» تحلیل دکتر میری این است که باید طرف‌های این جنگ را به درستی بشناسیم. اسرائیل در این جنگ تنها نیست و با اتکا به قدرت‌های برتر چنین تجاوزی را مرتکب شده است. با درک دقیق این موضوع، بهتر می‌توانیم بحران پیش ‌رو را مدیریت کنیم.

هشدار درباره پیامدهای تفرقه

دکتر محسن الویری، استاد تاریخ دانشگاه باقرالعلوم (ع) با اشاره به راهبردهای ائمه اطهار در بحران‌ها، «وفاق ملی» را «الگویی برای عبور از آزمون امروز» می‌داند. او وفاق را «ضرورتی برای حفظ مصالح عمومی» می‌شمارد و درباره پیامدهای تفرقه هشدار می‌دهد و با ارجاع به تاریخ اسلام و سیره اهل ‌بیت(ع) از ضرورت همدلی و همراهی با تصمیم‌گیران می‌گوید:«در این هنگامه خون و احساس و شور و اندوه، که عرصه عمل است و هر کژی و کوتاهی می‌تواند کام دشمنان را شیرین‌تر کند، سزاوار است همه دردمندان جامعه و انقلاب حتی اگر اندک تعلق خاطری به آرمان‌های مکتب اهل بیت(ع) و به ایران دارند، در فضای همدلی و همراهی با تصمیم‌گیران، از دامن زدن به اختلاف‌ها و تعیین تکلیف برای حاکمیت و ارائه انواع تحلیل‌های پیشینی و پسینی درباره این رویداد به صورت جدی دوری جویند و بیش از هر زمان دیگر یک‌صدایی و همدلی را با محوریت فرماندهی کل قوا به نمایش بگذارند و وظیفه یکایک ما نیز همراهی با سیاست‌ها، برنامه‌ها و تبیین و فرهنگ‌سازی برای حسن اجرای آن است.»